Η αλόγιστη χρήση — και συνταγογράφηση — αντιβιοτικών αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα δημόσιας υγείας παγκοσμίως.
Αν και τα αντιβιοτικά είναι αποτελεσματικά για την καταπολέμηση βακτηριακών λοιμώξεων, η υπερβολική και αχρείαστη χορήγησή τους αυξάνει δραματικά τη μικροβιακή αντοχή.
Μια πρόσφατη έρευνα του Πανεπιστημίου του Μάντσεστερ, δημοσιευμένη στο Journal of the Royal Society of Medicine, αναδεικνύει το μέγεθος του προβλήματος.
Εξετάζοντας 15,7 εκατομμύρια ιατρικά αρχεία στην Αγγλία, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα αντιβιοτικά συνταγογραφούνται συχνά για λοιμώξεις του αναπνευστικού και του ουροποιητικού συστήματος χωρίς να λαμβάνονται υπόψη κρίσιμα στοιχεία, όπως η σοβαρότητα της κατάστασης ή ο κίνδυνος νοσηλείας.
Το παράδοξο είναι ότι πολλοί ασθενείς χαμηλού κινδύνου λαμβάνουν αντιβιοτικά χωρίς να τα χρειάζονται, ενώ άλλοι, πιο ευάλωτοι, όπως οι ηλικιωμένοι ή τα άτομα με χρόνιες ασθένειες, συχνά δεν λαμβάνουν την απαραίτητη θεραπεία.
Συγκεκριμένα, οι ηλικιωμένοι ασθενείς είχαν 31% λιγότερες πιθανότητες να λάβουν αντιβιοτικό για λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού σε σύγκριση με νεότερους ασθενείς, ενώ τα άτομα με συννοσηρότητες είχαν 7% λιγότερες πιθανότητες από ό,τι τα υγιή άτομα.
Αυτή η τακτική επιδεινώνει ένα ήδη υπαρκτό πρόβλημα: τα πολυανθεκτικά βακτήρια και τη μικροβιακή αντοχή.
Όπως τονίζουν οι επικεφαλής της μελέτης, καθηγητής Tjeerd van Staa και Δρ. Ali Fahmi, η ακατάλληλη χρήση των αντιβιοτικών «μπορεί να οδηγήσει στην ανάπτυξη ανθεκτικών μικροβίων, κάτι που αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες απειλές για τη δημόσια υγεία».
Το ζήτημα αυτό συνδέεται άμεσα με τη συζήτηση γύρω από τη βιώσιμη ανάπτυξη.
Η Υγεία αποτελεί βασικό πυλώνα της βιωσιμότητας: χωρίς συστήματα υγείας που προστατεύουν αποτελεσματικά τον πληθυσμό, χωρίς υπεύθυνη χρήση των φαρμάκων και χωρίς σεβασμό στους φυσικούς περιορισμούς (όπως η αντοχή των μικροοργανισμών), δεν μπορεί να υπάρξει αειφόρος ανάπτυξη.
Η ορθολογική χρήση των αντιβιοτικών είναι μέρος της υπεύθυνης διαχείρισης των φυσικών και επιστημονικών πόρων που διαθέτουμε.
Για να επιτευχθεί πραγματική βιωσιμότητα, χρειάζεται:
- καλύτερη ενημέρωση των επαγγελματιών υγείας και των ασθενών,
- στοχευμένη συνταγογράφηση με βάση τεκμηριωμένα πρωτόκολλα,
- και συντονισμένη πολιτική δράση για την προστασία της δημόσιας υγείας.
Η αντιμετώπιση της μικροβιακής αντοχής δεν είναι μόνο ιατρικό ζήτημα· είναι κρίσιμο μέρος της προσπάθειας για έναν κόσμο που σέβεται τη ζωή και εξασφαλίζει το μέλλον των επόμενων γενεών.