Τους πέντε βασικούς κανόνες που, κατά την άποψή του, μπορούν να οδηγήσουν σε μια πιο ρεαλιστική και αποτελεσματική πράσινη μετάβαση στην Ευρώπη παρουσίασε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, μέσα από άρθρο γνώμης που δημοσιεύτηκε στους Financial Times.
Ο Έλληνας πρωθυπουργός υπογράμμισε ότι η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία βρίσκεται πλέον «σε σταυροδρόμι», καθώς οι υψηλές τιμές ενέργειας, οι νέες γεωπολιτικές ισορροπίες και η ανάγκη στρατηγικής αυτονομίας καθιστούν πιο δύσκολη την πορεία προς την κλιματική ουδετερότητα.
Ο κ. Μητσοτάκης επισημαίνει ότι οι ενεργειακές τιμές αφήνουν ελάχιστα περιθώρια για νέα κόστη στις ευρωπαϊκές οικονομίες, ενώ το νέο γεωπολιτικό περιβάλλον έχει μειώσει τη διάθεση της Ευρώπης να δημιουργήσει εξαρτήσεις από τρίτες χώρες, είτε πρόκειται για καύσιμα, είτε για μέταλλα και τεχνολογίες.
Όπως σημειώνει, η ενεργειακή μετάβαση θα πρέπει πλέον να συνδέεται με ένα ευρύτερο στρατηγικό πλαίσιο, που θα καθορίσει τη θέση της Ευρώπης στον κόσμο τα επόμενα χρόνια.
Ο πρωθυπουργός προτείνει πέντε αρχές που, όπως τονίζει, μπορούν να βοηθήσουν την ΕΕ να επιτύχει τους στόχους της χωρίς να διακινδυνεύσει την ανταγωνιστικότητα και τη συνοχή της.
Ο πρώτος κανόνας αφορά την ανάγκη ρεαλισμού στον ρυθμό αποανθρακοποίησης. Ο Μητσοτάκης υποστηρίζει ότι η Ευρώπη δεν μπορεί να αντιμετωπίζει ταυτόχρονα όλες τις πηγές εκπομπών, από τα εργοστάσια μέχρι τα πλοία και τα αεροσκάφη, χωρίς να λαμβάνει υπόψη το κόστος.
Η μετάβαση, όπως λέει, πρέπει να γίνεται με προσοχή και οικονομική ευελιξία, επενδύοντας πρώτα σε τεχνολογίες χαμηλών εκπομπών που είναι ήδη ανταγωνιστικές.
Ο δεύτερος κανόνας αφορά την ουδετερότητα απέναντι στις τεχνολογίες. Ο πρωθυπουργός επισημαίνει ότι η ενεργειακή πολιτική δεν πρέπει να βασίζεται σε «ηθικά διλήμματα» αλλά σε αποδεδειγμένα αποτελέσματα μείωσης εκπομπών.
Η Ευρώπη, σημειώνει, στηρίζει οικονομικά το υδρογόνο, αλλά όχι επαρκώς την πυρηνική ενέργεια ή την παραγωγή φυσικού αερίου εντός ΕΕ, δημιουργώντας αντιφάσεις που πρέπει να αρθούν.
Ο Μητσοτάκης τονίζει την ανάγκη για ενοποίηση των ευρωπαϊκών αγορών ενέργειας, οι οποίες σήμερα παρουσιάζουν μεγάλες ανισότητες στις τιμές — με κάποιες χώρες να πληρώνουν πολλαπλάσια ποσά σε σχέση με άλλες.
Η ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς, υποστηρίζει, πρέπει να γίνει πολιτική προτεραιότητα και όχι να επαφίεται στις δυνάμεις της αγοράς.
Ο τέταρτος κανόνας αφορά τη διαφάνεια και εποπτεία. Οι αγορές ηλεκτρικής ενέργειας γίνονται όλο και πιο πολύπλοκες και αδιαφανείς, δημιουργώντας κινδύνους για χειραγώγηση και ανισότητες.
Ο πρωθυπουργός ζητά μια νέα ευρωπαϊκή προσέγγιση διακυβέρνησης, με κανόνες που θα εξασφαλίζουν δίκαιη διαμόρφωση τιμών και αποδοτικότητα.
Τέλος, ο Μητσοτάκης υπογραμμίζει ότι η πράσινη μετάβαση πρέπει να συνυπολογίζει άλλους κοινωνικούς και οικονομικούς στόχους, όπως η απασχόληση, η βιομηχανική παραγωγή και η στρατηγική αυτονομία.
«Αν χρειαστεί να ανεχθούμε κάποιες εκπομπές για λίγο περισσότερο προκειμένου να προστατεύσουμε τις βιομηχανίες μας ή την κοινωνική συνοχή, ας το κάνουμε», σημειώνει χαρακτηριστικά.
Κλείνοντας το άρθρο του, ο πρωθυπουργός προειδοποιεί ότι αν η Ευρώπη συνεχίσει με τον σημερινό τρόπο, ενδέχεται να κερδίσει τη μάχη για την κλιματική ουδετερότητα, αλλά να χάσει τον στρατηγικό της προσανατολισμό.
«Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε να τρέχουμε στον λάθος αγώνα», καταλήγει.