Το Ινστιτούτο Εργασίας της ΓΣΕΕ, δημοσίευσε εχθές την πρώτη δημοσκοπική έρευνα που αφορά την ποιότητα εργασίας, και φιλοδοξεί να δώσει μία γενική, αλλά αντιπροσωπευτική εικόνα της υφιστάμενης κατάστασης στην Ελλάδα. Το πρώτο στάδιo της έρευνας πραγματοποιήθηκε το χρονικό διάστημα 20 Οκτωβρίου-23 Νοεμβρίου 2023 από τη δημοσκοπική Eταιρεία Ερευνών Κοινής Γνώμης και Εφαρμογών Prorata και ο πληθυσμός-στόχος της έρευνας ήταν οι μισθωτοί του ιδιωτικού τομέα, με σύνολο δείγματος 1.305 εργαζόμενους. Η έρευνα επικεντρώθηκε σε τρία βασικά ερωτήματα:
α) Η εργασία σας απαιτεί σημαντική σωματική καταπόνηση, επαναλαμβανόμενες κινήσεις, ορθοστασία, άρση βαριών αντικειμένων, παραμονή αρκετή ώρα σε πολύ ζεστό ή κρύο περιβάλλον;
β)Πόσο συχνά επιστρέφετε από την εργασία σας νιώθοντας πραγματική εξάντληση;
γ)Θεωρείτε πως η φύση της εργασίας σας έχει επηρεάσει τη σωματική σας υγεία;
Στο δεύτερο και τρίτο ερώτημα, που αφορά την εξάντληση και την υγεία, είναι χαρακτηριστικό πως η πλειοψηφία του δείγματος απάντησε θετικά, με ποσοστά 74% και 61% αντίστοιχα. Ωστόσο στο ερώτημα εάν η εργασία απαιτεί έντονη σωματική καταπόνηση, το 53% απάντησε αρνητικά, εύρημα λογικό λόγω της φύσης των σημερινών επαγγελμάτων.
Εξετάζοντας την έμφυλη διάσταση των ίδιων ερωτημάτων, αξιοσημείωτο είναι το εύρημα ότι το ποσοστό των γυναικών που αντιμετωπίζουν εργασιακές συνθήκες σημαντικής σωματικής καταπόνησης είναι υψηλότερο από το αντίστοιχο των ανδρών. Πιο συγκεκριμένα, το 46% των ανδρών του δείγματος και το 50% των γυναικών δήλωσαν πως η εργασία τους απαιτούσε σημαντική σωματική καταπόνηση, ενώ πολύ υψηλό είναι το ποσοστό των ανδρών και των γυναικών (72% και 76% αντίστοιχα) που πάντα ή συχνά επιστρέφει από την εργασία του εξαντλημένο. Παράλληλα, το 63% των ανδρών και το 58% των γυναικών θεωρούν πως η εργασία τους έχει επηρεάσει τη σωματική τους υγεία.
Στο πεδίο της ηλικίας τώρα, φάνηκε ότι η σωματική καταπόνηση στην εργασία είναι υψηλή ανεξαρτήτως ηλικιακής ομάδας. Θετική ήταν η απάντηση του 48% των ηλικιακών ομάδων 17-34 ετών και 35-54 ετών και του 44% της ηλικιακής ομάδας 55+ ετών. Πολύ υψηλό (77%) είναι το ποσοστό των ερωτηθέντων ηλικίας 35-54 ετών που επιστρέφει πάντα ή συχνά από την εργασία του νιώθοντας πραγματική εξάντληση, ενώ την ίδια απάντηση έδωσε το 68% του ερωτηθέντων του δείγματος ηλικίας 17-34 ετών και το 69% ηλικίας 55+ ετών. Παράλληλα, στο ερώτημα αν η εργασία έχει επηρεάσει τη σωματική υγεία τους θετική ήταν η απάντηση του 67% των ερωτηθέντων της ηλικιακής ομάδας 35-54 ετών, του 57% της ηλικιακής ομάδας 55+ ετών και του 51% της νεότερης ηλικιακής ομάδας των 17-34 ετών.