Η φετινή αντιπυρική κατέγραψε ανησυχητική περίοδο 42% στον αριθμό των πυρκαγιών σε σύγκριση με τον μέσο όρο της περιόδου 2006-2023, όπως αποκαλύπτει η κύρια ανακάλυψη της πυρομετεωρολογικής ομάδας Αθηνών FLAME του Εθνικού Αστεροσκοπείου και του WWF Ελλάς. Η νέα αυτή συνεργασία στοχεύει στην τεκμηριωμένη ανάλυση των δασικών πυρκαγιών στην Ελλάδα και την ενίσχυση της λογοδοσίας για την πρόληψη και την αντιμετώπισή τους.
Τα Βασικά Δεδομένα της Έκθεσης
Οι καμένες για το 2024 εκτιμώνται σε πάνω από 419.000 στρέμματα, αριθμός που φτάνει περίπου τα 450.00 στρέμματα όταν συμπεριφορές μικρότερες πυρκαγιές εκτός του συστήματος EFFIS. Παρότι οι εκτάσεις αυτές υπολείπονται του εθνικού μέσου όρου των 504.927 στρεμμάτων (2004-2023), η περίοδος κατατάσσεται ως η έκτη χειρότερη από το 2006.
Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί η εκ νέου καταστροφή από 113.000 στρεμμάτων δασικών εκτάσεων μέσα σε μικρότερο διάστημα των 20 ετών, γεγονός που χαρακτηρίζει σημαντικά τη δυνατότητα φυσικής αναγέννησης των οικοσυστημάτων. Οι μεγαλύτερες ζημιές καταγράφηκαν στη Βορειοανατολική Αττική, όπου επαναλαμβανόμενες πυρκαγιές έχουν εξαντλήσει την ανθεκτικότητα των οικοσυστημάτων.
Περιβαλλοντικές Συνθήκες και Προκλήσεις
Η έλλειψη βροχοπτώσεων και χιονοπτώσεων μεταξύ Σεπτεμβρίου 2023 και Μαΐου 2024 οδήγησε σε έντονες συνθήκες ξηρασίας, ενώ η φετινή χρονιά χαρακτηρίστηκε ως η θερμότερη των τελευταίων 34 ετών. Επιπλέον, οι ακραίες πυρομεωρολογικές συνθήκες, με πάνω από 15 ημέρες πολύ υψηλής επικινδυνότητας ανά περιοχή, επιδείνωσαν την κατάσταση.
Οι τρεις μεγαλύτερες πυρκαγιές εκδηλώθηκαν στη Βορειοανατολική Αττική, στον όρο Όρβηλο (Σέρρες) και στη Ροζενά Ξυλοκάστρου, επηρεάζοντας κρίσιμα οικοσυστήματα και προστατευμένες περιοχές, όπως περιοχές Natura.
Συμπεράσματα και Προτάσεις
Η ανασκόπηση αναδεικνύει την επιτακτική ανάγκη ενίσχυσης της πρόληψης, με έμφαση στη στρατηγική μείωσης των πυρκαγιών και στη βελτίωση του συστήματος καταγραφής αιτίων. Προτείνεται:
- Ενίσχυση Ετοιμότητας: Με παρακολούθηση πυρομετεωρολογικών δεδομένων και επιτόπιες εκτιμήσεις για έγκαιρη αντίδραση.
- Πρόληψη Καταστροφών: Ιεράρχηση ευάλωτων περιοχών και εστίαση σε οικοσυστήματα με χαμηλή φυσική αναγέννηση.
- Διαφανής Αξιολόγηση: Θέσπιση διαδικασιών αναλυτικής αποτίμησης των αντιπυρικών περιόδων και συστηματικής εξαγωγής διδαγμάτων.
Η πρώτη συνεργασία FLAME και WWF Ελλάς θέτει τα θεμέλια για ένα νέο μοντέλο διαχείρισης των πυρκαγιών, που στοχεύει σε καλύτερη πρόληψη, καταστολή και αποκατάσταση ζημιών. Η συνέχιση της συνεργασίας γενικής χρήσης να συμβάλει στην ενίσχυση του εθνικού συστήματος δασοπυρόσβεσης και την προστασία της φυσικής μας κληρονομιάς.