Νέα έρευνα, με τη συμμετοχή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, αναδεικνύει τη σημασία των μικροβίων του εδάφους στην αντιμετώπιση των συνεπειών της κλιματικής κρίσης. Τα αποτελέσματα, που δημοσιεύτηκαν στο Nature , φανερώνουν ότι τα μικρόβια παρουσιάζουν προβλέψιμες αντιδράσεις σε ακραία κλιματικά φαινόμενα, όπως η ξηρασία, οι πλημμύρες, η αυξημένη θερμοκρασία και ο ψυχός.
Ανθεκτικότητα και προσαρμοστικότητα
Σύμφωνα με την έρευνα, τα μικρόβια του εδάφους επιδεικνύουν παρόμοια αντίδραση στην ξηρασία και στο ψύχος, λόγω μηχανισμών που ενεργοποιούνται όταν το νερό δεν είναι διαθέσιμο. Ωστόσο, οι πλημμύρες και οι αυξημένες θερμοκρασίες είχαν τις περισσότερες θερμοκρασίες, ειδικά στα εδάφη μεσογειακών χωρών, όπως η Ελλάδα.
Ένα αισιόδοξο εύρημα είναι η ύπαρξη γονιδιακών περιοχών που έχει στα μικρόβια να μπαίνουν σε ανθεκτικές καταστάσεις, σταματώντας προσωρινά τη δραστηριότητά τους για να επιβιώσουν σε αντίστοιχες συνθήκες. Αυτή η προσαρμοστικότητα ανοίγει νέους δρόμους για την αξιοποίηση των μικροβίων στη διαχείριση οικοσυστημάτων και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή.
Η σημασία για τη γεωργία και το περιβάλλον
Τα μικρόβια του εδάφους παίζουν κρίσιμο ρόλο στην ανακύκλωση του άνθρακα, επηρεάζοντας την αποθήκευση του στο έδαφος και τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Η κατανόηση της συμπεριφοράς τους υπό ακραίες συνθήκες είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση των υγιών εδαφών, τη βιωσιμότητα της γεωργίας και την ανθεκτικότητα των οικοσυστημάτων.
Εφαρμογές στην Ελλάδα
Η έρευνα δείχνει ότι η προστασία των εδαφών απαιτεί τοπικές στρατηγικές διαχείρισης. Ελλάδα, οι πλημμύρες και οι καύσωνες αποτελούν τις μεγαλύτερες προκλήσεις, με τις μεσογειακές μικροβιακές κοινότητες να είναι ιδιαίτερα ευάλωτες. Τα δεδομένα που συλλέχθηκαν, μεταξύ άλλων από τον Χορτιάτη Θεσσαλονίκης, μπορούν να καθοδηγήσουν πολιτικές που θα προστατεύουν τη βιοποικιλότητα και θα ενισχύουν την ανθεκτικότητα του περιβάλλοντος.
Η έρευνα αυτή, που ξεκίνησε το 2018 με τη συμμετοχή 20 Πανεπιστημίων και ερευνητικών ιδρυμάτων από όλη την Ευρώπη, αποτελεί ένα σημαντικό βήμα για την κατανόηση της μικροβιακής πολιτικής και της ανθεκτικότητας της στα ακραία κλιματικά φαινόμενα.