Ήταν μια διαμαρτυρία που σόκαρε όλον τον κόσμο.Ο Αμερικανός αθλητής Tommie Smith απέκτησε διεθνή φήμη όταν χαιρέτισε με το σύμβολο της «Black Power» στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Πόλης του Μεξικού το 1968, πριν από 55 χρόνια. Όμως, όπως αποκαλύπτουν αποσπάσματα του BBC Archive, αυτή η διαμαρτυρία είχε βαρύ κόστος.
Στις 16 Οκτωβρίου 1968, συγκεκριμένα, δύο μαύροι αθλητές των ΗΠΑ – ο Τόμι Σμιθ και ο Τζον Κάρλος – στάθηκαν στο βάθρο στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Πόλης του Μεξικού, με σκυμμένα τα κεφάλια. Φορούσαν μαύρες κάλτσες χωρίς παπούτσια. Ο Σμιθ φορούσε ένα μαύρο φουλάρι στο λαιμό του. Καθώς έπαιζε ο εθνικός ύμνος των ΗΠΑ, ο καθένας τους σήκωσε ένα χέρι σε γροθιά με μαύρα γάντια σε σιωπηλή διαμαρτυρία.
Αν και δεν ειπώθηκαν λόγια, η στιγμή ήταν γεμάτη νόημα. Ο Σμιθ, που είχε κερδίσει το χρυσό στα 200 μ., σημειώνοντας μάλιστα και νέο παγκόσμιο ρεκόρ, σήκωσε τη δεξιά του γροθιά για να εκπροσωπήσει την «Black Power» . Ο χάλκινος Ολυμπιονίκης Κάρλος, φορώντας ένα περιδέραιο με χάντρες για να συμβολίσει τα λιντσαρίσματα των μαύρων Αμερικανών, σήκωσε την αριστερή του γροθιά για να αντιπροσωπεύσει τη μαύρη ενότητα.
Το κασκόλ αντίστοιχα αντιπροσώπευε τη μαύρη υπερηφάνεια και οι κάλτσες χωρίς παπούτσια αντιπροσώπευαν την αφροαμερικανική φτώχεια.
Ο χαιρετισμός της Black Power, όπως έγινε γνωστός, ήταν μια προκλητική δήλωση ενάντια στη συστημική καταπίεση των μαύρων στις ΗΠΑ και σηματοδότησε μια καθοριστική στιγμή στην ιστορία του ακτιβισμού για τα πολιτικά δικαιώματα.
Αλλά η χρήση του στις 16 Οκτωβρίου 1968 με την παγκόσμια προσοχή πάνω τους, είχε μεγάλο προσωπικό κόστος για τους αθλητές αυτούς. Μέσα σε λίγες ώρες αποδοκιμάστηκαν από τη Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή. Δύο ημέρες αργότερα, αποβλήθηκαν από την ομάδα των ΗΠΑ και στάλθηκαν σπίτι τους. Ειδικά ο Smith πλήρωσε βαρύ τίμημα – τόσο προσωπικά όσο και επαγγελματικά – τα επόμενα χρόνια.
Οι δυο τους όμως έγιναν ήρωες για τους ακτιβιστές και τις κοινότητες των μαύρων. Για χρόνια δυσκολεύονταν να βρουν καλές δουλειές. Οι γάμοι τους αντιμετώπισαν προβλήματα, ενώ και τα παιδιά τους εκφοβίστηκαν στο σχολείο. Οι εργοδότες τους απέφευγαν. Ο Σμιθ και ο Κάρλος αποκλείστηκαν ισόβια από τη συμμετοχή στιν Ολυμπιάδες. Ωστόσο, ο γεννημένος το 1944 Σμιθ συνεχίζει έως και σήμερα τον αγώνα του, μετέχοντας σε ομιλίες ή δίνοντας διαλέξεις.