Με τον τουρισμό να αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους πυλώνες της ελληνικής οικονομίας (11,5% του ΑΕΠ, 33 εκατ. επισκέπτες το 2023 και τουριστικά έσοδα που ξεπέρασαν τα 20,5 δισ. ευρώ), η ανάγκη για βιώσιμη διαχείριση στον ξενοδοχειακό κλάδο είναι πλέον επιτακτική.
Η νέα μελέτη της EcoSkills φέρνει στο φως τις βασικές περιβαλλοντικές και κοινωνικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα ξενοδοχεία πολυτελείας στην Ελλάδα, καθώς και τις ευκαιρίες που προσφέρει η ενσωμάτωση των αρχών ESG (Environmental, Social, Governance).
Η μελέτη, που επικεντρώθηκε σε 51 ξενοδοχειακές επιχειρήσεις 4 και 5 αστέρων σε βασικούς τουριστικούς προορισμούς της χώρας, εξετάζει τον βαθμό εφαρμογής βιώσιμων πρακτικών μέσα από τη δημόσια αναφορά σε δράσεις ESG. Η επιλογή του δείγματος βασίστηκε αποκλειστικά στην ύπαρξη δημοσιευμένων στοιχείων στις επίσημες ιστοσελίδες των επιχειρήσεων, εστιάζοντας όχι μόνο στις γενικές δηλώσεις, αλλά και στη δημοσίευση ουσιαστικών εκθέσεων και μετρήσιμων στόχων.
Από τις επιχειρήσεις που εξετάστηκαν, μόνο το 16% δημοσιεύει ολοκληρωμένες Εκθέσεις Βιώσιμης Ανάπτυξης, βασισμένες σε διεθνή πρότυπα όπως τα GRI Standards, ενώ μόλις το 8% τεκμηριώνει ουσιαστικά τη συμβολή του στους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ (SDGs). Παράλληλα, ένα 18% των εταιρειών δηλώνουν ότι έχουν λάβει υπόψη τους τα πρότυπα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (ESRS) για τη συμμόρφωση με την οδηγία CSRD. Αν και το 41% δηλώνει κάποιας μορφής αναφορά σε πρακτικές ESG, η συντριπτική πλειονότητα των επιχειρήσεων αρκείται σε γενικές δηλώσεις, χωρίς τη χρήση μετρήσιμων δεικτών απόδοσης ή την εφαρμογή διπλής ανάλυσης ουσιαστικότητας (doublemateriality assessment).
Έτσι, η συνολική εικόνα δείχνει ότι η βιωσιμότητα δεν έχει ακόμη ενσωματωθεί στρατηγικά στις περισσότερες επιχειρήσεις. Μόνο το 8% του συνόλου του δείγματος θέτει συγκεκριμένους, ποσοτικοποιημένους στόχους, ενώ μόλις το 4% πραγματοποιεί διπλή ανάλυση ουσιαστικότητας, όπως προβλέπεται από την ευρωπαϊκή οδηγία CSRD.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η πλήρης απουσία υιοθέτησης των προτύπων του SASB (Hotels & Lodging), τα οποία εστιάζουν σε ζητήματα που επηρεάζουν άμεσα την οικονομική επίδοση των επιχειρήσεων, γεγονός που μπορεί να υποδηλώνει μια αδυναμία αναγνώρισης της σημασίας τους, αλλά και της ανάγκης κάλυψης θεμάτων που επηρεάζουν την οικονομική αξιολόγηση των επιπτώσεων βιώσιμης ανάπτυξης των εταιρειών αυτών.
Επιπλέον, μόνο το 4% των επιχειρήσεων αναφέρει τη μέτρηση εκπομπών Scope 3 – των πιο κρίσιμων για τον ξενοδοχειακό τομέα, καθώς περιλαμβάνουν έμμεσες εκπομπές σε όλη την εφοδιαστική αλυσίδα.
Η μελέτη διατυπώνει συγκεκριμένες κατευθύνσεις για την ενίσχυση της βιώσιμης λειτουργίας στον ξενοδοχειακό κλάδο, ανεξάρτητα από το μέγεθος της επιχείρησης:
Στρατηγική Ενσωμάτωση: Η υιοθέτηση ενός μακροπρόθεσμου οράματος βιωσιμότητας αποτελεί τη βάση για κάθε παρέμβαση. Περιλαμβάνει την ευαισθητοποίηση της διοίκησης και του προσωπικού, την ενίσχυση της περιβαλλοντικής και κοινωνικής κουλτούρας, και τη δημιουργία οργανωμένων πλάνων δράσης.
Ανάλυση Ουσιαστικότητας και Δείκτες ESG: Οι επιχειρήσεις καλούνται να προχωρήσουν σε διπλή ανάλυση ουσιαστικότητας, εντοπίζοντας τις βασικές επιπτώσεις της λειτουργίας τους και να τις μετρούν με αξιόπιστους και διαφανείς δείκτες. Η παρακολούθηση πρέπει να συνδυάζεται με τη δημοσίευση ετήσιων Εκθέσεων Βιωσιμότητας, με συγκεκριμένους και ποσοτικοποιημένους στόχους.
Ανθρακικό Αποτύπωμα και Scope 3: Η πλήρης καταγραφή και διαχείριση των εκπομπών -ιδιαίτερα των Scope 3, που αντιστοιχούν σε έως και 80% των συνολικών εκπομπών του ξενοδοχειακού τομέα- είναι κρίσιμη για τη συμμόρφωση με τις απαιτήσεις της κλιματικής μετάβασης. Η υιοθέτηση science-based targets αποτελεί απαραίτητο επόμενο βήμα.
Κυκλική Οικονομία και Προμήθειες: Προτάσσεται η εφαρμογή κυκλικών πρακτικών -όπως η χρήση επαναχρησιμοποιούμενων υλικών, η υπεύθυνη προμήθεια αγαθών από τοπικούς και εποχικούς προμηθευτές, και η κατάργηση προϊόντων μιας χρήσης, ειδικά σε είδη περιποίησης και συσκευασίες.
Πιστοποίηση και Διαφάνεια: Η απόκτηση αναγνωρισμένων πιστοποιήσεων βιωσιμότητας (πχ Green Key, Travelife) δεν αποτελεί μόνο εργαλείο marketing αλλά και μοχλό εμπιστοσύνης. Η σύνδεσή τους με μετρήσιμα αποτελέσματα, στόχους και δράσεις ενισχύει την αξιοπιστία και την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων.
Κοινωνική Συνεισφορά και Τοπική Διασύνδεση: Η βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη οφείλει να στηρίζεται στη συνεργασία με τις τοπικές κοινωνίες. Αυτό περιλαμβάνει την προσφορά ευκαιριών σε ευάλωτες ομάδες, τη στήριξη της τοπικής οικονομίας, και τη διατήρηση της πολιτιστικής ταυτότητας μέσω πολιτιστικών και γαστρονομικών δράσεων.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