Η συζήτηση για τη βιώσιμη ανάπτυξη συχνά ξεκινά από μεγάλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες και καταλήγει σε νομοθετικά κείμενα υψηλού επιπέδου. Όμως η πραγματική βιωσιμότητα δοκιμάζεται – και κερδίζεται ή χάνεται – στις περιφέρειες: εκεί όπου οι ανισότητες, η υποδομή, το περιβάλλον και η κοινωνική συνοχή συναντούν την καθημερινή ζωή των πολιτών.
Η Επιτροπή Περιφερειακής Ανάπτυξης (REGI) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου έχει αναλάβει τον κρίσιμο ρόλο της γεφύρωσης του χάσματος μεταξύ των πολιτικών σχεδίων της Ε.Ε. και των τοπικών πραγματικοτήτων. Είναι η επιτροπή που διαχειρίζεται και ελέγχει τη χρηματοδότηση της πολιτικής συνοχής – δηλαδή των ευρωπαϊκών επενδύσεων στις λιγότερο ανεπτυγμένες ή περισσότερο ευάλωτες περιοχές.
Στόχοι: ανθεκτικότητα, πράσινη μετάβαση, κοινωνική συνοχή
Η REGI καθοδηγεί την πολιτική συνοχής μέσα από τρεις βασικούς πυλώνες:
Βιώσιμες υποδομές (μεταφορές, ύδρευση, απορρίμματα, ενέργεια),
Προστασία περιβάλλοντος και φυσικών πόρων,
Δημιουργία τοπικών οικονομιών χαμηλού ανθρακικού αποτυπώματος.
Οι περιφέρειες καλούνται να ευθυγραμμίσουν τις στρατηγικές τους με τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (SDGs), διασφαλίζοντας ότι η ανάπτυξη είναι όχι μόνο οικονομικά αποδοτική αλλά και κοινωνικά δίκαιη και περιβαλλοντικά υπεύθυνη.
Younous Omarjee: «Η Ευρώπη χτίζεται από τα κάτω – όχι από τα διαγράμματα»
Ο πρόεδρος της Επιτροπής REGI, Younous Omarjee, ευρωβουλευτής από τη Γαλλία, έχει επανειλημμένα τονίσει τον ρόλο των περιφερειών στη μετάβαση:
«Δεν υπάρχει ευρωπαϊκή βιωσιμότητα αν δεν υπάρχει συνοχή. Οι περιφέρειες δεν είναι περιθώριο – είναι ο πυρήνας της αλλαγής. Κάθε πολιτική μας πρέπει να μεταφράζεται σε τοπική δυνατότητα.»
Σε πρόσφατη παρέμβασή του στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, υπογράμμισε την ανάγκη τα χρηματοδοτικά εργαλεία της περιόδου 2021–2027, όπως το Ταμείο Συνοχής και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ), να κατευθυνθούν σε έργα με σαφή κοινωνικό και περιβαλλοντικό αντίκτυπο.
Τοπικά παραδείγματα με βιώσιμο αποτύπωμα
Σε πολλές περιοχές της Ευρώπης, η REGI στηρίζει:
προγράμματα για ενεργειακή αναβάθμιση δημοσίων κτιρίων,
την ενίσχυση της κυκλικής οικονομίας,
έργα για ανθεκτικές αγροτικές υποδομές,
ανάπτυξη πράσινων διαδρομών μετακίνησης (ποδηλατοδρόμοι, e-mobility).
Η Ελλάδα, η Ισπανία, η Πολωνία και οι χώρες της Βαλτικής αποτελούν ενεργούς δικαιούχους τέτοιων προγραμμάτων.
Βιωσιμότητα δεν σημαίνει μόνο τεχνολογία
Η REGI προωθεί ένα μοντέλο ανάπτυξης που δεν βασίζεται αποκλειστικά σε τεχνολογικές λύσεις. Περιλαμβάνει την ενίσχυση της κοινωνικής και πολιτιστικής ζωής στις περιφέρειες, τη στήριξη μικρών επιχειρήσεων και τη διατήρηση τοπικών μορφών παραγωγής – όλα με κριτήρια βιωσιμότητας και κοινωνικής ευθύνης.
Η Ευρώπη δεν είναι μόνο το κέντρο των αποφάσεων. Είναι και η κάθε περιφέρεια που παλεύει να κρατήσει νέους, να προστατεύσει το τοπίο της και να εξασφαλίσει ένα μέλλον λιγότερο άνισο και πιο πράσινο. Η Επιτροπή REGI είναι το εργαλείο – η πολιτική βούληση είναι το κλειδί.
Για το viosimi.gr – γιατί η βιώσιμη ανάπτυξη ξεκινά από την περιφέρεια.