Κάποτε η λέξη «υγρότοποι» ακουγόταν μόνο σε εξετάσεις γεωγραφίας ή στα ντοκιμαντέρ του Ντέιβιντ Ατένμπορο.
Σήμερα, όμως, οι ταπεινοί αυτοί φυσικοί βιότοποι επιστρέφουν στο επίκεντρο της παγκόσμιας συζήτησης — όχι μόνο ως οικολογικός θησαυρός, αλλά και ως επενδυτικό εργαλείο ανθεκτικότητας απέναντι στις πλημμύρες και την κλιματική αλλαγή.
Την επόμενη εβδομάδα, η FloodAction Coalition, ένας βρετανικός δημόσιος-ιδιωτικός φορέας, θα καλέσει επενδυτές να χρηματοδοτήσουν έργα φυσικής ανθεκτικότητας αξίας 1 δισ. λιρών.
Η πρωτοβουλία συνδιοικείται από την Aviva, το δίκτυο The Conduit και περίπου 30 ακόμη εταιρείες, μεταξύ των οποίων η UBS, το Crown Estate και η Anglian Water.
Οι υγρότοποι βρίσκονται στο κέντρο αυτής της στρατηγικής.
Η αποκατάσταση και επέκτασή τους μπορεί να απορροφά και να εκτρέπει πλεονάζοντα ύδατα, μειώνοντας τον κίνδυνο πλημμυρών σε κατοικημένες περιοχές — ένα πρόβλημα που σήμερα απειλεί 8 εκατομμύρια νοικοκυριά στο Ηνωμένο Βασίλειο και προκαλεί ετήσιες ζημιές ύψους 6 δισ. λιρών.
Η εικόνα είναι παρόμοια σε όλο τον κόσμο:
Στην Ευρώπη, οι ετήσιες ζημιές από ακραία καιρικά φαινόμενα αγγίζουν τα 40 δισ. ευρώ,
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, το 25% των κατοικιών αντιμετωπίζει απειλές πλημμυρών,
Ενώ οι φυσικές καταστροφές του 2024 προκάλεσαν ζημιές άνω των 180 δισ. δολαρίων.
Το FloodAction χαρακτηρίζει τη δημιουργία φυσικών φραγμάτων, όπως οι υγρότοποι, «οικονομική αναγκαιότητα».
Οι ασφαλιστικές προειδοποιούν ότι, χωρίς μέτρα ανθεκτικότητας, ορισμένες περιοχές ενδέχεται να καταστούν μη ασφαλίσιμες.
Πέρα όμως από τη συγκεκριμένη εκστρατεία, η πρωτοβουλία αυτή συμβολίζει μια ευρύτερη μεταστροφή στον περιβαλλοντικό διάλογο:
1Διεύρυνση της εστίασης από τις εκπομπές άνθρακα στη βιοποικιλότητα.
Η προστασία της φύσης και των οικοσυστημάτων είναι εξίσου κρίσιμη με την ενεργειακή μετάβαση.
Η βιοποικιλότητα και η υπερθέρμανση του πλανήτη είναι άμεσα συνδεδεμένες, και απαιτούν ενιαία στρατηγική, όχι παράλληλες συζητήσεις.
2Έμφαση στην προσαρμογή, όχι μόνο στη μετρίαση.
Η μάχη για τον περιορισμό της ανόδου της θερμοκρασίας κάτω από τον 1,5°C έχει ουσιαστικά χαθεί, προειδοποιούν ο Αντόνιο Γκουτέρες και ο Μπιλ Γκέιτς.
Οι κοινωνίες πρέπει πλέον να μάθουν να ζουν με τις συνέπειες: να επενδύσουν σε ανθεκτικές υποδομές, φυσικά συστήματα απορρόφησης νερού, και έξυπνη ανοικοδόμηση μετά τις καταστροφές.
Σύμφωνα με το Εμπορικό Επιμελητήριο των ΗΠΑ και την ασφαλιστική Allstate,
«Κάθε δολάριο που δεν επενδύεται σήμερα στην ανθεκτικότητα μπορεί να κοστίσει έως και 33 δολάρια σε μελλοντικές οικονομικές απώλειες.»
Ο Μπιλ Γκέιτς καλεί τους ακτιβιστές να εγκαταλείψουν τους «αποκαλυπτικούς τόνους» και να εστιάσουν σε πραγματικές λύσεις βιωσιμότητας, όπως:
ανθεκτικά στη φωτιά υλικά,
βιώσιμη διαχείριση γης,
και φυσικά έργα, όπως οι υγρότοποι.
Η FloodAction Coalition αντιπροσωπεύει αυτόν τον νέο ρεαλισμό:
επενδύσεις σε τεχνολογικές λύσεις προσαρμογής, σε συνδυασμό με παραδοσιακές πρακτικές διαχείρισης γης.
Αν οι υγρότοποι αποδειχθούν πράγματι τόσο αποτελεσματικοί όσο ελπίζουν οι υποστηρικτές τους,
ίσως αποτελέσουν το φυσικό “τείχος” που θα προστατεύσει τις κοινωνίες μας από τις πλημμύρες και τα ολοένα εντονότερα φαινόμενα της κλιματικής κρίσης.
Αν όχι — το μέλλον προμηνύεται με περισσότερες τραγωδίες και ακόμη υψηλότερα ασφάλιστρα.