Η πρώτη ανάλυση των προτάσεων που προέκυψαν από τη Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης

Μετά από ένα έτος συζητήσεων, η Διάσκεψη έληξε στις 9 Μαΐου 2022. Κατά την τελετή λήξης στο Στρασβούργο, οι πρόεδροι του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της Επιτροπής και του Συμβουλίου έλαβαν τελική έκθεση από τους συμμετέχοντες στη Διάσκεψη, η οποία περιείχε 49 ευρείες, φιλόδοξες και μακρόπνοες προτάσεις και 326 επιμέρους μέτρα.

Οι προτάσεις αυτές, που καλύπτουν εννέα ευρείς θεματικούς τομείς, βασίζονταν σε συστάσεις που έγιναν από πολίτες κατά τη διάρκεια των εργασιών των ομάδων Ευρωπαίων πολιτών και των εθνικών ομάδων πολιτών και οι οποίοι συνεισέφεραν τις ιδέες τους μέσω της πολύγλωσσης ψηφιακής πλατφόρμας.

Στο πλαίσιο της Διάσκεψης υποβλήθηκαν πολλές και ποιοτικές προτάσεις· ωστόσο, η επιτυχία της θα εξαρτηθεί τελικά από την αλλαγή που μπορεί να επιφέρει. Σε αυτό το πνεύμα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μαζί με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, δεσμεύτηκαν στην κοινή δήλωση του Μαρτίου του 2021 να δώσουν συνέχεια σε όσα προτάθηκαν —κάθε όργανο στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του και σύμφωνα με τις Συνθήκες. Η Πρόεδρος φον ντερ Λάιεν επανέλαβε τη δέσμευση αυτή στην τελετή λήξης της Διάσκεψης.

Η σημερινή ανακοίνωση είναι το πρώτο βήμα στη συνέχεια που θα δώσει η Επιτροπή. Παρουσιάζει μια εκτίμηση των ενεργειών που απαιτούνται για να δοθεί συνέχεια στις προτάσεις της Διάσκεψης, παρέχει επισκόπηση των επόμενων βημάτων και περιγράφει τον καλύτερο τρόπο άντλησης των διδαγμάτων από τη Διάσκεψη και ενσωμάτωσης της συμμετοχικής δημοκρατίας στη χάραξη πολιτικής και νομοθεσίας της ΕΕ. Για παράδειγμα, με βάση την επιτυχία των ομάδων Ευρωπαίων πολιτών στη Διάσκεψη, η Επιτροπή θα επιτρέψει στις ομάδες αυτές να συζητήσουν και να διατυπώσουν συστάσεις πριν από ορισμένες βασικές προτάσεις, στο πλαίσιο της ευρύτερης χάραξης πολιτικής της και σύμφωνα με τις αρχές για τη βελτίωση της νομοθεσίας.

Η Πρόεδρος, κ. Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δήλωσε: «Οι Ευρωπαίοι πολίτες μάς έδωσαν πλούσιες και ευρείες ιδέες για τη βελτίωση της Ένωσής μας: 49 λεπτομερείς προτάσεις και περισσότερα από 300 μέτρα για τη βελτίωση της καθημερινότητας και την οικοδόμηση ενός καλύτερου μέλλοντος. Υποσχεθήκαμε να δώσουμε συνέχεια. Η σημερινή ανακοίνωση είναι το πρώτο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση· θα στέκομαι πάντα στο πλευρό όσων επιθυμούν να μεταρρυθμίσουν την Ένωσή μας προς το καλύτερο.».

Ανάλυση των προτάσεων και επόμενα βήματα

Η Επιτροπή πιστεύει ότι, για να είναι αξιόπιστη η αξιολόγηση των προτάσεων, είναι σημαντικό να διατηρηθεί το πνεύμα και το γράμμα τους — χωρίς καμία νέα ερμηνεία ή επιλογή. Αυτό παρουσιάζεται στο παράρτημα της παρούσας ανακοίνωσης. Οι 49 προτάσεις χωρίζονται στους ίδιους θεματικούς τομείς που επιλέχθηκαν από τη Διάσκεψη, ενώ η αξιολόγηση της Επιτροπής παρατίθεται κάτω από κάθε τομέα.

Το παράρτημα περιλαμβάνει τέσσερις κατηγορίες απαντήσεων: υφιστάμενες πρωτοβουλίες που αφορούν τις προτάσεις (π.χ. το ευρωπαϊκό νομοθέτημα για το κλίμα)· δράσεις που έχουν ήδη προταθεί από την Επιτροπή τις οποίες καλούνται να εγκρίνουν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο (π.χ. το νέο σύμφωνο για τη μετανάστευση)· προγραμματισμένες δράσεις που θα υλοποιήσουν τις ιδέες, με βάση νέους προβληματισμούς της Διάσκεψης (π.χ. πράξη για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης)· και νέες πρωτοβουλίες ή τομείς εργασίας που εμπνέονται από τις προτάσεις, οι οποίοι εμπίπτουν στην αρμοδιότητα της Επιτροπής (π.χ. ζητήματα που σχετίζονται με την ψυχική υγεία).

