Η ομάδα, έχοντας κερδίσει έως τώρα πολλά μετάλλια και διακρίσεις, θα εκπροσωπήσει το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης για τέταρτη συνεχή χρονιά, στον Παγκόσμιο Διαγωνισμό «iGEM Competition» που αποτελεί μία πρωτοβουλία του Πανεπιστημίου MIT.
Το πρότζεκτ με το οποίο θα συμμετάσχουν στον Παγκόσμιο Διαγωνισμό αφορά σε ένα καινοτόμο μοριακό διαγνωστικό εργαλείο για τον εντοπισμό του καρκίνου του παγκρέατος. Στόχος της ομάδας είναι να δώσει λύση σε ένα σημαντικό πρόβλημα που εμφανίζεται σήμερα στην κλινική πράξη και είναι η αδυναμία των διαγνωστικών μεθόδων να ανιχνεύσουν έγκαιρα την ύπαρξη του καρκίνου στο πάγκρεας που οδηγεί σε αποτυχημένες θεραπευτικές προσεγγίσεις και τελικά σε μεγάλο ποσοστό θνησιμότητας.
Ο φοιτητής του Τμήματος Φαρμακευτικής του ΑΠΘ Χαράλαμπος Αναγνωστάκις, ο οποίος μετέχει στην ομάδα μιλά για το πρότζεκτ και τις προοπτικές της ομάδας.
Με ποιο πρότζεκτ θα συμμετάσχετε στον Παγκόσμιο Διαγωνισμό «iGEM Competition»;
Στον διαγωνισμό που θα πραγματοποιηθεί τον Οκτώβριο στο Παρίσι θα συμμετάσχουμε με τον πρότζεκτ METIS που δουλεύουμε εδώ και καιρό. Πρόκειται για ένα καινοτόμο μοριακό διαγνωστικό εργαλείο για τον εντοπισμό του καρκίνου του παγκρέατος. Στόχος της ομάδας μας iGEMThessaloniki που είναι διεθνώς διακεκριμένη φοιτητική διεπιστημονική ομάδα, είναι να δώσουμε λύση σε ένα σημαντικό πρόβλημα που εμφανίζεται σήμερα στην κλινική πράξη και είναι η αδυναμία των διαγνωστικών μεθόδων να ανιχνεύσουν έγκαιρα την ύπαρξη του καρκίνου στο πάγκρεας που οδηγεί σε αποτυχημένες θεραπευτικές προσεγγίσεις και τελικά σε μεγάλο ποσοστό θνησιμότητας. Για τον λόγο αυτό, έχουμε ξεκινήσει την κατασκευή μιας διαγνωστικής μηχανής, που θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί από όλα τα διαγνωστικά εργαστήρια για την εύκολη, φθηνή και άμεση επεξεργασία δειγμάτων ούρων, στο πλαίσιο ουρολογικών εξετάσεων ατόμων μεγάλης ηλικίας ή ατόμων που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου, ώστε να ανιχνευθεί έγκαιρα ύπαρξη καρκινικού όγκου στο πάγκρεας. Αν ο καρκίνος του παγκρέατος διαγνωσθεί σε πρώιμο στάδιο, όπως καταλαβαίνετε, θα είναι πολύ πιο διαχωρίσιμος από τους γιατρούς.
Και με ποιον τρόπο θα γίνει αυτό;
Με μία νέα επεμβατική διαγνωστική μέθοδο, το πλεονέκτημα της οποίας είναι η εξειδίκευση και η ακρίβεια ως προς τον συγκεκριμένο τύπο καρκίνου και επιπλέον, το γεγονός ότι μπορεί να ανιχνεύσει την ύπαρξη καρκινικού όγκου κατά το πρώτο και το δεύτερο στάδιο ανάπτυξής του, καθώς τα μόρια RNA που επιλέχθηκαν εκκρίνονται σε μεγάλες ποσότητες στα συγκεκριμένα δύο στάδια.
Συγκεκριμένα, θα χρησιμοποιηθούν ως βιοδείκτες μικρά μόρια RNA, που ονομάζονται microRNAs (miRNAs) και εκκρίνονται φυσιολογικά στα ούρα κάθε ανθρώπου σε μικρές ποσότητες. Με τη βοήθεια ειδικών αλληλουχιών που ονομάζονται “Toeholdswitches” θα ανιχνεύεται η ποσότητα αυτών των miRNAs, η οποία αν υπερβαίνει μία τιμή θα είναι βέβαιο ότι ο συγκεκριμένος ασθενής πάσχει από καρκίνο του παγκρέατος.
Το παρουσιάζεται σαν κάτι απλό. Πως τόσα χρόνια που δεν το σκέφτηκαν κάποιοι άλλοι επιστήμονες ώστε να μην χαθούν ανθρώπινες ζωές;
Στη βιβλιογραφία υπάρχει πολλή πληροφορία και απλά πρέπει να βρεθεί κάποιος να την ενώσει. Σ αυτό βοηθάει πολύ η διεπιστημονικότητα. Εμείς είμαστε φοιτητές από σχολές διαφορετικών γνωστικών αντικειμένων. Ο καθένας μας έχει προσθέσει και μία πληροφορία από τον δικό του τομέα. Μακάρι να προχωρήσει η έρευνα μας και το πρότζεκτ ώστε να βοηθήσουμε τον συνάνθρωπό μας. Άλλωστε αυτός πρέπει να είναι ο σκοπός του κάθε επιστήμονα. Να βοηθήσει την ανθρωπότητα.
