Η έκθεση των παιδιών στο παθητικό κάπνισμα είναι μια σοβαρή απειλή για την υγεία τους, καθώς δεν περιορίζονται μόνο στο παρόν αλλά μπορεί να επηρεάσουν και το μέλλον τους. Νεότερη μελέτη του Ινστιτούτου Παγκόσμιας Υγείας της Βαρκελώνης (ISGlobal), που δημοσιεύτηκε στο Environment International , έδειξε ότι τα παιδιά που εκτίθενται στον καπνό του τσιγάρου στο σπίτι είναι πιο πιθανό να εμφανιστούν επιγενετικές αλλαγές. Αυτές οι αλλαγές, οι οποίες δεν μεταβάλλουν την αλληλουχία του DNA αλλά τον τρόπο έκφρασης των γονιδίων, ενδέχεται να αυξήσουν τον κίνδυνο ανάπτυξης χρόνιων ασθενειών στο μέλλον.
Το DNA μας λειτουργεί ως ένα εγχειρίδιο οδηγιών για το σώμα, αλλά εξωτερικοί παράγοντες, όπως η ατμοσφαιρική ρύπανση και ο καπνός του τσιγάρου, μπορούν να αφήσουν «σημάδια» στις σελίδες του. Ένα τέτοιο σημάδι είναι η μεθυλίωση του DNA , ένας από τους βασικούς επιγενετικούς μηχανισμούς που ρυθμίζουν την ενεργοποίηση ή την απενεργοποίηση γονιδίων. Αυτού του είδους οι αλλαγές μπορούν να επηρεάσουν τη νευρική ανάπτυξη των παιδιών, τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, καθώς και τον κίνδυνο εμφάνισης αναπνευστικών και καρδιαγγειακών παθήσεων.
Η παρούσα έρευνα είναι από τις πρώτες που εστιάζουν στον τόπο με τον οποίο η έκθεση στο παθητικό κάπνισμα κατά την παιδική ηλικία μπορεί να παρουσιάσει δυσμενείς επιπτώσεις στο παιδί. Πιο συγκεκριμένα, η μελέτη περιελάμβανε δεδομένα από 2.695 παιδιά από οκτώ ευρωπαϊκές χώρες: Ισπανία, Γαλλία, Ελλάδα, Λιθουανία, Νορβηγία, Ολλανδία, Ηνωμένο Βασίλειο και Σουηδία. Οι συμμετέχοντες ήταν ηλικίας 7-10 ετών και ήταν εθελοντές από έξι κοορτές της κοινοπραξίας Pregnancy and Childhood Epigenetics Consortium (PACE).
Χρησιμοποιώντας δείγματα αίματος από τους συμμετέχοντες, η ομάδα εξέτασε το επίπεδο μεθυλίωσης σε συγκεκριμένες θέσεις του DNA κατά μήκος του γονιδιώματος και το συσχέτισε με τον αριθμό των καπνιστών στο νοικοκυριό (0, 1 ή 2 ή περισσότεροι). Το αποτέλεσμα ήταν ο εντοπισμός αλλαγών στη μεθυλίωση του DNA σε 11 περιοχές (που ονομάζονται CpGs) οι οποίες συσχετίστηκαν με την έκθεση στο παθητικό κάπνισμα. Επιπλέον, έξι από αυτές σχετίζονται με ασθένειες για τις οποίες το κάπνισμα αποτελεί παράγοντα κινδύνου, όπως το άσθμα ή ο καρκίνος.
Βάσει δήλωσης της Marta Cosin-Tomàs, ερευνήτριας του ISGlobal και πρώτης συγγραφέα της μελέτης, «η μελέτη δείχνει ότι το παθητικό κάπνισμα κατά την παιδική ηλικία αφήνει τα σημάδια του σε μοριακό επίπεδο και μπορεί να μεταβάλει την έκφραση γονιδίων που επηρεάζουν την ευαισθησία σε ασθένειες στην ενήλικη ζωή».