Ποια ποτά ονομάζονται Αλκοολούχα;
Αλκοολούχα (ή οινοπνευματώδη) ονομάζουμε τα ποτά που περιέχουν αιθυλική αλκοόλη (οινόπνευμα ή αλκοόλ). Η περιεκτικότητα κάθε ποτού σε αλκοόλη δεν είναι σταθερή, υπάρχουν ποτά με σχετικά μικρή περιεκτικότητα όπως η μπύρα (συνήθως 4-6%) και το κρασί (συνήθως 12-14%), υπάρχουν και ποτά με πολύ μεγαλύτερη περιεκτικότητα (όπως το ρούμι, το τζιν, το ουίσκι, η βότκα και το ούζο με 40-50% αλκοόλ)
Επιπτώσεις της αιθυλικής αλκοόλης στον οργανισμό.
Όταν η ποσότητα αιθυλικής αλκοόλης που καταναλώνεται είναι μικρή, προκαλεί αίσθημα ευφορίας. Σε μεγαλύτερες ποσότητες διαταράσσει την ομαλή λειτουργία του οργανισμού, κυρίως του εγκεφάλου, προκαλώντας μέθη (μεθύσι). Η μακροχρόνια κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να οδηγήσει σε αλκοολισμό, μια παθολογική κατάσταση που δηλώνει την εξάρτηση του ανθρώπου από το αλκοόλ. Οι συνέπειες είναι μακροχρόνιες και πολύ σοβαρές αφού μπορεί να οδηγήσει σε υπέρταση, απώλεια μνήμης, κατάθλιψη, κίρρωση του ήπατος και καρκίνο (στομάχου, ήπατος, πνευμόνων).
Απομάκρυνση της αιθυλικής αλκοόλης από τον οργανισμό.
Ο οργανισμός μας έχει την ικανότητα -ως ένα ορισμένο σημείο- να απομακρύνει την αιθυλική αλκοόλη από το σώμα. Αυτό το επιτυγχάνει κυρίως με δύο ένζυμα που διαθέτει. Αρχικά το ένζυμο αφυδρογονάση της αλκοόλης (ADH) μετατρέπει την αλκοόλη σε ακεταλδεΰδη και στη συνέχεια ένα δεύτερο ένζυμο -η αφυδρογονάση της ακεταλδεΰδης (ALDH)- μετατρέπει την ακεταλδεΰδη σε αβλαβή χημικά μόρια.
Τι είναι τα ένζυμα; Πως παράγονται;
Τα ένζυμα είναι χημικές ουσίες (πρωτεΐνες) που παράγονται από τα κύτταρα και είναι απαραίτητα για την πραγματοποίηση των χημικών αντιδράσεων που απαιτούνται για την φυσιολογική λειτουργία του οργανισμού. Είναι πολύ εξειδικευμένα, κάθε ένζυμο μπορεί να δράσει σε μια συγκεκριμένη μόνο αντίδραση. Για αυτό, αν και ο οργανισμός διαθέτει χιλιάδες ένζυμα, η έλλειψη κάποιου ενζύμου δεν αναπληρώνεται από κάποιο άλλο ένζυμο. Η παραγωγή των ενζύμων καθορίζεται από το DNA του κάθε ατόμου, υπάρχει αντίστοιχο γονίδιο για το κάθε ένζυμο. Άλλα γονίδια καθορίζουν την σύνθεση επαρκούς ποσότητας του ενζύμου -άρα και τη φυσιολογική λειτουργία του οργανισμού- και άλλα την ανεπαρκή ή μηδενική σύνθεση, με αποτέλεσμα να εμφανίζονται προβλήματα, όπως κληρονομικές ασθένειες από την έλλειψη ή ανεπάρκεια του ενζύμου (Αλφισμός, κυαμισμός, δυσανεξία στη λακτόζη, φαινυλκετονουρία, γαλακτοζαιμία και πολλές άλλες.)
Πίνω και μεθώ ή πίνω και δεν μεθώ;
Υπάρχουν πολλοί παράγοντες από τους οποίους εξαρτάται αν ένα άτομο μεθύσει ή όχι από την κατανάλωση αλκοόλ. Η ηλικία, το βάρος, το φύλο, το άδειο στομάχι και η γρήγορη κατανάλωση, είναι οι σημαντικότεροι από αυτούς.
Εξίσου σημαντική είναι και η γενετική σύσταση του ατόμου, αφού το DNA των ανθρώπων είναι διαφορετικό, επομένως είναι διαφορετική και η ικανότητα του οργανισμού να συνθέτει ή όχι τα ένζυμα για την απομάκρυνση της αλκοόλης από το σώμα. Η ανεπάρκεια στη σύνθεση των δύο ενζύμων (αφυδρογονάση της αλκοόλης και αφυδρογονάση της ακεταλδεΰδης) έχει σαν αποτέλεσμα τη μικρότερη αντοχή στο αλκοόλ και την αργή απομάκρυνση του από το αίμα, άρα πιο εύκολα στη μέθη.
Οι Εσκιμώοι και οι Ινδιάνοι εμφανίζουν μικρότερη αντοχή στην κατανάλωση αλκοολούχων ποτών. Αυτό οφείλεται στη γενετική ανεπάρκειά τους στο ένζυμο αφυδρογονάση της ακεταλδεΰδης (ALDH) που μεταβολίζει την ακεταλδεΰδη, με αποτέλεσμα να οδηγούνται σε κατάσταση hangover (βαρύ κεφάλι) μετά από την κατανάλωση ακόμη και μικρών ποσοτήτων ποτών. Χαρακτηριστικό είναι και το έντονο κοκκίνισμα του δέρματος του προσώπου τους.
Αν οι μηχανισμοί απομάκρυνσης της ακεταλδεΰδης από τον οργανισμό δεν επαρκούν, τότε εμφανίζονται όλα τα δυσάρεστα αποτελέσματα που ακολουθούν μια υπερβολική κατανάλωση αλκοολούχων ποτών, που γενικά χαρακτηρίζονται ως hangover (¨βαρύ κεφάλι¨), όπως αδυναμία, κόπωση, πονοκέφαλος, ναυτία, οξυθυμία, κακή διάθεση, διαταραχές ύπνου.
Οι γυναίκες επίσης, εμφανίζουν μικρότερη αντοχή στο αλκοόλ και μεθούν ευκολότερα. Οι ποσότητες των ενζύμων που διαθέτουν συνήθως είναι μικρότερες σε σχέση με τους άνδρες και για αυτό τα αρνητικά αποτελέσματα της κατανάλωσης αλκοόλ είναι βαρύτερα και διαρκούν περισσότερο. Το DNA μας δεν καθορίζει τα πάντα, όμως καθορίζει πάρα πολλά, ακόμη και πράγματα που οι περισσότεροι άνθρωποι αγνοούν, όπως για παράδειγμα τις διαφορές στην κατανάλωση αλκοολούχων ποτών.