Σοβαρά ερωτήματα για την περιβαλλοντική αξία των ρούχων από ανακυκλωμένο πολυεστέρα θέτει νέα έκθεση της ΜΚΟ Changing Markets, αμφισβητώντας ένα από τα βασικά αφηγήματα βιωσιμότητας της παγκόσμιας βιομηχανίας μόδας. Σύμφωνα με τα ευρήματα, τα υφάσματα που κατασκευάζονται από ανακυκλωμένα πλαστικά μπουκάλια μπορεί να είναι πιο επιβαρυντικά για το περιβάλλον σε όρους μικροπλαστικής ρύπανσης σε σχέση με τον παρθένο πολυεστέρα.
Η μελέτη βασίστηκε σε εργαστηριακές δοκιμές του Πανεπιστημίου Τσουκούροβα στην Τουρκία και έδειξε ότι, κατά το πλύσιμο, ο ανακυκλωμένος πολυεστέρας απελευθερώνει έως και 55% περισσότερα μικροπλαστικά σωματίδια, τα οποία είναι κατά 20% μικρότερα σε μέγεθος, άρα πιο εύκολα διασπείρονται στο υδάτινο περιβάλλον και τις τροφικές αλυσίδες.
Τα τεστ αφορούσαν 51 είδη ένδυσης από γνωστά brands, μεταξύ των οποίων Adidas, H&M, Nike, Shein και Zara. Ιδιαίτερα υψηλές εκπομπές μικροϊνών καταγράφηκαν σε προϊόντα της Nike, με τον ανακυκλωμένο πολυεστέρα της να εμφανίζει πολλαπλάσια απώλεια ινών σε σχέση με άλλες εταιρείες. Αντίθετα, στην περίπτωση της Shein, τα προϊόντα με σήμανση «ανακυκλωμένος πολυεστέρας» εμφάνισαν παρόμοια συμπεριφορά με τον παρθένο, γεγονός που εγείρει ερωτήματα για τη διαφάνεια της επισήμανσης.
Η έκθεση κάνει λόγο για μια συστημική πρακτική greenwashing, επισημαίνοντας ότι σχεδόν το 98% του ανακυκλωμένου πολυεστέρα προέρχεται από πλαστικά μπουκάλια και όχι από υφαντουργικά απόβλητα, γεγονός που δεν προάγει την κυκλικότητα του κλάδου. Παράλληλα, οι συνθετικές ίνες εξακολουθούν να κυριαρχούν στην παγκόσμια παραγωγή υφασμάτων, αντιπροσωπεύοντας περίπου το 69% του συνόλου.
Από την πλευρά τους, ορισμένες εταιρείες, όπως η Adidas και ο όμιλος H&M, υπερασπίζονται τη χρήση ανακυκλωμένου πολυεστέρα, επικαλούμενες μελέτες που δείχνουν χαμηλότερες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου σε σύγκριση με τον παρθένο. Ωστόσο, ειδικοί και περιβαλλοντικές οργανώσεις επισημαίνουν ότι η μείωση της συνολικής χρήσης συνθετικών ινών, η ανθεκτικότητα των ρούχων και η στροφή σε πραγματικά κυκλικά υλικά αποτελούν πιο ουσιαστικές λύσεις.
Το συμπέρασμα είναι σαφές: η βιωσιμότητα στη μόδα δεν μπορεί να εξαντλείται στην αλλαγή πρώτης ύλης. Χωρίς μείωση της υπερπαραγωγής, διαφάνεια στην εφοδιαστική αλυσίδα και αντιμετώπιση της μικροπλαστικής ρύπανσης στην πηγή, ο «πράσινος» πολυεστέρας κινδυνεύει να αποδειχθεί περισσότερο επικοινωνιακό εργαλείο παρά πραγματική λύση.