Το αλκοόλ είναι κομμάτι κοινωνικών στιγμών και απόλαυσης για πολλούς, όμως ο τρόπος κατανάλωσης και οι διαφέρουν από άτομο σε άτομο. Τα τελευταία χρόνια, οι επιστήμονες έχουν αρχίσει να εστιάζουν περισσότερο στο πώς το φύλο και οι ορμόνες επηρεάζουν τη σχέση μας με το ποτό. Μια νέα έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο Nature Communications , αποκαλύπτει για πρώτη φορά τον μηχανισμό πίσω από την αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ στις γυναίκες.
Η έρευνα επικεντρώνεται στον ρόλο των οιστρογόνων , ορμόνες που, όπως φαίνεται, οδηγούν σε μια συμπεριφορά γνωστή ως «front-loading», δηλαδή την κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων αλκοόλ μέσα στα πρώτα 30 λεπτά από τη στιγμή που αυτό γίνεται διαθέσιμο. Τα ευρήματα όχι μόνο αναδεικνύουν τις διαφορές ανάμεσα στα φύλα στην κατανάλωση αλκοόλ, αλλά ανοίγουν επίσης τον δρόμο για νέες θεραπείες για την αντιμετώπιση της εξάρτησης από αυτό.
Τα βασικά ευρήματα της έρευνας
Η έρευνα, με επικεφαλής τη Δρ. Kristen Pleil, επίκουρη καθηγήτρια Φαρμακολογίας στο Weill Cornell Medicine, διαπίστωσε ότι η αυξημένη κυκλοφορία οιστρογόνων συνδέεται με την αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ στις γυναίκες. Σε πειράματα με θηλυκά ποντίκια, οι ερευνητές παρατήρησαν ότι σε περιόδους υψηλών επιπέδων οιστρογόνων, τα ζώα κατανάλωναν περισσότερο αλκοόλ σε σχέση με περιόδους χαμηλών επιπέδων.
Η συμπεριφορά αυτή συνδέθηκε με έντονη δραστηριότητα σε μια συγκεκριμένη περιοχή του εγκεφάλου, τον διάμεσο πυρήνα της τελικής ταινίας (BNST). Αυτή η περιοχή του εγκεφάλου σχετίζεται με την επεξεργασία συναισθημάτων και τη ρύθμιση της συμπεριφοράς. Η δραστηριότητα των νευρικών κυττάρων στο BNST ήταν πιο έντονη όταν τα επίπεδα οιστρογόνων ήταν υψηλά, κάτι που οδήγησε τα ποντίκια να καταναλώσουν περισσότερο αλκοόλ, ιδιαίτερα μέσα στα πρώτα λεπτά από τη στιγμή που τους δόθηκε πρόσβαση σε αυτό.
Νέα δεδομένα σε σχέση με προηγούμενες έρευνες
Παρότι ήταν γνωστό από παλαιότερες μελέτες ότι τα οιστρογόνα επηρεάζουν τη συμπεριφορά, οι προηγούμενες έρευνες είχαν επικεντρωθεί σε μακροπρόθεσμες επιδράσεις μέσω της ρύθμισης των γονιδίων. Η νέα μελέτη, όμως, αποκαλύπτει ότι τα οιστρογόνα μπορούν να επηρεάσουν άμεσα τη συμπεριφορά μέσα σε λίγα λεπτά , μέσω της δέσμευσής τους σε υποδοχές στην επιφάνεια των νευρικών κυττάρων.
Αυτός ο άμεσος μηχανισμός δράσης δεν είχε καταγραφεί στο παρελθόν. Όπως σημειώνει η Δρ. Pleil: «Πιστεύουμε ότι είναι η πρώτη φορά που δείχνει ότι τα ενδογενή οιστρογόνα μπορούν να ελέγξουν τόσο γρήγορα τη συμπεριφορά κατά τη διάρκεια του φυσιολογικού κύκλου».
Πιθανές εφαρμογές στη δημόσια υγεία
Η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο τα οιστρογόνα επηρεάζουν την κατανάλωση αλκοόλ έχει σημαντικές προεκτάσεις για τη δημόσια υγεία. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, παρατηρήθηκε αύξηση της κατανάλωσης αλκοόλ στις γυναίκες , με αποτέλεσμα περισσότερες περιπτώσεις νοσηλειών και επιπλοκών που σχετίζονται με το αλκοόλ.
Οι ερευνητές εξετάζουν τώρα τη δυνατότητα χρήσης φαρμάκων που εμποδίζουν τη σύνθεση οιστρογόνων, ως μέσο για τη μείωση της υπερβολικής κατανάλωσης αλκοόλ. Ένα τέτοιο φάρμακο, το οποίο έχει ήδη εγκριθεί από τον Αμερικανικό Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) για τη θεραπεία ορμονο-ευατων καρκίνων , θα μπορούσε να αποτελέσει τη βάση για νέες θεραπείες.
Η ομάδα της Δρ. Pleil συνεχίζει να ερευνά πώς ο ίδιος ο μηχανισμός μπορεί να επηρεάζει την κατανάλωση αλκοόλ στους άνδρες. Παρόλο που οι άνδρες δεν έχουν ωοθήκες για την παραγωγή οιστρογόνων, η ορμόνη παράγεται τοπικά στον εγκέφαλο μέσω της μετατροπής της τεστοστερόνης.
Η κατανόηση των διαφορετικών και ομοιοτήτων μεταξύ φύλων είναι σημαντική για την ανάπτυξη στοχευμένων θεραπειών για τη μείωση της εξάρτησης από το αλκοόλ. Με αυτά τα δεδομένα, η νέα έρευνα αποτελεί ορόσημο στην κατανόηση της σχέσης φύλου, ορμονών και κατανάλωσης αλκοόλ, χαρίζοντας ελπίδες για πιο αποτελεσματικές θεραπείες.