METIS… Σημαίνει κάτι ο τίτλος του πρότζεκτ;
Το όνομα του φετινού πρότζεκτ «METIS» (MiRNAExpressionToeholdInvestigationSystem) προέρχεται από τη θεά Μήτις της ελληνικής μυθολογίας. Η δράση της θεότητας εμφανίζεται με τη μορφή της έμπνευσης, με τη μορφή μιας καινοτόμας ιδέας, μιας ιδέας που μπορεί να κάνει τη διαφορά και σε αυτό ακριβώς στοχεύει και το φετινό μας πρότζεκτ. Άλλωστε η iGEMThessaloniki στα πρότζεκτ για τους διαγωνισμούς συμμετέχει δίνει ονόματα από την ελληνική παράδοση και ακολουθήσαμε και εμείς αυτήν την παράδοση.
Τι είναι η iGEM;
Η iGEM είναι ένας ανεξάρτητος, μη κερδοσκοπικός οργανισμός αφιερωμένος στην πρόοδο και εξέλιξη της συνθετικής βιολογίας για την ανάπτυξη μίας ανοιχτής κοινότητας και συνεργασίας, που ξεκίνησε σαν μία πρωτοβουλία του MIT.
Ο Διαγωνισμός «iGEMCompetition» ξεκίνησε το 2003 ως πρωτοβουλία του Πανεπιστημίου MIT και έκτοτε διοργανώνεται κάθε χρόνο στη Βοστώνη των ΗΠΑ, υπό την αιγίδα του μη κερδοσκοπικού ιδρύματος «iGEMFoundation. Ο Διαγωνισμός θα πραγματοποιηθεί φέτος τον Οκτώβριο του 2021, για πρώτη φορά στο Παρίσι. Ο Διαγωνισμός αποτελεί πλέον θεσμό και έχει αναδείξει πολλές σημαντικές εξελίξεις, επιστημονικές δημοσιεύσεις και νεοφυείς επιχειρήσεις. Αρχικά, ο διαγωνισμός στόχευε κυρίως σε προπτυχιακούς φοιτητές αλλά πλέον υπάρχει και κατηγορία για μαθητές λυκείου και για μεταπτυχιακούς φοιτητές.
Συνθετική βιολογία;
Η συνθετική βιολογία (SynBio) είναι ένα διεπιστημονικό πεδίο έρευνας που επιδιώκει να δημιουργήσει νέα βιολογικά μόρια, συσκευές και συστήματα, ή να επανασχεδιάσει συστήματα που ήδη βρίσκονται στη φύση.
Είναι ένας κλάδος της επιστήμης που περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα από μεθοδολογικές προσεγγίσεις από πολλούς και διάφορους κλάδους, όπως είναι αυτοί της βιοτεχνολογίας, της μοριακής βιολογίας, της γενετικής μηχανικής αλλά και ηλεκτρονικής μηχανικής, βιοφυσικής και επιστήμης υπολογιστών.
Ο ρόλος της iGEM περιορίζεται στο διαγωνιστικό κομμάτι ή βοηθάει και στην υλοποίηση των πρότζεκτ;
Η iGEM στηρίζει ομάδες με υποσχόμενο πρότζεκτ ώστε να πατενταριστεί και να βγει στην αγορά. Τους φέρνει σε επαφή με εταιρείες που θέλουν να επενδύσουν στο πρότζεκτ αυτό, ώστε να ξεκινήσει μία startup επιχείρηση.
Από πόσα μέλη αποτελείται η ομάδα σας που θα συμμετέχει στον διαγωνισμο;
Η ομάδα είναι ενδεκαμελής. Η Άννα Βαρβάρη και ο Αλέξανδρος Τσιγγίλης του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του ΑΠΘ, ο Εμμανουήλ Χατζηχριστοφής του Τμήματος Χημείας, ο Παναγιώτης Βαλατσός του Τμήματος Πληροφορικής, η Αναστασία Θεοδοσιάδου του Τμήματος Βιολογίας, η Δανάη-Ελένη Βεργίνη, Μαρία Κοσμίδου, Κωνσταντίνα Τσουδερού και Χαράλαμπος Αναγνωστάκις του Τμήματος Φαρμακευτικής του ΑΠΘ, Δημήτρης Τρυγωνιάρης του Τμήματος Φυσικής του ΑΠΘ καθώς και η απόφοιτη του Τμήματος Μοριακής Βιολογίας και Γενετικής του ΔΠΘ Άννα Αναστασίου. Τέλος Επιστημονικός Υπεύθυνος της Ομάδας iGEM 2021, Αν. Καθηγητής Τμήματος Φαρμακευτικής του ΑΠΘ Ιωάννης Βιζιριανάκης, τον οποίο ευχαριστούμε πολύ για την πολύτιμη βοήθεια του όπως φυσικά και το πανεπιστήμιό μας, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και τον Πρύτανη Νικόλαο Παπαϊωάννου, που μας συνάντησε και μας ενθάρρυνε στην προσπάθειά μας