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την αξιολόγηση της επίδρασης του φυσικού περιβάλλοντος της εργασίας στην υγεία των εργαζομένων έχει η διερεύνηση του κλάδου δραστηριότητας, του μεγέθους και της νομικής μορφής των επιχειρήσεων του ιδιωτικού τομέα όπου απασχολούνταν οι ερωτώμενοι, καθώς συσχετίζει το φυσικό περιβάλλον και την ποιότητας της εργασίας με τα διαρθρωτικά χαρακτηριστικά του αναπτυξιακού υποδείγματος της χώρας μας. Στο ερώτημα εάν η εργασία τους απαιτεί σημαντική σωματική καταπόνηση απάντησε θετικά το 64% εκείνων που απασχολούνταν την περίοδο της έρευνας σε δραστηριότητες παροχής καταλύματος και υπηρεσιών εστίασης, το 56% εκείνων που απασχολούνταν στις μεταφορές και το 55% όσων εργάζονταν στο χονδρικό και λιανικό εμπόριο, καθώς και στην επισκευή μηχανοκίνητων οχημάτων. Αντίστοιχη ήταν και η απάντηση του 43% των ερωτηθέντων του δείγματος που εργάζονταν στις κατασκευές και στη μεταποίηση, του 42% εκείνων που η εργασία τους αφορούσε δραστηριότητες για την ανθρώπινη υγεία και την κοινωνική μέριμνα και του 29% εκείνων που εργάζονταν στην εκπαίδευση. Παράλληλα, σημαντική σωματική καταπόνηση κατά την εργασία του δήλωσε πως υφίστατο την περίοδο της έρευνας το 18% όσων εργάζονταν σε επιστημονικές και τεχνικές δραστηριότητες καθώς και στην ενημέρωση και την επικοινωνία.
Η σωματική καταπόνηση κατά τη διάρκεια της εργασίας, η σωματική εξάντληση και γενικά οι επιπτώσεις της εργασίας στην υγεία των εργαζομένων διαφοροποιούνται σημαντικά και ανά επίπεδο εκπαίδευσης. Ειδικότερα, στο ερώτημα εάν η εργασία τους απαιτεί σημαντική σωματική καταπόνηση θετικά απάντησε το 62% των ερωτηθέντων με τεχνική και επαγγελματική κατάρτιση, το 58% όσων ήταν έως απόφοιτοι γυμνασίου και το 57% εκείνων που είχαν αποφοιτήσει από το λύκειο και δεν είχαν λάβει άλλη εκπαίδευση. Χαμηλότερο (38% και 21% αντίστοιχα) είναι το ποσοστό των θετικών απαντήσεων του δείγματος με ανώτατη εκπαίδευση ή με μεταπτυχιακό ή διδακτορικό Παράλληλα, ένα πολύ υψηλό ποσοστό (83%) των ερωτηθέντων με τεχνική και επαγγελματική κατάρτιση δήλωσε πως συχνά ή πάντα επιστρέφει από τη δουλειά νιώθοντας σωματική εξάντληση. Παρόμοια στο ίδιο ερώτημα απάντησε το 75% εκείνων που διέθεταν απολυτήριο λυκείου και το 74% όσων είχαν ολοκληρώσει έως και το γυμνάσιο. Αξιοσημείωτο είναι ότι αντίστοιχη απάντηση στο ίδιο ερώτημα έδωσε το 61% όσων είχαν πτυχίο ΤΕΙ/ΑΕΙ και το 64% εκείνων που κατείχαν δίπλωμα μεταπτυχιακού ή διδακτορικού επιπέδου. Είναι σημαντικό επίσης πως ένα υψηλό ποσοστό από όλα τα εκπαιδευτικά επίπεδα του δείγματος θεωρούσε πως η εργασία του είχε επηρεάσει τη σωματική του υγεία. Ειδικότερα, στο σχετικό ερώτημα θετική ήταν η απάντηση του 72% του ερωτηθέντων με τεχνική και επαγγελματική κατάρτιση, του 61% των αποφοίτων λυκείου, του 57% με εκπαίδευση από το δημοτικό έως και το γυμνάσιο, του 57% εκείνων με δίπλωμα ΤΕΙ/ΑΕΙ και του 58% των κατόχων μεταπτυχιακού ή διδακτορικού διπλώματος.
Από την έρευνα της ΓΣΕΕ, αποτυπώνεται αφενός ο σημαντικός αντίκτυπος που έχει η εργασία στην καθημερινότητα και την υγεία των εργαζομένων. Επίσης τα ευρήματα δείχνουν την παγίωση ανισοτήτων μεταξύ των φύλων και ομάδων διαφορετικού επιπέδου εκπαίδευσης ως προς τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του εργασιακού περιβάλλοντος.