Με το σύνθημα #BeatPlasticPollution, η φετινή Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος (5 Ιουνίου) – θεσμοθετημένη από τον ΟΗΕ το 1972 – εστιάζει στις επιπτώσεις της πλαστικής ρύπανσης στο περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία. Η πρωτοβουλία έρχεται μόλις δύο μήνες πριν από την κρίσιμη συνεδρίαση στη Γενεύη για μια παγκόσμια συνθήκη κατά της πλαστικής ρύπανσης.
Σύμφωνα με στοιχεία του Προγράμματος Περιβάλλοντος του ΟΗΕ, παγκοσμίως παράγονται πάνω από 400 εκατ. τόνοι πλαστικού ετησίως, εκ των οποίων το 50% είναι πλαστικά μιας χρήσης. Από αυτά, 11 εκατ. τόνοι καταλήγουν ετησίως σε ποτάμια, λίμνες και θάλασσες – και τελικά, μέσω της τροφικής αλυσίδας ή της ατμόσφαιρας, στον ανθρώπινο οργανισμό.
Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλούν τα μικροπλαστικά, σωματίδια κάτω των 5mm, που εντοπίζονται παντού – από τους ωκεανούς και το έδαφος, μέχρι το πόσιμο νερό και την ατμόσφαιρα. Παρότι σοβαρό, το πρόβλημα θεωρείται από την επιστημονική κοινότητα αντιμετωπίσιμο, με λύσεις που περιλαμβάνουν επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση και επανασχεδιασμό της χρήσης του πλαστικού.
Η Ευρώπη ενισχύει τη στρατηγική της για το νερό
Παράλληλα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στο πλαίσιο της Ημέρας Περιβάλλοντος, παρουσίασε την Ευρωπαϊκή Στρατηγική για την Ανθεκτικότητα στο Νερό, καλώντας τα κράτη-μέλη να βελτιώσουν την αποδοτικότητα της χρήσης υδάτινων πόρων κατά τουλάχιστον 10% έως το 2030.
Η στρατηγική, αν και μη δεσμευτική, έρχεται σε μια περίοδο αυξημένης ανησυχίας για ξηρασίες, πλημμύρες, ρύπανση από PFAS και νιτρικά, καθώς και απώλειες νερού λόγω παλαιωμένων υποδομών. Η ΕΕ προτρέπει κάθε χώρα να καθορίσει εθνικούς στόχους και θα συνεργαστεί με τις κυβερνήσεις για την ανάπτυξη κοινής μεθοδολογίας αξιολόγησης της αποδοτικότητας.
Όπως σχολίασε η επίτροπος Τζέσικα Ρόσγουολ, το πρόβλημα δεν είναι η έλλειψη νομοθεσίας, αλλά η αδυναμία εφαρμογής: «Πρέπει να εστιάσουμε στο να κάνουμε πράξη τα εργαλεία που ήδη έχουμε», σημείωσε.