Το νερό είναι θεμελιώδες στοιχείο της ζωής και απαραίτητος πόρος για την ανθρώπινη επιβίωση, τη γεωργία, τη βιομηχανία και τα οικοσυστήματα. Ωστόσο, η υπερκατανάλωση, η ρύπανση και η κλιματική αλλαγή επιβαρύνουν ολοένα και περισσότερο τους υδατικούς πόρους, καθιστώντας αναγκαία τη βιώσιμη διαχείρισή τους.
Προκλήσεις στη Διαχείριση του Νερού
Υπερεκμετάλλευση των υδάτινων πόρων: Η αυξανόμενη ζήτηση για νερό σε αστικές και αγροτικές περιοχές οδηγεί στη μείωση των υπόγειων υδάτων και την εξάντληση των φυσικών αποθεμάτων. Οι αγροτικές δραστηριότητες, ιδιαίτερα σε περιοχές ξηρασίας, καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες νερού για άρδευση, ενώ η βιομηχανία χρησιμοποιεί το νερό σε πολλαπλές διαδικασίες, αυξάνοντας την πίεση στους υδατικούς πόρους.
Ρύπανση των υδάτων: Βιομηχανικά απόβλητα, φυτοφάρμακα και αστικά λύματα ρυπαίνουν τις υδάτινες πηγές, επηρεάζοντας την ποιότητα του πόσιμου νερού και των οικοσυστημάτων. Η απόρριψη πλαστικών και άλλων μη βιοδιασπώμενων υλικών σε ποτάμια και θάλασσες επιδεινώνει την κατάσταση, καταστρέφοντας τη θαλάσσια ζωή και μολύνοντας τις υδάτινες πηγές.
Κλιματική αλλαγή: Οι μεταβολές στα πρότυπα βροχοπτώσεων και η αύξηση της θερμοκρασίας επηρεάζουν τη διαθεσιμότητα του νερού και εντείνουν τα φαινόμενα λειψυδρίας. Περιοχές που κάποτε διέθεταν άφθονο νερό αντιμετωπίζουν ξηρασίες, ενώ άλλες πλήττονται από έντονες βροχοπτώσεις και πλημμύρες, δημιουργώντας προβλήματα στη διαχείριση των υδάτων.
Απώλειες και σπατάλη νερού: Τα απαρχαιωμένα συστήματα ύδρευσης και οι κακές υποδομές οδηγούν σε σημαντικές διαρροές νερού πριν καν φτάσει στον τελικό καταναλωτή. Σε πολλές πόλεις, μεγάλο ποσοστό του νερού χάνεται λόγω παλιών αγωγών και κακής συντήρησης των δικτύων διανομής.
Πρόσβαση σε καθαρό πόσιμο νερό: Εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως δεν έχουν πρόσβαση σε ασφαλές πόσιμο νερό, γεγονός που οδηγεί σε υγειονομικές κρίσεις και αυξημένα ποσοστά ασθενειών. Ιδιαίτερα στις αναπτυσσόμενες χώρες, η έλλειψη υποδομών καθαρισμού του νερού αποτελεί σημαντική πρόκληση για τη δημόσια υγεία.
Βιώσιμες Λύσεις για τη Διαχείριση των Υδάτων
Στην προσπάθεια ορθής διαχείρισης των υδάτων χρησιμοποιούνται διάφοροι τρόποι. Επιγραμματικά παρουσιάζουμε τους ακόλουθους:
Εξοικονόμηση και επαναχρησιμοποίηση νερού: Χρήση προηγμένων τεχνολογιών για την επεξεργασία και επαναχρησιμοποίηση των υδάτων στη γεωργία και τη βιομηχανία.
Ολοκληρωμένη διαχείριση υδάτινων πόρων: Συνδυασμός πολιτικών που προωθούν τη διατήρηση και την ορθολογική χρήση των υδάτων, με έμφαση στην προστασία των φυσικών οικοσυστημάτων.
Καινοτόμες λύσεις αποθήκευσης και διανομής: Χρήση φιλικών προς το περιβάλλον τεχνολογιών για τη συλλογή όμβριων υδάτων και τη μείωση των διαρροών στα δίκτυα ύδρευσης.
Ευαισθητοποίηση και εκπαίδευση: Προγράμματα ενημέρωσης και δράσεις που στοχεύουν στην αλλαγή της καταναλωτικής συμπεριφοράς και την ενίσχυση της περιβαλλοντικής συνείδησης.
Η διαχείριση των υδάτων είναι κρίσιμη για το παρόν και το μέλλον του πλανήτη μας. Με υπεύθυνες πολιτικές, καινοτόμες τεχνολογίες και τη συνεργασία όλων των κοινωνικών φορέων, μπορούμε να εξασφαλίσουμε την επάρκεια και την ποιότητα του νερού για τις επόμενες γενιές.
Πρόσφατα μάλιστα η κυβέρνηση ανακοίνωσε και νέο πρόγραμμα αντιμετώπισης της λειψυδρίας. Με Απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Θόδωρου Σκυλακάκη, εκδόθηκε πρόσκληση για την υλοποίηση σειράς παρεμβάσεων που αποσκοπούν στην αντιμετώπιση της λειψυδρίας.
Ο πρώτος κύκλος της πρωτοβουλίας αφορά σε τουλάχιστον 25 έργα που θα πραγματοποιηθούν σε 19 δήμους της χώρας, κυρίως νησιωτικούς. Ο συνολικός προϋπολογισμός τους προσεγγίζει τα 18 εκατ. ευρώ και καλύπτεται από το Τομεακό Πρόγραμμα Ανάπτυξης του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, που υλοποιείται στο πλαίσιο του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης 2021-2025.
Πρόκειται για παρεμβάσεις που εντάσσονται στην ευρύτερη στρατηγική που έχει εξαγγείλει η κυβέρνηση για τη διαχείριση των υδάτινων πόρων, δεδομένης της κλιματικής κρίσης.
Η επιλογή των πρώτων 19 δυνητικών δικαιούχων έγινε, κατόπιν συνεργασίας του Γενικού Γραμματέα Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων, κ. Πέτρου Βαρελίδη με τον Γενικό Γραμματέα Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής, κ. Μανώλη Κουτουλάκη, με βασικό κριτήριο την αναγκαιότητα που παρουσιάζεται στους συγκεκριμένους δήμους για άμεση λήψη μέτρων αντιμετώπισης της λειψυδρίας.
Μεταξύ άλλων, τα έργα που προτεραιοποιούνται αφορούν σε: προμήθεια και εγκατάσταση μονάδων αφαλάτωσης, γεωτρήσεις για την ενίσχυση της ύδρευσης, εμπλουτισμό ζώνης υδροδότησης μέσω αγωγών, κ.ά.4
Στα πλαίσια λοιπόν του σημαντικού αυτού θέματος μίλησαν στο viosimi.gr ο Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Περιβάλλοντος Πέτρος Βαρελίδης, ο καθηγητής του ΕΚΠΑ Νικόλαος Ζέρβας, ο καθηγητής του Πανεπιστήμιου Πειραιώς Πέτρος Σταυρουλάκης αλλά και ο Αντιπεριφερείαρχης Περιβάλλοντος της ΠΚΜ Στάθης Αβραμίδης, ενώ ερωτήσεις στάλθηκαν και στον εκπρόσωπο του ΠΑΣΟΚ όπως και του ΣΥΡΙΖΑ, οι οποίοι όμως δεν απάντησαν.