Η νέα έκθεση Housing in the European Union (ECOFIN 2025) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής τοποθετεί την Ελλάδα ανάμεσα στις πιο ευάλωτες χώρες της Ε.Ε. σε ζητήματα στέγασης, καταγράφοντας τιμές κατοικιών έως και 20% υψηλότερες από όσα δικαιολογούν τα θεμελιώδη οικονομικά δεδομένα. Σύμφωνα με την Κομισιόν, η χώρα βιώνει μια βαθιά «κοινωνική φούσκα»: οι τιμές κατοικιών έχουν αυξηθεί πάνω από 60% από το 2018, ενώ τα ενοίκια εκτοξεύθηκαν κατά 45%. Αντίθετα, οι μισθοί αυξήθηκαν λιγότερο από 20%, διευρύνοντας ραγδαία το χάσμα προσιτής στέγασης.
Η Τράπεζα της Ελλάδος επιβεβαιώνει ότι η κρίση δεν οφείλεται σε υπερδανεισμό, αλλά σε τεχνητή έλλειψη προσφοράς. Χιλιάδες κατοικίες έχουν απορροφηθεί από βραχυχρόνιες μισθώσεις, επενδυτικά funds και ξένους αγοραστές, με αποτέλεσμα η αγορά να λειτουργεί σε «κλειστό κύκλωμα», όπου οι τιμές ανεβαίνουν όχι λόγω ζήτησης, αλλά λόγω έλλειψης διαθέσιμων ακινήτων.
Παράλληλα, η οικοδομική δραστηριότητα παραμένει υποτονική και το οικιστικό απόθεμα δεν ανανεώνεται. Το αυξανόμενο κόστος κατασκευής, η πολυπλοκότητα των αδειοδοτήσεων και η έλλειψη σύγχρονου χωροταξικού σχεδιασμού ενισχύουν τη στασιμότητα, καθιστώντας την παραγωγή νέων κατοικιών εξαιρετικά χαμηλή — ακόμη και σε συνθήκες υψηλών τιμών.
Η Ελλάδα, σημειώνει η Κομισιόν, ανήκει στις χώρες που παραμένουν «παθητικές» ως προς τη στεγαστική πολιτική. Σε αντίθεση με κράτη που αύξησαν σημαντικά την παραγωγή νέων κατοικιών, ενίσχυσαν το κοινωνικό απόθεμα και απλούστευσαν δραστικά τις διαδικασίες, η ελληνική πολιτεία έχει στηρίξει κυρίως τη ζήτηση μέσω επιδοτήσεων, χωρίς παράλληλη ενίσχυση της προσφοράς — κάτι που μεσοπρόθεσμα ενισχύει την άνοδο των τιμών.
Οι αναλύσεις της Κομισιόν και της ΤτΕ συγκλίνουν σε ένα κρίσιμο συμπέρασμα: η στεγαστική κρίση στην Ελλάδα είναι αποτέλεσμα συστηματικής υποπροσφοράς και όχι αυξημένης ζήτησης. Η διόρθωση της στρέβλωσης απαιτεί θεσμική ενίσχυση της κατασκευής νέων κατοικιών, αναβάθμιση του δημόσιου κτιριακού αποθέματος, αύξηση του κοινωνικού αποθέματος και ριζική απλοποίηση των πολεοδομικών διαδικασιών.
Σύνδεση με τη Βιώσιμη Ανάπτυξη
Η Κομισιόν τονίζει ότι η προσιτή και αξιοπρεπής κατοικία αποτελεί θεμελιώδη πυλώνα της βιώσιμης ανάπτυξης. Η αντιμετώπιση της ελληνικής κρίσης συνδέεται άμεσα με:
SDG 11 (Βιώσιμες Πόλεις και Κοινότητες) – ανάγκη για προσιτή στέγη και ανθεκτικό αστικό σχεδιασμό.
SDG 1 & 10 (Μείωση Φτώχειας και Ανισοτήτων) – αντιμετώπιση του στεγαστικού αποκλεισμού νέων και ευάλωτων ομάδων.
SDG 8 (Αξιοπρεπής Εργασία & Ανάπτυξη) – στέγαση συνδεδεμένη με οικονομική σταθερότητα και κοινωνική συνοχή.
SDG 13 (Κλιματική Δράση) – ανάγκη παραγωγής σύγχρονων, ενεργειακά αποδοτικών κατοικιών.
Η ελληνική στεγαστική κρίση δεν είναι απλώς οικονομικό πρόβλημα — αποτελεί ζήτημα κοινωνικής δικαιοσύνης, βιώσιμης ανάπτυξης και δημογραφικής βιωσιμότητας. Η λύση, όπως υπογραμμίζει η Κομισιόν, βρίσκεται στην ενίσχυση της προσφοράς και στη δημιουργία ενός σταθερού, σύγχρονου στεγαστικού συστήματος που θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες της επόμενης γενιάς.