Σε μια εποχή με αστάθεια στις διεθνείς αγορές, αύξηση του κόστους παραγωγής και ακραία καιρικά φαινόμενα, οι αγροτικές επιδοτήσεις αναδεικνύονται σε στρατηγικό εργαλείο όχι μόνο για την οικονομική επιβίωση των παραγωγών, αλλά και για την προώθηση ενός ανθεκτικού και βιώσιμου αγροδιατροφικού συστήματος.
Οι άμεσες ενισχύσεις στο πλαίσιο της νέας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) 2023–2027 – όπως η βασική ενίσχυση και τα οικολογικά σχήματα (eco-schemes) – δεν περιορίζονται πλέον στη χρηματοδοτική ανακούφιση. Έχουν ενσωματώσει κλιματικά και περιβαλλοντικά κριτήρια, ενισχύοντας τη στροφή προς πιο βιώσιμες πρακτικές παραγωγής και διαχείρισης των φυσικών πόρων.
Κοινωνικός Ρόλος και Περιφερειακή Συνοχή
Οι επιδοτήσεις παίζουν κρίσιμο ρόλο στην κοινωνική και γεωγραφική συνοχή. Ειδικά στις αγροτικές περιοχές, συχνά αποτελούν τη βασική πηγή εισοδήματος για τους παραγωγούς, ιδιαίτερα σε περιοχές με δύσκολες συνθήκες ή μειωμένη παραγωγικότητα. Ενισχύουν τη διατροφική ασφάλεια, συγκρατούν τις τιμές για τους καταναλωτές και μειώνουν την εξάρτηση από εισαγωγές.
Εργαλείο Βιώσιμης Μετάβασης
Η πράσινη μετάβαση στον πρωτογενή τομέα δεν μπορεί να γίνει χωρίς χρηματοδοτική υποστήριξη. Οι επιδοτήσεις λειτουργούν ως κίνητρο για επενδύσεις σε καινοτόμες, φιλικές προς το περιβάλλον τεχνολογίες, όπως η γεωργία ακριβείας, η ανακύκλωση θρεπτικών συστατικών ή η δέσμευση άνθρακα. Η ενεργή συμμετοχή των αγροτών σε αυτή τη μετάβαση καθιστά τον τομέα σύμμαχο στην κλιματική πολιτική και όχι απλώς θύμα των επιπτώσεών της. Ενίσχυση του Ανθρώπινου Δυναμικού
Η διατήρηση και ανανέωση του αγροτικού πληθυσμού είναι απαραίτητη για τη μακροχρόνια βιωσιμότητα της υπαίθρου. Μέτρα όπως η ενίσχυση των Νέων Γεωργών και τα Σχέδια Βελτίωσης ενθαρρύνουν τη νεανική επιχειρηματικότητα, στηρίζουν την τοπική οικονομία και δημιουργούν όρους για τη μεταφορά γνώσης στις επόμενες γενιές.
Στήριξη με Κανόνες, Όχι με Πελατειακές Λογικές
Η συζήτηση γύρω από το αν οι επιδοτήσεις δημιουργούν εξάρτηση ή ενθαρρύνουν τη στασιμότητα παραμένει επίκαιρη. Το αποτέλεσμα εξαρτάται από τον τρόπο εφαρμογής: αν οι ενισχύσεις δίνονται με σαφή, περιβαλλοντικά και κοινωνικά κριτήρια, τότε ενισχύουν την καινοτομία, την ποιότητα και τη βιωσιμότητα. Αντίθετα, η κατανομή χωρίς στρατηγική οδηγεί σε στρεβλώσεις.
Εθνική και Ευρωπαϊκή Προτεραιότητα
Η εμπειρία της πανδημίας, ο πόλεμος στην Ουκρανία και η κλιματική κρίση ανέδειξαν την ανάγκη για αυτάρκεια τροφίμων και ευελιξία στην εφοδιαστική αλυσίδα. Οι επιδοτήσεις δεν είναι απλώς υποστήριξη σε ένα επαγγελματικό κλάδο. Είναι εργαλείο εθνικής στρατηγικής για ανθεκτική γεωργία, ισόρροπη ανάπτυξη και περιβαλλοντική προστασία.
Συμπερασματικά, οι αγροτικές επιδοτήσεις δεν είναι «παροχές», αλλά μοχλός βιώσιμης ανάπτυξης. Όταν δίνονται με στρατηγική, διαφάνεια και στόχο, εξασφαλίζουν:
✔ τη συνέχιση της παραγωγής,
✔ την περιβαλλοντική ισορροπία,
✔ την ενίσχυση της υπαίθρου
✔ και την κοινωνική συνοχή.
Η πραγματική πρόκληση είναι να μετατραπούν από εργαλείο επιβίωσης σε μοχλό πράσινης αναγέννησης της αγροτικής Ελλάδας.