Με φόντο τις αυξανόμενες πιέσεις για ευθυγράμμιση της ενεργειακής πολιτικής με τους στόχους της Συμφωνίας του Παρισιού, η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου δημοσίευσε τις νέες περιβαλλοντικές κατευθύνσεις που θα επηρεάσουν αποφασιστικά τη μελλοντική έγκριση μεγάλων έργων εξόρυξης στη Βόρεια Θάλασσα. Οι κατευθύνσεις θέτουν ως προϋπόθεση την αξιολόγηση των συνολικών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που συνδέονται με την εξόρυξη και χρήση (downstream emissions) πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Πρόκειται για μια καθοριστική στροφή πολιτικής που αφορά εταιρείες όπως η Shell και η Equinor, με προγραμματισμένα έργα όπως το Jackdaw και το Rosebank, τα οποία έχουν ήδη τεθεί υπό δικαστικό έλεγχο.
Από τη δικαστική αίθουσα στην κλιματική πολιτική
Η έκδοση των οδηγιών ήρθε ως απάντηση σε απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου, το οποίο έκρινε ότι οι πολεοδομικές και περιβαλλοντικές αρχές οφείλουν να λαμβάνουν υπόψη τον πλήρη κλιματικό αντίκτυπο των έργων που εγκρίνουν. Ένα επιπλέον πλήγμα για την πετρελαϊκή πολιτική ήταν και η απόφαση σκωτσέζικου δικαστηρίου τον Ιανουάριο, που χαρακτήρισε παράνομες τις εγκρίσεις για τα έργα Jackdaw και Rosebank – απαιτώντας την επαναξιολόγησή τους υπό νέα, αυστηρότερα κριτήρια.
Ο Υπουργός Ενέργειας, Michael Shanks, δήλωσε ότι οι νέες οδηγίες «αποτελούν σταθερό θεμέλιο για μια ομαλή, αλλά ουσιαστική μετάβαση προς ένα καθαρότερο ενεργειακό μέλλον, λαμβάνοντας υπόψη τις πραγματικές επιπτώσεις της εξόρυξης».
Τι σημαίνει αυτό για τη βιώσιμη ανάπτυξη;
Η εξέλιξη αυτή αναδεικνύει βασικές αρχές της βιώσιμης διακυβέρνησης:
Ενσωμάτωση της επιστήμης στην πολιτική λήψη αποφάσεων.
Λογοδοσία και νομικός έλεγχος για περιβαλλοντικά θέματα.
Ανάγκη αξιολόγησης ολόκληρου του κύκλου ζωής των εκπομπών, όχι μόνο στο στάδιο της παραγωγής.
Η επιλογή της Βρετανίας να εξετάζει πλέον τις κατανάλωσης-συνδεδεμένες εκπομπές (και όχι μόνο τις εκπομπές κατά την εξόρυξη) εναρμονίζεται με τη διεθνή πίεση για ολιστική κλιματική ευθύνη και φέρνει ένα ακόμη βήμα πιο κοντά τον στόχο της κλιματικής ουδετερότητας.
Η ενεργειακή μετάβαση δεν είναι μόνο τεχνολογικό στοίχημα – είναι και θεσμικό και ηθικό. Και όταν το Δίκαιο προσαρμόζεται στην Κλιματική Επιστήμη, τότε η πολιτική πράξη μπορεί να γίνει και πράξη βιώσιμης ανάπτυξης.