Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) εκπέμπει σήμα κινδύνου για τις επιπτώσεις της ξηρασίας στην ευρωπαϊκή οικονομία, προειδοποιώντας ότι ένα σοβαρό φαινόμενο έλλειψης νερού θα μπορούσε να απομειώσει έως και 15% του ΑΕΠ της ευρωζώνης.
Σε νέα μελέτη που εκπόνησε σε συνεργασία με το Resilient Planet Finance Lab του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, η ΕΚΤ εξετάζει τις πιθανές συνέπειες μιας «ακραίας αλλά ρεαλιστικής» ξηρασίας, η οποία εμφανίζεται κατά μέσο όρο κάθε 25 χρόνια. Οι επιπτώσεις από την έλλειψη νερού εκτείνονται σε κομβικούς τομείς, όπως η γεωργία, η μεταποίηση, η εξόρυξη και οι κατασκευές, με εκτεθειμένα δάνεια αξίας 1,3 τρισ. ευρώ από τις ευρωπαϊκές τράπεζες.
«Κρίσιμος ο ρόλος του νερού για την οικονομική σταθερότητα»
Ο Frank Elderson, μέλος του εκτελεστικού συμβουλίου της ΕΚΤ και ένθερμος υποστηρικτής της ενσωμάτωσης των κλιματικών κινδύνων στη χρηματοπιστωτική εποπτεία, τόνισε την ανάγκη για προσαρμογή των οικονομικών πολιτικών στην πραγματικότητα της κλιματικής κρίσης. Στην ομιλία του την Πέμπτη αναφέρθηκε σε συγκεκριμένα παραδείγματα, όπως η ιστορική περιοχή καλλιέργειας τουλιπών Bollenstreek στην Ολλανδία, η οποία κινδυνεύει να χάσει την παραγωγική της ικανότητα λόγω της παρατεταμένης ξηρασίας.
«Το 2025 καταγράφεται ως μια από τις ξηρότερες χρονιές στην ιστορία της Ολλανδίας», επεσήμανε χαρακτηριστικά.
Η ξηρασία «χτυπά» πρώτα τη Νότια Ευρώπη
Τα ευρήματα της έκθεσης υποδεικνύουν ότι οι χώρες του ευρωπαϊκού Νότου είναι οι πλέον ευάλωτες. Στη γεωργία, έως και το 30% της παραγωγής μπορεί να τεθεί σε κίνδυνο από την έλλειψη νερού, ενώ στις βόρειες χώρες το αντίστοιχο ποσοστό είναι σαφώς χαμηλότερο — στη Φινλανδία περιορίζεται σε περίπου 12%.
Η ΕΚΤ προειδοποιεί ότι η πίεση στους υδάτινους πόρους μπορεί να έχει συστημικές συνέπειες: από μειωμένες αγροτικές αποδόσεις και αυξημένο κόστος μεταποίησης, μέχρι μείωση της υδροηλεκτρικής παραγωγής και περιορισμούς στην πλωτή μεταφορά προϊόντων μέσω των ποταμών.
Αβεβαιότητα και πίεση για λιγότερη διαφάνεια
Η συζήτηση για τον ρόλο των κεντρικών τραπεζών στην αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών κινδύνων παραμένει ανοιχτή και έντονη. Στελέχη των αμερικανικών ρυθμιστικών αρχών έχουν ασκήσει πίεση στην Επιτροπή Τραπεζικής Εποπτείας της Βασιλείας ώστε να περιορίσει τις απαιτήσεις διαφάνειας που αφορούν τους κλιματικούς κινδύνους στις τράπεζες, καθιστώντας τις δηλώσεις προαιρετικές αντί για υποχρεωτικές.
Στο μεταξύ, νέα έρευνα της ασφαλιστικής εταιρείας Allianz επισημαίνει ότι περίπου 10-13% της παγκόσμιας οικονομικής παραγωγής προέρχεται από τομείς που εξαρτώνται άμεσα από οικοσυστημικές υπηρεσίες όπως η πρόσβαση σε καθαρό νερό, το εύφορο έδαφος, η επικονίαση και η ρύθμιση του κλίματος. Η εταιρεία υπολογίζει ότι οι περιβαλλοντικές πιέσεις, όπως η διάβρωση του εδάφους και η αποψίλωση, ενδέχεται να οδηγήσουν σε συρρίκνωση της παγκόσμιας οικονομίας κατά 2,3%.