Η Ευρωπαϊκή Ένωση ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο για τη βιώσιμη ανάπτυξη, προσφέροντας στα κράτη-μέλη τη δυνατότητα να αυξήσουν την κοινοτική χρηματοδότηση έως και στο 90%, με μόλις 10% εθνική συμμετοχή στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2021–2027. Πρόκειται για μια στρατηγική «ανάσα» που δίνει προτεραιότητα σε δράσεις κοινωνικής συνοχής, ενεργειακής αποδοτικότητας και περιβαλλοντικής αναβάθμισης, με κύριο άξονα τη στέγαση.
Η στέγαση δεν αποτελεί πλέον μόνο κοινωνικό ζήτημα, αλλά και περιβαλλοντική πρόκληση. Η Ε.Ε. αναγνωρίζει ότι η ανακαίνιση υφιστάμενων κατοικιών και η ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων είναι απαραίτητες για τη μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος και την ενεργειακή ασφάλεια.
Η Ελλάδα, έχοντας περιθώριο έως το τέλος Δεκεμβρίου να υποβάλει τα αναθεωρημένα σχέδιά της στην Κομισιόν, επιδιώκει να εντάξει στα νέα χρηματοδοτικά εργαλεία παρεμβάσεις που θα συνδυάζουν τη στέγαση με την ενεργειακή ανακαίνιση, στοχεύοντας στη δημιουργία βιώσιμων αστικών κοινοτήτων.
💶 Νέες Ευκαιρίες από Ανακατανομές Κονδυλίων
Από το συνολικό πακέτο των 25 δισ. ευρώ του ΕΣΠΑ 2021–2027, εκτιμάται ότι περίπου 2,5 δισ. ευρώ θα ανακατανεμηθούν σε προγράμματα με αυξημένη ευρωπαϊκή χρηματοδότηση. Ένα σημαντικό μέρος των πόρων αυτών αναμένεται να κατευθυνθεί σε έργα βιώσιμης αστικής ανάπτυξης, ανακαινίσεις κτιρίων και δράσεις πράσινης στέγασης.
Αυτή η πρωτοβουλία εντάσσεται στο ευρύτερο ευρωπαϊκό όραμα για μια «κλιματικά ουδέτερη Ευρώπη έως το 2050», στο πλαίσιο της Πράσινης Συμφωνίας (European Green Deal).
Η στεγαστική κρίση έχει αναδειχθεί σε μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για τις ευρωπαϊκές κοινωνίες. Οι τιμές των ενοικίων και της ιδιοκατοίκησης αυξάνονται, ενώ η ενεργειακή φτώχεια πλήττει όλο και περισσότερα νοικοκυριά.
Οι μέχρι σήμερα πρωτοβουλίες, όπως η φοροαπαλλαγή για ιδιοκτήτες που διαθέτουν αδρανή ακίνητα, δεν απέδωσαν τα αναμενόμενα — μόλις 234 ιδιοκτήτες αξιοποίησαν το μέτρο. Το γεγονός αυτό δείχνει πως απαιτούνται ολοκληρωμένες πολιτικές, που θα συνδυάζουν οικονομικά κίνητρα, πράσινες τεχνολογίες και κοινωνική στόχευση.
Όπως υπογράμμισε ο πρωθυπουργός στη Σύνοδο Κορυφής, η Ευρώπη οφείλει να στηρίξει πιο ευέλικτα προγράμματα που ενισχύουν όχι μόνο την ενεργειακή απόδοση, αλλά και τη γενικότερη ποιότητα ζωής των πολιτών. Η ελληνική κυβέρνηση προετοιμάζει νέες δράσεις που θα συνδυάζουν:
Ενεργειακή αποδοτικότητα με χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Κίνητρα για ανακαίνιση παλαιών και αδρανών κατοικιών.
Προγράμματα προσιτής στέγης για νέους και ευάλωτες ομάδες.
Η πραγματική πρόκληση δεν είναι μόνο η απορρόφηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων, αλλά η μετατροπή τους σε βιώσιμες λύσεις που θα έχουν μακροπρόθεσμο αντίκτυπο στο περιβάλλον, την οικονομία και την κοινωνία.
Η βιώσιμη ανάπτυξη απαιτεί συνέργεια μεταξύ κράτους, ιδιωτικού τομέα και πολιτών. Οι νέες ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις αποτελούν μια ιστορική ευκαιρία για να αναβαθμιστεί το αστικό περιβάλλον, να μειωθεί η ενεργειακή σπατάλη και να επαναπροσδιοριστεί η έννοια της στέγης ως δικαίωμα και όχι ως πολυτέλεια.
Η νέα ευρωπαϊκή πολιτική για το ΕΣΠΑ 2021–2027 δεν είναι απλώς μια οικονομική διευκόλυνση· είναι ένα βήμα προς τη βιώσιμη μετάβαση.
Η Ελλάδα καλείται να αξιοποιήσει με σύνεση τη χρηματοδότηση, ώστε να μετατρέψει τη στεγαστική κρίση σε ευκαιρία για πράσινη αναγέννηση, ενισχύοντας την κοινωνική συνοχή και προστατεύοντας το περιβάλλον για τις επόμενες γενιές.