Η κατάσταση των υδάτινων πόρων στην Ευρωπαϊκή Ένωση εξακολουθεί να προκαλεί ανησυχία. Σύμφωνα με στοιχεία του 2021, μόλις το 39,5% των επιφανειακών υδάτων βρίσκονται σε καλή οικολογική κατάσταση, ενώ το 26,8% πληροί τα πρότυπα καλής χημικής ποιότητας, έναντι 33,5% το 2015. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποδίδει αυτή την υποβάθμιση κυρίως στη ρύπανση από βαρέα μέταλλα, όπως ο υδράργυρος, και άλλες τοξικές ουσίες.
Αντίθετα, σημειώνεται μικρή βελτίωση στον υδροφόρο ορίζοντα, καθώς το 86% των υπόγειων υδάτων βρίσκονταν σε καλή χημική κατάσταση το 2021, έναντι 82,2% το 2015. Παρά τη θετική αυτή εξέλιξη, η επίτευξη των ευρωπαϊκών στόχων για την ποιότητα των υδάτων έως το 2027 φαίνεται αβέβαιη.
Στρατηγικές για την Προστασία των Υδάτων
Η Ευρωπαία Επίτροπος για το Περιβάλλον, Τζέσικα Ρόσβαλ, αναμένεται να παρουσιάσει το επόμενο διάστημα μια νέα στρατηγική για την προστασία των υδάτινων πόρων της ΕΕ. Επιπλέον, έως το τέλος του έτους, θα προταθούν τροποποιήσεις στη νομοθεσία περί χημικών ουσιών (Reach), ώστε να ενισχυθεί η αντιμετώπιση των υπερφθοριωμένων αλκυλιωμένων ουσιών (PFAS), οι οποίες θεωρούνται εξαιρετικά ανθεκτικοί ρύποι που μολύνουν το νερό.
Στόχος της ΕΕ είναι η απαγόρευση των PFAS σε προϊόντα καθημερινής χρήσης, όπως τα κουτιά πίτσας και τα αδιάβροχα ρούχα, με πιθανές εξαιρέσεις για προϊόντα που θεωρούνται απαραίτητα, όπως ορισμένα ιατρικά υλικά. Ωστόσο, το κόστος απορρύπανσης των PFAS αναμένεται να είναι υψηλό, γεγονός που απαιτεί τη συμβολή καινοτόμων λύσεων και επιχειρήσεων.
Βιώσιμη Χρηματοδότηση και Nature Credits
Η διαχείριση των υδάτινων πόρων συνδέεται άμεσα με τη βιώσιμη ανάπτυξη και τη χρηματοδότηση περιβαλλοντικών δράσεων. Η ΕΕ εξετάζει τη χρήση “nature credits”, μια μορφή οικονομικού κινήτρου για καλλιεργητές και ιδιοκτήτες δασικών εκτάσεων που εφαρμόζουν πρακτικές φιλικές προς το περιβάλλον. Αυτή η προσέγγιση, η οποία αποτελεί παραλλαγή των πιστώσεων άνθρακα, έχει προκαλέσει αντιδράσεις από περιβαλλοντικές οργανώσεις που ανησυχούν για πιθανή εμπορευματοποίηση των οικοσυστημάτων.
Με τις διαπραγματεύσεις για το επόμενο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο της ΕΕ (2028-2034) να βρίσκονται προ των πυλών, η διαμόρφωση ενός αποτελεσματικού μηχανισμού χρηματοδότησης για τη διατήρηση της ποιότητας των υδάτων αποτελεί κρίσιμη πρόκληση. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καλείται να βρει τη χρυσή τομή μεταξύ περιβαλλοντικής προστασίας και οικονομικής βιωσιμότητας, διασφαλίζοντας ότι οι υδάτινοι πόροι θα παραμείνουν καθαροί και διαθέσιμοι για τις επόμενες γενιές.