Η προστασία των παιδιών και η προώθηση των δικαιωμάτων τους αποτελεί πρωταρχικό στόχο για την ΕΕ και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, όπως κατοχυρώνεται στο άρθρο 3 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση και στον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Το Κοινοβούλιο συνεργάζεται στενά με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τους οργανισμούς της ΕΕ, το Συμβούλιο της Ευρώπης και εθνικούς φορείς για την ευημερία των παιδιών και τη διασφάλιση των δικαιωμάτων τους μέσω της νομοθεσίας.
Το Κοινοβούλιο έχει ορίσει έναν συντονιστή για τα δικαιώματα των παιδιών, ο οποίος λειτουργεί ως κεντρικό σημείο επαφής για να ελέγχει και να διασφαλίζει ότι τα δικαιώματά τους περιλαμβάνονται στις πολιτικές και τη νομοθεσία της ΕΕ.
Με τη στρατηγική της ΕΕ για τα δικαιώματα του παιδιού 2021-2024, που εγκρίθηκε τον Μάρτιο του 2021, η ΕΕ στοχεύει στην καταπολέμηση της φτώχειας, του κοινωνικού αποκλεισμού, των διακρίσεων και κάθε είδους εκφοβισμού.
Η ΕΕ έχει συμφωνήσει σε μια Ευρωπαϊκή Εγγύηση για τα παιδιά, η οποία θέλει να διασφαλίσει ότι όλα τα παιδιά στην ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που μαστίζονται από τη φτώχεια, έχουν πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη και στην εκπαίδευση. Κάθε Ευρωπαϊκή χώρα έχει ορίσει τον συντονιστή της εγγύησης για τα παιδιά, υπεύθυνο για την παρουσίαση των εθνικών σχεδίων δράσης της έως το 2030.
Καταπολέμηση της παιδικής εργασίας
Στο πλαίσιο των προσπαθειών της για τον τερματισμό της καταναγκαστικής εργασίας σε όλο τον κόσμο, η ΕΕ εργάζεται για την εξάλειψη της παιδικής εργασίας.
Τον Οκτώβριο του 2023, οι ευρωβουλευτές υιοθέτησαν τη θέση τους σχετικά με προϊόντα που είναι αποτέλεσμα καταναγκαστικής εργασίας και την επακόλουθη απαγόρευσή τους από την Ευρωπαϊκή αγορά.
Το σχέδιο κανονισμού προβλέπει ένα πλαίσιο για τη διερεύνηση εάν οι εταιρείες χρησιμοποιούν καταναγκαστική εργασία, συμπεριλαμβανομένης της παιδικής εργασίας, και εάν αυτό αποδειχθεί, τα προϊόντα τους θα σταματούν στα σύνορα της ΕΕ και όσα έχουν ήδη φτάσει στην Ευρωπαϊκή αγορά, θα αποσύρονται.
Ασφαλές διαδίκτυο
Τα παιδιά σήμερα χρησιμοποιούν το διαδίκτυο και τα κινητά τηλέφωνα όλο και περισσότερο. Αν και αυτό ανοίγει νέους δρόμους για μάθηση και κοινωνικές ευκαιρίες, ενέχει επίσης κινδύνους όπως διαδικτυακό εκφοβισμό, περιεχόμενο ακατάλληλο για την ηλικία τους καθώς και παραπληροφόρηση.
Τον Μάιο του 2022, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε μια ενημερωμένη στρατηγική για ένα ασφαλέστερο και καλύτερο διαδίκτυο για παιδιά και νέους.
Πρόληψη σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών στο διαδίκτυο
Τον Κοινοβούλιο επεξεργάζεται τη θέση του σχετικά με τους νέους κανόνες με στόχο την πρόληψη και τον τερματισμό της σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών στο διαδίκτυο, προστατεύοντας παράλληλα το απόρρητο.
Καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων
Τα παιδιά μπορεί να είναι πιο ευάλωτα από τους ενήλικες και επομένως διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να γίνουν θύματα εμπορίας ανθρώπων, ιδίως αν βρίσκονται σε περιβάλλον που μαστίζεται από φτώχεια, βία και διακρίσεις.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε την ενίσχυση των ήδη υφιστάμενων κανόνων της ΕΕ για την αντιμετώπιση της εμπορίας ανθρώπων.
