Η ενεργειακή μετάβαση και η πορεία προς τη βιωσιμότητα δεν μπορούν να επιτευχθούν χωρίς σημαντικές επενδύσεις, τόσο από τον δημόσιο όσο και από τον ιδιωτικό τομέα. Παρότι τα ευρωπαϊκά ταμεία είναι διαθέσιμα και οι τράπεζες προσφέρουν ευνοϊκότερους όρους για «πράσινες» επενδύσεις, το ερώτημα παραμένει: είναι όλα αυτά αρκετά για την εφαρμογή της κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050;
Αυτό το ζήτημα της συζήτησης της ευρωπαϊκής πυρήνας στην ημερίδα του Climate Pact , όπου συμμετείχαν κορυφαίοι παράγοντες του χώρου, όπως η καθηγήτρια Οικονομικών του Κλίματος Φοίβη Κουντούρη, η επικεφαλής του γραφείου της Τράπεζας Επενδύσεων (EIB) στην Αθήνα Μαριάννα Ναθαναήλ, ο εκπρόσωπος της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών. Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θάνος Ζαρογιάννης.
Ευρωπαϊκή Ταξινομία και Χρηματοδότηση
Η κ. Κουντούρη τόνισε ότι η αλλαγή νοοτροπίας αποτελεί το πρώτο βήμα, υπογραμμίζοντας τη σημασία της Ταξινομίας . Αυτό το πλαίσιο παρέχει σαφείς ορισμούς για τις αειφόρες επενδύσεις και κατευθύνει τις επιχειρήσεις στο Corporate Sustainability Directing , προσφέροντας πρόσβαση σε ευνοϊκές χρηματοδοτήσεις.
Από την πλευρά της, η κ. Ο Ναθαναήλ παρουσίασε τον ρόλο της Τράπεζας Επενδύσεων, η οποία το 2023 χρηματοδότησε ευρωπαϊκά έργα ύψους 90 δις. ευρώ, με το 60% να αφορά αειφόρες επενδύσεις και το 40% έργα πράσινης ενέργειας. Η Ελλάδα έλαβε 2,2 δις. ευρώ για την ενίσχυση των ενεργειακών της υποδομών, ενώ 220 εκατ. ευρώ διατέθηκαν για έργα προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή.
«Για κάθε ένα ευρώ που επενδύουμε σε έργα κλιματικής προσαρμογής, επιστρέφονται πέντε έως επτά ευρώ», δήλωσε χαρακτηριστικά η κ. Ναθαναήλ, τονίζοντας ότι η ΕΤΕπ –γνωστή και ως «Κλιματική Τράπεζα»– δεν εξετάζει επενδύσεις που δεν ευθυγραμμίζονται με τη Συμφωνία των Παρισίων.
Το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα
Ο Θάνος Ζαρογιάννης παρουσίασε το νέο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) , το οποίο θα οριστικοποιηθεί το 2024. Ο στόχος είναι η απανθρακοποίηση της ηλεκτροπαραγωγής έως το 2030, μέσω των τεχνολογικών όρων λύσεων, όπως τα εναλλακτικά καύσιμα και το πράσινο υδρογόνο.
Το συνολικό κόστος της ενεργειακής μετάβασης στην Ελλάδα υπολογίζεται στα 95 δισ. ευρώ έως το 2030 και στα 35 δις. ευρώ έως το 2050 . Οι περισσότερες επενδύσεις δεν προέρχονται από τον ιδιωτικό τομέα, γεγονός που καθορίζει τη συνεργασία με τη δημόσια ταμεία.
«Υπάρχουν πολλά χρηματοδοτικά εργαλεία, αλλά πρέπει να ωριμάσουν και να κατευθυνθούν γρήγορα και λελογισμένα», τόνισε ο κ. Ζαρογιάννης, επισημαίνοντας την ανάγκη μόχλευσης των ιδιωτικών και δημοσιών πόρων.
Ρόλος των Τραπεζών και Διεθνής Συνεργασία
Ο Παναγιώτης Χαμπής από την Ελληνική Ένωση Τραπεζών ανέφερε ότι οι ελληνικές τράπεζες συνεχίζουν τη συμμετοχή τους στη Net Zero Banking Alliance και ενισχύουν τα Sustainability-Linked Loans .
Η κ. Κουντούρη, κλείνοντας τη συζήτηση, υπογράμμισε τη σημασία της διεθνούς συνεργασίας, ιδιαίτερα μέσω της μεταφοράς κεφαλαίων από τις ανεπτυγμένες στις αναπτυσσόμενες χώρες. «Χρειάζονται μακροχρόνια πλάνα δανεισμού με χαμηλό επιτόκιο, ώστε και αυτές οι χώρες να επιτύχουν την ενεργειακή μετάβαση».