«Δεν μπορούμε να αφήνουμε χωράφια ακαλλιέργητα, την ώρα που τα τρόφιμα γίνονται είδος πολυτελείας για πολλές ευρωπαϊκές οικογένειες.»
– Βαγγέλης Μεϊμαράκης, Ευρωβουλευτής
Στο επίκεντρο του διαλόγου για το μέλλον της αγροτικής παραγωγής στην Ευρώπη, βρίσκεται μια πρόταση του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (EPP) που φέρνει ξανά στο τραπέζι ένα κρίσιμο και αμφιλεγόμενο ζήτημα: την κατάργηση της υποχρεωτικής αγρανάπαυσης στο 30% της καλλιεργούμενης γης.
Η πρόταση έχει προκαλέσει ποικίλες αντιδράσεις — από γεωργικούς φορείς, περιβαλλοντικές οργανώσεις, μέχρι και οικονομολόγους που παρακολουθούν την πορεία των τιμών τροφίμων σε παγκόσμιο επίπεδο.
Τι είναι η αγρανάπαυση και γιατί εφαρμόζεται;
Η αγρανάπαυση είναι η πρακτική του να μένει ένα ποσοστό της γης ακαλλιέργητο, με στόχο την αποκατάσταση της γονιμότητας του εδάφους, την προστασία της βιοποικιλότητας και την αειφορική χρήση των φυσικών πόρων. Αποτελεί βασικό στοιχείο της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) της Ε.Ε., ιδίως στο πλαίσιο των πράσινων μεταρρυθμίσεων που υιοθετήθηκαν τα τελευταία χρόνια.
Ωστόσο, σε μια εποχή κατά την οποία η Ευρώπη βιώνει ανατιμήσεις, ελλείψεις και γεωπολιτικές αναταράξεις, η «πολυτέλεια» της αγρανάπαυσης τίθεται υπό αμφισβήτηση.
Η σύνδεση με τις τιμές τροφίμων
Ο Έλληνας ευρωβουλευτής και μέλος του ΕΛΚ, Βαγγέλης Μεϊμαράκης, τοποθετήθηκε ξεκάθαρα υπέρ της πρότασης:
«Το να αφήνουμε εκτάσεις χωρίς καλλιέργεια, σε αυτή τη συγκυρία, οδηγεί σε μείωση προσφοράς και τελικά σε άνοδο τιμών. Η γεωργία δεν είναι απλώς περιβάλλον — είναι τροφή, είναι επιβίωση.»
Η λογική του ΕΛΚ είναι ότι με την επαναφορά του συνόλου της καλλιεργήσιμης γης σε παραγωγή, μπορεί να αυξηθεί η αυτάρκεια, να μειωθεί η εξάρτηση από εισαγωγές και να περιοριστεί το φαινόμενο της ακρίβειας, που έχει πλήξει ιδιαίτερα τα νοικοκυριά χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος.
Η σύγκρουση με την “πράσινη μετάβαση”
Από την άλλη πλευρά, οργανώσεις όπως η BirdLife Europe, αλλά και πολιτικές ομάδες των Πρασίνων και της Αριστεράς, προειδοποιούν ότι η κατάργηση της αγρανάπαυσης μπορεί να έχει καταστροφικές συνέπειες για το περιβάλλον, ιδίως για τα εδάφη, τα υδάτινα αποθέματα και τα επικονιαστικά είδη.
«Το να θυσιάζουμε το έδαφος και την οικολογική ισορροπία για μερικούς τόνους παραπάνω, είναι κοντόφθαλμο. Χωρίς υγιές περιβάλλον, δεν θα υπάρχει ούτε βιώσιμη γεωργία», δήλωσε χαρακτηριστικά Γερμανίδα ευρωβουλευτής των Πρασίνων.
Ποια Ευρώπη θέλουμε;
Το δίλημμα δεν είναι απλό: περισσότερη παραγωγή ή βιωσιμότητα; Όμως η πραγματικότητα απαιτεί λύσεις που δεν είναι μονοσήμαντες. Ίσως η απάντηση να βρίσκεται σε στοχευμένες εξαιρέσεις και έξυπνες πολιτικές, που επιτρέπουν στους αγρότες ευελιξία χωρίς να υπονομεύουν τους στόχους της πράσινης μετάβασης.
Η τελική απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Συμβουλίου αναμένεται να κρίνει πολλά — όχι μόνο για τους παραγωγούς, αλλά και για τα εκατομμύρια των καταναλωτών που βλέπουν το καθημερινό τραπέζι να γίνεται ολοένα και πιο «ακριβό».
Για το viosimi.gr – γιατί η αγροτική πολιτική είναι θέμα καθημερινότητας, όχι μόνο για τους αγρότες, αλλά για όλους μας.