Η πρώτη δέσμη νέων προτάσεων θα ανακοινωθεί στην ομιλία της Προέδρου φον ντερ Λάιεν για την κατάσταση της Ένωσης τον Σεπτέμβριο του 2022, καθώς και στη συνοδευτική επιστολή προθέσεων. Οι προτάσεις αυτές θα συμπεριληφθούν στο πρόγραμμα εργασίας της Επιτροπής για το 2023 και μετέπειτα. Η Επιτροπή, στη συνέχεια που θα δώσει στις προτάσεις αυτές, θα διασφαλίσει ότι οι νέες μεταρρυθμίσεις και πολιτικές δεν αποκλείουν τις συζητήσεις σχετικά με την ανάγκη τροποποίησης των Συνθηκών, εστιάζοντας στη μέγιστη δυνατή αξιοποίηση των υφιστάμενων δυνατοτήτων, ενώ παράλληλα είναι ανοικτή σε αλλαγές των Συνθηκών όπου αυτό είναι αναγκαίο. 

Για να ενημερωθούν οι πολίτες που συμμετείχαν στη Διάσκεψη και για να διατηρηθεί η δυναμική, θα διοργανωθεί εκδήλωση ανατροφοδότησης της Διάσκεψης το φθινόπωρο του 2022. Κατά την εκδήλωση αυτή θα παρουσιαστεί και θα εξηγηθεί ο τρόπος με τον οποίο τα τρία θεσμικά όργανα της ΕΕ δίνουν συνέχεια στα θέματα της Διάσκεψης και θα γίνει απολογισμός της προόδου που θα έχει επιτευχθεί σε εκείνο το στάδιο της διαδικασίας.

Μέλη της Επιτροπής προέβησαν στις ακόλουθες δηλώσεις:

Αντιπρόεδρος, κ. Ντούμπραβκα Σούιτσα: «Η επιτυχία της Διάσκεψης για το Μέλλον της Ευρώπης είναι αποτέλεσμα της αφοσίωσης, της δέσμευσης και του ζήλου όλων των εμπλεκόμενων πολιτών. Οι πολίτες αποτύπωσαν το όραμά τους για το μέλλον και μας ανέθεσαν την υλοποίησή του.».

Αντιπρόεδρος, κ. Μάρος Σέφτσοβιτς: «Άτομα από ολόκληρη την Ευρώπη αφιέρωσαν τεράστια ενέργεια και κατέβαλαν μεγάλες προσπάθειες για να συμφωνήσουν σε αυτές τις 49 προτάσεις. Ήμουν μάρτυρας της διαδικασίας αυτής από πρώτο χέρι, ιδίως στον τομέα της υγείας. Εναπόκειται τώρα στα θεσμικά όργανα της ΕΕ να αφιερώσουν την ίδια ενέργεια και να καταβάλουν τις ίδιες προσπάθειες για να ανταποκριθούν στα αιτήματά τους. Με την ενσωμάτωση των αποτελεσμάτων της Διάσκεψης στο πρόγραμμα εργασίας της Επιτροπής για το 2023, μπορούμε να δείξουμε σαφώς στους πολίτες ότι όχι μόνο τους ακούσαμε, αλλά και τους κατανοήσαμε.».

Αντιπρόεδρος κ. Βιέρα Γιούροβα: «Η Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης έδωσε ώθηση ώστε να ακουστούν πιο προσεκτικά οι πολίτες της Ευρώπης. Τώρα πρέπει να επιτύχουμε απτά αποτελέσματα. Η σημερινή ανακοίνωση δίνει συνέχεια με απτό τρόπο στις συστάσεις που υπέβαλαν οι πολίτες και αποτελεί το πρώτο βήμα προς την υλοποίηση των προτάσεων αυτών.».

Ιστορικό

Η Πρόεδρος φον ντερ Λάιεν, στις πολιτικές κατευθυντήριες γραμμές της τον Ιούλιο του 2019, απηύθυνε κάλεσμα για μια Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης ως μέρος ενός οράματος για μια νέα ώθηση για την ευρωπαϊκή δημοκρατία — και δεσμεύτηκε να δώσει συνέχεια στα αποτελέσματά της.

Η Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης, η οποία ξεκίνησε την Ημέρα της Ευρώπης 2021, διήρκεσε ένα έτος. Ήταν μια άνευ προηγουμένου πανευρωπαϊκή άσκηση στη διαβουλευτική δημοκρατία —η μεγαλύτερη και ευρύτερη του είδους της. Συνέδεσε άτομα από όλες τις ηλικίες, τις χώρες και τα υπόβαθρα, πολλά από τα οποία δεν είχαν ασχοληθεί ποτέ με την Ευρώπη ούτε ήταν εξοικειωμένα με τη θεσμική σύνθεση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όλοι συνεισέφεραν τις διαφορετικές ιστορίες, τις προοπτικές, τις γλώσσες και τις ταυτότητές τους, για να εκθέσουν τις προσδοκίες τους για την Ευρώπη και να σφυρηλατήσουν ένα όραμα για το μέλλον της.

Οι προτάσεις περιλαμβάνουν 326 μέτρα με τα οποία τα θεσμικά όργανα και τα κράτη μέλη της ΕΕ θα δώσουν συνέχεια σε εννέα θεματικούς τομείς: κλιματική αλλαγή και περιβάλλον· υγεία· ισχυρότερη οικονομία, κοινωνική δικαιοσύνη και θέσεις εργασίας· η ΕΕ στον κόσμο· αξίες και δικαιώματα, κράτος δικαίου, ασφάλεια· ψηφιακός μετασχηματισμός· ευρωπαϊκή δημοκρατία· μετανάστευση· εκπαίδευση, πολιτισμός, νεολαία και αθλητισμός.

Για περισσότερες πληροφορίες

Ανακοίνωση για τη Διάσκεψη για το Μέλλον της Ευρώπης

Παράρτημα

Τελική έκθεση

Ομιλία της προέδρου φον ντερ Λάιεν στην τελετή λήξης της Διάσκεψης [9 Μαΐου 2022]