Το Κοινοβούλιο ενέκρινε την διαπραγματευτική του εντολή, τον Οκτώβριο του 2023, προτείνοντας περαιτέρω μέτρα για την προστασία των θυμάτων. Η θέση αποτελεί τη βάση για τις διαπραγματεύσεις με τις χώρες της ΕΕ σχετικά με το τελικό νομοθετικό κείμενο.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία τόνισε την ανάγκη για περισσότερη δράση για την προστασία των παιδιών σε εμπόλεμες ζώνες.
Τον Απρίλιο του 2022, το Κοινοβούλιο ζήτησε ψήφισμα για μεγαλύτερη προστασία των παιδιών που φεύγουν από τον πόλεμο στην Ουκρανία. Οι ευρωβουλευτές δήλωσαν ότι η αναγνώριση και η εγγραφή είναι βασικές για την προστασία των παιδιών από τον κίνδυνο εμπορίας, παράνομης υιοθεσίας και άλλων τύπων κακοποίησης.
Ασφάλεια παιχνιδιών
Τα δικαιώματα των παιδιών ως καταναλωτές προστατεύονται μέσω των Ευρωπαϊκών πολιτικών ασφάλειας και κατανάλωσης. Τα παιχνίδια, για παράδειγμα, πρέπει να συμμορφώνονται με κριτήρια ασφαλείας προτού μπορέσουν να πωληθούν στην ΕΕ.
Το Κοινοβούλιο έχει ζητήσει αλλαγές στην οδηγία για την ασφάλεια των παιχνιδιών υποστηρίζοντας ότι δεν αντικατοπτρίζει τα τελευταία επιστημονικά ευρήματα σχετικά με πιθανές επιβλαβείς χημικές ουσίες.
Τον Ιούλιο του 2023, η Επιτροπή δημοσίευσε πρόταση για επικαιροποιήσεις των κανόνων, η οποία λαμβάνει υπόψη τις τεχνολογικές εξελίξεις και τα προηγουμένως άγνωστα ζητήματα ασφάλειας. Επίσης θέτει αυστηρότερες απαιτήσεις για χημικές ουσίες, οι οποίες μπορούν να προκαλέσουν ή να προάγουν καρκίνο, γενετικές μεταλλάξεις ή/και να βλάψουν τις αναπαραγωγικές λειτουργίες. Τα βαρέα μέταλλα και τα αλλεργιογόνα αρώματα θα απαγορευθούν.
Βιντεοπαιχνίδια
Οι ευρωβουλευτές ενέκριναν μια έκθεση τον Ιανουάριο του 2023 που ζητά εναρμονισμένους κανόνες της ΕΕ για την καλύτερη προστασία των παικτών, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών, στον τομέα των διαδικτυακών βιντεοπαιχνιδιών.
Το Κοινοβούλιο ζήτησε ισχυρότερα εργαλεία γονικού ελέγχου και κανόνες σχετικά με τις προτροπές αγορών εντός του παιχνιδιού και την «καλλιέργεια χρυσού», η οποία περιλαμβάνει την πώληση εικονικών αντικειμένων με πραγματικά χρήματα.
Δεδομένων των πιθανών κινδύνων που ενέχουν τα βιντεοπαιχνίδια για την ψυχική υγεία, οι ευρωβουλευτές προειδοποιούν να μην σχεδιάζουμε παιχνίδια με τρόπους που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε εθισμό στα παιχνίδια, απομόνωση και διαδικτυακό εκφοβισμό.
Διαβάστε περισσότερα για καλύτερη προστασία των καταναλωτών στα διαδικτυακά βιντεοπαιχνίδια
Υγιεινές διατροφικές συνήθειες στο σχολείο
Η ΕΕ υποστηρίζει ένα πρόγραμμα που στοχεύει στο να προσφέρει φρέσκα φρούτα, λαχανικά και γάλα σε εκατομμύρια παιδιά στα σχολεία, από το νηπιαγωγείο έως τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, σε όλη την ΕΕ. Το καθεστώς ισχύει από το 2017.
Τον Μάιο του 2023, το Κοινοβούλιο ζήτησε περισσότερα κονδύλια για το σύστημα, λιγότερη γραφειοκρατία, μεγαλύτερες συμβάσεις για σχολεία και απλούστερες διαδικασίες προμηθειών. Οι ευρωβουλευτές πρότειναν επίσης τα κράτη μέλη να επενδύσουν ένα μέρος της χρηματοδότησης στο πλαίσιο του προγράμματος στη διατροφική εκπαίδευση.