Η επαναλαμβανόμενη έκθεση σε ακραίους καύσωνες δεν προκαλεί μόνο άμεσες επιπτώσεις, όπως εγκαύματα ή αφυδάτωση· μπορεί επίσης να επιταχύνει τη βιολογική γήρανση και να αφήσει μόνιμες βλάβες στην υγεία, σύμφωνα με νέα διεθνή μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature Climate Change.
Η έρευνα, που παρακολούθησε 25.000 άτομα στην Ταϊβάν επί 15 χρόνια, δείχνει ότι κάθε πρόσθετη ημέρα καύσωνα συνδέεται με αύξηση της βιολογικής ηλικίας — δηλαδή της πραγματικής κατάστασης υγείας του οργανισμού.
Τα αποτελέσματα είναι ιδιαίτερα ανησυχητικά για τους χειρωνακτικούς εργάτες και όσους εργάζονται σε εξωτερικούς χώρους, καθώς η μελέτη καταγράφει ότι η βιολογική τους ηλικία μπορεί να αυξάνεται έως και έναν μήνα μέσα σε διάστημα μόλις δύο ετών συνεχούς έκθεσης σε υψηλές θερμοκρασίες.
Οι προειδοποιήσεις των επιστημόνων
Ο Δρ. Κουί Γκουό από το Πανεπιστήμιο του Χονγκ Κονγκ τονίζει ότι οι μακροχρόνιες επιπτώσεις της συνεχούς έκθεσης σε καύσωνες θα είναι πολύ πιο σοβαρές από ό,τι πιστεύαμε μέχρι σήμερα.
Ο καθηγητής Πολ Μπεγκς από το Πανεπιστήμιο Μακουάρι στην Αυστραλία χαρακτηρίζει τα ευρήματα «παραδειγματική αλλαγή» στην κατανόηση της σχέσης κλιματικής κρίσης και δημόσιας υγείας:
«Πιστεύαμε ότι οι καύσωνες μας επηρεάζουν προσωρινά. Τώρα γνωρίζουμε ότι αφήνουν μακροχρόνιο αποτύπωμα στο σώμα μας, επιταχύνοντας τη διαδικασία της γήρανσης».
Μηχανισμοί βλάβης και προσαρμογής
Η μελέτη συνδέει τις υψηλές θερμοκρασίες με βλάβες στο DNA και δυσλειτουργίες σε ζωτικά όργανα όπως οι πνεύμονες, το ήπαρ και τα νεφρά. Αν και ο ανθρώπινος οργανισμός αναπτύσσει μηχανισμούς προσαρμογής στις ακραίες θερμοκρασίες, οι συσσωρευτικές επιπτώσεις παραμένουν σοβαρές, ειδικά όταν η έκθεση γίνεται επαναλαμβανόμενη.
Η κλιματική κρίση και οι κοινωνικές ανισότητες
Με την καύση ορυκτών καυσίμων να βρίσκεται σε ιστορικά υψηλά επίπεδα και τους καύσωνες να γίνονται συχνότεροι και εντονότεροι, οι επιστήμονες κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου. Η κλιματική αλλαγή δεν επηρεάζει μόνο το περιβάλλον, αλλά και την υγεία και ευημερία των κοινωνιών.
Οι συνέπειες πλήττουν δυσανάλογα τις ευάλωτες ομάδες:
Εργαζόμενοι σε εξωτερικούς χώρους,
Ηλικιωμένοι,
Κοινότητες με περιορισμένη πρόσβαση σε υγειονομικές υποδομές και κλιματιζόμενους χώρους.
Αυτό αναδεικνύει την ανάγκη για πολιτικές προσαρμογής που θα εντάσσονται στον ευρύτερο σχεδιασμό της βιώσιμης ανάπτυξης.
Η βιώσιμη ανάπτυξη ως μέσο προστασίας της υγείας
Η αντιμετώπιση του φαινομένου απαιτεί:
Δραστική μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου,
Επενδύσεις σε πράσινη ενέργεια και πράσινες πόλεις,
Δημιουργία υποδομών ανθεκτικών στις υψηλές θερμοκρασίες,
Προγράμματα δημόσιας υγείας για την προστασία των πιο ευάλωτων πληθυσμών.
Η βιώσιμη ανάπτυξη δεν αφορά μόνο την προστασία των οικοσυστημάτων, αλλά και τη διασφάλιση της ανθρώπινης υγείας. Η νέα μελέτη αποδεικνύει ότι η κλιματική κρίση έχει ήδη σωματικό αντίκτυπο, μεταβάλλοντας τον ρυθμό γήρανσης και υπογραμμίζοντας την ανάγκη για άμεση, συλλογική δράση.