Σε μια περίοδο γεωπολιτικής αβεβαιότητας, πληθωριστικών πιέσεων και σκεπτικισμού γύρω από το ESG, πολλοί βιάζονται να μιλήσουν για “ύφεση” στο παγκόσμιο αφήγημα της βιωσιμότητας. Κι όμως, η πραγματικότητα είναι πιο σύνθετη – και, τολμώ να πω, πιο ελπιδοφόρα.
Ο Paul Dickinson, ιδρυτής του CDP, το έθεσε σωστά: δεν πρόκειται για ύφεση της βιωσιμότητας, αλλά για στιγμή επιτάχυνσης. Όπως κάθε καινοτομία που ωριμάζει, η βιώσιμη ανάπτυξη περνά από το στάδιο του ενθουσιασμού στη φάση της κριτικής αποτίμησης και των απαιτήσεων για ουσιαστικά αποτελέσματα. Αυτή η μετάβαση δεν σημαίνει αποτυχία. Αντίθετα, σηματοδοτεί πρόοδο.
Η πρόσφατη μελέτη της London Stock Exchange Group αποδεικνύει ότι η οικονομία της ανθεκτικότητας είναι ήδη εδώ. Πάνω από $1 τρισεκατομμύριο έσοδα προήλθαν το 2023 από εταιρείες που επένδυσαν σε στρατηγικές προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή. Όχι από φιλανθρωπία ή επικοινωνιακή πίεση, αλλά από ρεαλιστική εκτίμηση ρίσκου και ευκαιρίας. Η πράσινη οικονομία μεγαλώνει και διαφοροποιείται — από την παραγωγή καθαρής ενέργειας μέχρι τη διαχείριση φυσικών κινδύνων.
Το γεγονός ότι η βιωσιμότητα περνά σήμερα από το PR και τις αναφορές, στις πραγματικές επενδύσεις σε υποδομές, τεχνολογία και κοινωνική συνοχή, είναι από μόνο του σημάδι μετασχηματισμού. Οι εταιρείες που αντιμετωπίζουν την κλιματική πρόκληση ως μοχλό στρατηγικής και όχι συμμόρφωσης, είναι αυτές που θα επιβιώσουν και θα αναπτυχθούν στη νέα πραγματικότητα.
Ναι, το ESG έχει δεχτεί –και σωστά– έντονη κριτική για τον φορμαλισμό και την “κουλτούρα τσεκαρίσματος κουτιών”. Όμως, το ζητούμενο δεν είναι να απορρίψουμε το εργαλείο, αλλά να αναδιαμορφώσουμε τη χρήση του. Να περάσουμε από το φαίνομαι υπεύθυνος στο είμαι υπεύθυνος, από τις παρουσιάσεις PowerPoint στις μετρήσιμες πράξεις.
Η πρόκληση πλέον είναι να οικοδομήσουμε αξιοπιστία, να επαναφέρουμε τη βιωσιμότητα στην ουσία της: στην ισορροπία ανάμεσα σε ανθρώπους, περιβάλλον και οικονομία. Και αυτό απαιτεί νέα κουλτούρα, νέους ηγέτες και συνειδητή απομάκρυνση από τον κυνισμό του βραχυπρόθεσμου κέρδους.
Η βιωσιμότητα δεν είναι μόδα που πέρασε. Είναι δομική ανάγκη. Και, ευτυχώς, γίνεται όλο και πιο δύσκολο να την αγνοήσει κανείς. Είτε το παραδέχονται οι αγορές είτε όχι, η μετάβαση συμβαίνει ήδη. Το ερώτημα δεν είναι αν θα συμμετέχουμε — αλλά πώς και με ποιο σκοπό.