Η πανδημία COVID-19 αποκάλυψε με τον πιο δραματικό τρόπο ότι η υγεία δεν είναι εθνική υπόθεση — είναι κοινό ευρωπαϊκό στοίχημα. Με αυτό το δεδομένο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προχώρησε στη σύσταση μιας νέας, αυτόνομης και θεσμικά ενισχυμένης Επιτροπής Δημόσιας Υγείας (SANT), η οποία ανέλαβε καθήκοντα το 2024.
Πρόκειται για μια δομική αλλαγή, καθώς μέχρι πρότινος η υγεία εντασσόταν στο ευρύτερο πλαίσιο της Επιτροπής Περιβάλλοντος. Η συγκρότηση της SANT σηματοδοτεί την αναγνώριση της δημόσιας υγείας ως βασικής παραμέτρου για την ανθεκτικότητα, την κοινωνική συνοχή και τη βιώσιμη ανάπτυξη στην Ευρώπη.
Τι είναι η Επιτροπή Δημόσιας Υγείας;
Η νέα Επιτροπή (SANT – Subcommittee on Public Health) αποτελείται από ευρωβουλευτές όλων των πολιτικών ομάδων και έχει ως βασικό αντικείμενο:
την ενίσχυση της ετοιμότητας της Ε.Ε. για μελλοντικές υγειονομικές κρίσεις,
την προώθηση της πρόληψης και της ψηφιακής υγείας,
την προστασία των ασθενέστερων ομάδων,
την ευθυγράμμιση των πολιτικών υγείας με τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ.
Υγεία και βιωσιμότητα: Δύο πλευρές του ίδιου νομίσματος
Σύμφωνα με την Πρόεδρο της Επιτροπής, Stéphanie Yon-Courtin, ευρωβουλευτή από τη Γαλλία:
«Η βιώσιμη ανάπτυξη δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς βιώσιμα συστήματα υγείας. Η ανισότητα στην πρόσβαση, η επιβάρυνση από τη ρύπανση και η γήρανση του πληθυσμού είναι προκλήσεις που απαιτούν συνδυασμένες απαντήσεις.»
Η Επιτροπή ήδη προωθεί πρωτοβουλίες που εντάσσουν την υγεία σε διατομεακές πολιτικές, όπως η πράσινη μετάβαση, η αστική αναζωογόνηση και η διατροφή με χαμηλό περιβαλλοντικό αποτύπωμα.
Η πρόληψη στο επίκεντρο
Έμφαση δίνεται στην πρόληψη χρόνιων νοσημάτων (καρδιαγγειακά, διαβήτης, αναπνευστικά) μέσω πολιτικών που περιλαμβάνουν:
μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης,
προώθηση της σωματικής δραστηριότητας στις πόλεις,
ρύθμιση της διαφήμισης ανθυγιεινών τροφίμων προς τα παιδιά.
Όπως επισημάνθηκε κατά την πρώτη συνεδρίαση της SANT,
«Η υγεία δεν είναι απλώς σύστημα περίθαλψης. Είναι τρόπος ζωής, είναι υποδομές, είναι το περιβάλλον όπου ζούμε και εργαζόμαστε.»
Κρίσιμη η ευρωπαϊκή συνεργασία
Οι ευρωβουλευτές συμφώνησαν ότι η ανταλλαγή δεδομένων, ο κοινός σχεδιασμός και η αλληλεγγύη μεταξύ κρατών-μελών είναι απαραίτητες για να διαμορφωθεί μια ευρωπαϊκή πολιτική υγείας ικανή να προστατεύσει τους πολίτες χωρίς ανισότητες.
Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή σχεδιάζει να συνεργαστεί με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (EMA), το ECDC, αλλά και με πρωτοβουλίες όπως το EU4Health, προκειμένου να υλοποιήσει συγκεκριμένα μέτρα με μετρήσιμο κοινωνικό και περιβαλλοντικό αποτύπωμα.
Η δημιουργία της Επιτροπής Δημόσιας Υγείας αποτελεί ένα θεσμικό βήμα που γεφυρώνει τη φροντίδα του ανθρώπου με την προστασία του περιβάλλοντος. Σε μια εποχή που οι κρίσεις είναι σύνθετες και αλληλένδετες, η Ευρώπη καλείται να δράσει ολιστικά — για την υγεία των πολιτών και του πλανήτη.
Για το viosimi.gr – γιατί η δημόσια υγεία είναι υπόθεση πολιτικής, όχι μόνο ιατρικής.