Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία (European Green Deal) αποτελεί την κεντρική στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και τη μετάβαση σε μια βιώσιμη, πράσινη οικονομία. Ανακοινώθηκε το 2019 από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και θέτει φιλόδοξους στόχους για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου , την προστασία του περιβάλλοντος και την ενίσχυση της πράσινης ανάπτυξης.
Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία θέτει φιλόδοξους στόχους για τη διαμόρφωση μιας κλιματικά ουδέτερης και βιώσιμης Ευρώπης. Ένας από τους βασικούς στόχους είναι η επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050, καθιστώντας την ΕΕ την πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρο, με τη μείωση των καθαρών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στο μηδέν. Ένας ενδιάμεσος στόχος είναι η μείωση των εκπομπών κατά τουλάχιστον 55% έως το 2030 σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990.
Η βιώσιμη ενέργεια αποτελεί επίσης προτεραιότητα, με επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, όπως η αιολική και η ηλιακή, και την ανακαίνιση κτηρίων για τη μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης. Στον τομέα της κυκλικής οικονομίας, δίνεται έμφαση στην ενίσχυση της ανακύκλωσης και της επαναχρησιμοποίησης προϊόντων, τη μείωση των αποβλήτων και τον περιορισμό της χρήσης πλαστικών μιας χρήσης.
Η προστασία της βιοποικιλότητας περιλαμβάνει την ανάκτηση κατεστραμμένων οικοσυστημάτων, την προστασία φυσικών περιοχών και σχέδια για τη φύτευση τριών δισεκατομμυρίων δέντρων έως το 2030. Επιπλέον, στον τομέα της βιώσιμης γεωργίας και διατροφής, προωθείται η στρατηγική “Από το Αγρόκτημα στο Πιάτο” (Farm to Fork), που στοχεύει στην παραγωγή υγιεινών και βιώσιμων τροφίμων, ενώ ενθαρρύνεται η μείωση της χρήσης φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων.
Χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας
Η υλοποίηση της Πράσινης Συμφωνίας απαιτεί σημαντικούς οικονομικούς πόρους. Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης και το πρόγραμμα InvestEU κινητοποιούν δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις, με στόχο τη διάθεση άνω των 1 τρισεκατομμυρίων ευρώ μέσα στην επόμενη δεκαετία.
Παράλληλα, η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία προωθεί τα εργαλεία πράσινης χρηματοδότησης, όπως τα πράσινα ομόλογα, για τη στήριξη έργων φιλικών προς το περιβάλλον. Ωστόσο, η υλοποίηση αυτών των στόχων συνοδεύεται από σημαντικές προκλήσεις. Η πολιτική συμφωνία και οι δεσμεύσεις δυσχεραίνονται λόγω της διαφοροποίησης των εθνικών προτεραιοτήτων εντός της ΕΕ, που δυσκολεύει τη χάραξη ενιαίας πολιτικής. Επιπλέον, οι οικονομικές ανισότητες αποτελούν πρόκληση, καθώς οι λιγότερο ανεπτυγμένες περιοχές χρειάζονται περισσότερη στήριξη για να προσαρμοστούν στις αλλαγές.
Οι τεχνολογικές προκλήσεις είναι επίσης σημαντικές, καθώς η ανάπτυξη νέων πράσινων τεχνολογιών απαιτεί χρόνο και επενδύσεις. Τέλος, η κοινωνική αποδοχή είναι κρίσιμη, καθώς οι πολίτες και οι επιχειρήσεις καλούνται να υιοθετήσουν αλλαγές στον τρόπο ζωής και παραγωγής, προκειμένου να επιτευχθεί μια βιώσιμη μετάβαση.
Ενδεικτικά Παραδείγματα Επιτυχιών αποτελεί αρχικά η Ενεργειακή Μετάβαση που έγινε σε Χώρες όπως η Δανία και η Γερμανία οι οποίες έχουν σημειώσει πρόοδο στη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Επίσης οι Πράσινες Πόλεις, όπως το Άμστερνταμ και η Κοπεγχάγη έχουν υιοθετήσει βιώσιμες αστικές πολιτικές, με έμφαση στη χρήση ποδηλάτου και τις πράσινες υποδομές.
Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία αποτελεί ένα φιλόδοξο αλλά αναγκαίο σχέδιο για τη μετάβαση σε μια πράσινη, βιώσιμη Ευρώπη. Η επιτυχία της εξαρτάται από τη δέσμευση όλων των εμπλεκόμενων φορέων, τη συνεργασία μεταξύ των κρατών-μελών και τη στήριξη των πολιτών. Η υλοποίησή της δεν είναι μόνο ζήτημα περιβαλλοντικής ανάγκης, αλλά και ευκαιρία για την ενίσχυση της οικονομίας και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής για τις επόμενες γενιές.