- Τα αυστηρότερα δυνατά επίπεδα εκπομπών θα καταστούν υποχρεωτικά
- Οι κανόνες για τη μείωση της ρύπανσης του αέρα, των υδάτων και του εδάφους θα αποφέρουν σημαντικά οφέλη για την υγεία και το περιβάλλον
- Το κοινό θα έχει καλύτερη πρόσβαση στις άδειες και στις ρυπογόνες δραστηριότητες ανά περιοχή μέσω της νέας πύλης της ΕΕ για τις βιομηχανικές εκπομπές
- Η Επιτροπή θα επανεξετάσει το 2026 τους κανόνες με γνώμονα την επέκτασή τους για τις κτηνοτροφικές μονάδες βοοειδών
Το Κοινοβούλιο ενέκρινε τη συμφωνία με τα κράτη μέλη σχετικά με την αναθεώρηση της οδηγίας για τις βιομηχανικές εκπομπές με 393 ψήφους υπέρ, 173 κατά και 49 αποχές, καθώς και τον νέο κανονισμό για τη διαδικτυακή πύλη για τις βιομηχανικές εκπομπές με 506 ψήφους υπέρ, 82 κατά και 25 αποχές.
Βιομηχανικές εγκαταστάσεις
Οι νέοι κανόνες θα καταστήσουν υποχρεωτικό τον καθορισμό των αυστηρότερων δυνατών επιπέδων εκπομπών για τους καλυπτόμενους τομείς. Για την καταπολέμηση της λειψυδρίας, θα καταστούν επίσης υποχρεωτικοί οι στόχοι περιβαλλοντικών επιδόσεων για την κατανάλωση νερού. Όσον αφορά τα απόβλητα, την αποδοτική χρήση των πόρων, την ενεργειακή απόδοση και τη χρήση πρώτων υλών, οι στόχοι θα οριστούν βάσει εύρους επιτρεπόμενων τιμών. Για τις νέες τεχνικές, θα είναι μόνο ενδεικτικοί.
Η αναθεωρημένη οδηγία θα καλύπτει πλέον και εγκαταστάσεις εξορυκτικής βιομηχανίας (ορυχεία) και μεγάλες εγκαταστάσεις παραγωγής μπαταριών.
Κτηνοτροφικές μονάδες
Οι συννομοθέτες συμφώνησαν να επεκτείνουν τα μέτρα της οδηγίας σε χοιροτροφικές μονάδες με περισσότερες από 350 μονάδες ζωικού κεφαλαίου. Εξαιρούνται οι μονάδες εκτροφής χοίρων με βιολογικές ή εκτατικές (δηλ. μη εντατικές) μεθόδους και αυτές που χρησιμοποιούν εξωτερικό χώρο για σημαντικό χρονικό διάστημα κατά τη διάρκεια του έτους. Σχετικά με τα πτηνοτροφεία, η οδηγία αφορά μονάδες με ωοτόκες όρνιθες με περισσότερες από 300 μονάδες ζωικού κεφαλαίου και στις μονάδες με κοτόπουλα κρεατοπαραγωγής με περισσότερες από 280 μονάδες ζωικού κεφαλαίου. Για τις φάρμες χοίρων και πουλερικών, το όριο θα είναι 380 μονάδες ζωικού κεφαλαίου.
Η Επιτροπή θα αξιολογήσει, έως τις 31 Δεκεμβρίου 2026, κατά πόσον υπάρχει ανάγκη περαιτέρω αντιμετώπισης των εν λόγω εκπομπών (μεταξύ άλλων ενδεχομένως συμπεριλαμβάνοντας τις μονάδες βοοειδών) και θέσπισης ρήτρας αμοιβαιότητας για να διασφαλιστεί ότι οι παραγωγοί από τρίτες χώρες πληρούν απαιτήσεις παρόμοιες με τους ευρωπαϊκούς κανόνες της ΕΕ για τις εξαγωγές προς την ΕΕ.
Συμμετοχή του κοινού, ποινές και αποζημιώσεις
Η διαφάνεια και η συμμετοχή του κοινού σε σχέση με την αδειοδότηση, τη λειτουργία και τον έλεγχο των ρυθμιζόμενων εγκαταστάσεων θα βελτιωθούν, καθώς το ευρωπαϊκό μητρώο έκλυσης και μεταφοράς ρύπων θα μετατραπεί σε διαδικτυακή πύλη της ΕΕ για τις βιομηχανικές εκπομπές. Εκεί οι πολίτες θα μπορούν να έχουν πρόσβαση σε δεδομένα σχετικά με όλες τις άδειες της ΕΕ και τις ρυπογόνες δραστηριότητες ανά περιοχή.
Οι εταιρείες που δεν συμμορφώνονται ενδέχεται να αντιμετωπίσουν κυρώσεις ύψους τουλάχιστον 3% του ετήσιου κύκλου εργασιών του φορέα εκμετάλλευσής τους στην ΕΕ για τις σοβαρότερες παραβάσεις. Οι χώρες της ΕΕ θα πρέπει να παρέχουν στους πολίτες που πλήττονται από περιστατικά μη συμμόρφωσης το δικαίωμα να ζητήσουν αποζημίωση για βλάβες στην υγεία τους.
Μετά την ψηφοφορία, ο εισηγητής Radan Kanev (ΕΛΚ, Βουλγαρία), δήλωσε: «Η σημερινή ψηφοφορία δείχνει τη δέσμευση του Κοινοβουλίου για τους στόχους μηδενικής ρύπανσης της Πράσινης Συμφωνίας και την υγεία των Ευρωπαίων πολιτών. Καταδεικνύει επίσης ότι οι στόχοι αυτοί μπορούν να επιτευχθούν χωρίς πρόσθετη διοικητική επιβάρυνση για τις επιχειρήσεις και ιδίως για τους αγρότες. Η ψηφοφορία έδειξε ότι οι ευρωβουλευτές κατανοούν τους λόγους πίσω από τις διαμαρτυρίες των αγροτών.»
Επόμενα βήματα
Η νομοθεσία πρέπει τώρα να εγκριθεί από το Συμβούλιο, προτού δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ και τεθεί σε ισχύ 20 ημέρες αργότερα. Στη συνέχεια, τα κράτη μέλη θα έχουν στη διάθεσή τους 22 μήνες για να συμμορφωθούν με την οδηγία.
Σχετικές πληροφορίες
Η οδηγία για τις βιομηχανικές εκπομπές αποτελεί το κύριο μέσο της ΕΕ για τη ρύθμιση της ρύπανσης του αέρα, των υδάτων και του εδάφους από βιομηχανικές μονάδες, συμπεριλαμβανομένων της εντατικής κτηνοτροφικής δραστηριότητας, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα υγείας, όπως άσθμα, βρογχίτιδα και καρκίνο. Ρυθμίζει επίσης την παραγωγή αποβλήτων, τη χρήση πρώτων υλών, την ενεργειακή απόδοση, τον θόρυβο και την πρόληψη ατυχημάτων.
Η νέα νομοθεσία ανταποκρίνεται στις προσδοκίες των πολιτών όσον αφορά την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει», επισπεύδοντας την πράσινη μετάβαση και προωθώντας πιο «πράσινες» διαδικασίες παραγωγής, όπως εκφράζονται στις προτάσεις 2(2), 3(1), 11(1) και 12(5) της Διάσκεψης για το Μέλλον της Ευρώπης.