Η συζήτηση για τη μελλοντική Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) μετά το 2027 αναδεικνύει βαθιές διαφωνίες μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ. Κατά την τελευταία υπουργική σύνοδο, αποτυπώθηκαν διαφορετικές θέσεις που αφορούν τη χρηματοδότηση, την κατανομή των ενισχύσεων και τις στρατηγικές προτεραιότητες, με την Ελλάδα να συμπορεύεται με την Κύπρο σε κοινή στάση.
Άμεσες Ενισχύσεις: Το Αγκάθι της Εξωτερικής Σύγκλισης
Χώρες όπως η Βουλγαρία, η Λετονία, η Πολωνία και η Ρουμανία υποστηρίζουν την ανάγκη πλήρους εξωτερικής σύγκλισης των άμεσων ενισχύσεων, επισημαίνοντας ότι οι αγρότες τους λαμβάνουν σημαντικά λιγότερες επιδοτήσεις σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Η Ρουμανία, συγκεκριμένα, ζητά ως βασική προϋπόθεση τη δίκαιη κατανομή με μέση ενίσχυση περίπου 26 ευρώ ανά στρέμμα.
Στην Ελλάδα, η μέση ενίσχυση ανέρχεται σε 48,7 ευρώ ανά στρέμμα, με τη χώρα να έχει ήδη κάνει βήματα σύγκλισης μέσω της τρέχουσας ΚΑΠ (2023-2027). Ωστόσο, περαιτέρω σύγκλιση στην επόμενη ΚΑΠ θα μπορούσε να μειώσει σημαντικά τις ενισχύσεις, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε άλλες χώρες του νότου, όπως η Ιταλία και η Πορτογαλία.
Κριτήρια Δίκαιης Κατανομής
Η Ελλάδα και η Κύπρος προτείνουν ότι η κατανομή της στήριξης πρέπει να λαμβάνει υπόψη παραμέτρους όπως η αξία της γης, το κόστος παραγωγής και μεταφοράς, καθώς και η ανάγκη υποστήριξης μικρών γεωργικών εκμεταλλεύσεων. Από την άλλη, χώρες όπως η Δανία και οι Κάτω Χώρες τονίζουν ότι η χρηματοδότηση πρέπει να αντανακλά τις διαφορετικές προκλήσεις και στόχους που αντιμετωπίζει κάθε κράτος-μέλος.
Προϋπολογισμός: Μείωση ή Ενίσχυση;
Η χρηματοδότηση της ΚΑΠ αποτελεί έναν ακόμη κρίσιμο άξονα συζήτησης. Η Πορτογαλία ζητά διατήρηση του προϋπολογισμού στα τρέχοντα επίπεδα, ενώ η Ιταλία υποστηρίζει την ανάγκη για αυξημένους πόρους. Παράλληλα, πολλοί επισημαίνουν την ανάγκη απλοποίησης των γραφειοκρατικών διαδικασιών, οι οποίες στην Ελλάδα έχουν αυξηθεί σημαντικά, επιβαρύνοντας τους αγρότες με επιπλέον κόστος.
Το Μέλλον της ΚΑΠ: Ερωτηματικά και Προκλήσεις
Η συζήτηση για την ΚΑΠ μετά το 2027 βρίσκεται ακόμη σε αρχικό στάδιο, με τα κράτη-μέλη να προβάλλουν αντικρουόμενες απόψεις. Οι χώρες του νότου φαίνεται να αντιστέκονται σε προτάσεις μείωσης του προϋπολογισμού ή περαιτέρω σύγκλισης, διεκδικώντας καλύτερους όρους για τους αγρότες τους.
Το αν θα επικρατήσει η λογική της σύγκλισης ή η διατήρηση μιας πιο διαφοροποιημένης προσέγγισης μένει να φανεί, με το μέλλον της ευρωπαϊκής γεωργίας να διακυβεύεται μέσα από αυτές τις αποφάσεις.