Η πρόσφατη ενεργοποίηση της εθνικής ρήτρας διαφυγής για αμυντικές δαπάνες από την Ελλάδα εγείρει συζητήσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο, καθώς δοκιμάζει τα όρια των νέων δημοσιονομικών κανόνων της ΕΕ που βασίζονται στην καθαρή αύξηση δαπανών (net expenditure growth).
Τι προβλέπεται
Η Ελλάδα εκτιμάται ότι θα υπερβεί το όριο αύξησης δαπανών που έχει ορίσει το Συμβούλιο, χωρίς να παραβιάζει τις ευρωπαϊκές δεσμεύσεις, καθώς η απόκλιση παραμένει εντός του επιτρεπτού ορίου του 1,5% του ΑΕΠ, όπως προβλέπεται από τη ρήτρα.
Τι ζητούν οι Βρυξέλλες
Η αξιολόγηση από την Κομισιόν θα βασιστεί σε πραγματικά στοιχεία για τις δαπάνες των ετών 2024–2026. Οι προβλέψεις δεν επαρκούν: θα ληφθούν υπόψη μόνο οι τελικές ετήσιες δαπάνες, ώστε να επιβεβαιωθεί αν πληρούν τις προϋποθέσεις εξαίρεσης που προβλέπει η ρήτρα.
Σημαντική εθνική επιτυχία
Η Ελλάδα πέτυχε να οριστεί το 2024 ως έτος αναφοράς, κάτι κρίσιμο, καθώς προηγούμενη επιλογή του 2021 θα την είχε αδίκως επιβαρύνει, δεδομένων των πρώιμων αμυντικών επενδύσεων για λόγους ασφάλειας.
Η εύρυθμη εφαρμογή των νέων δημοσιονομικών κανόνων απαιτεί ισορροπία ανάμεσα σε οικονομική πειθαρχία και στρατηγική ευελιξία. Η εθνική ρήτρα διαφυγής προσφέρει αυτό το περιθώριο προσαρμογής, ιδίως σε περιόδους αυξημένων εξωτερικών απειλών ή γεωπολιτικής πίεσης.