Και όμως οι μέλισσες….. σταματούν να έρχονται. Η δραματική μείωση του πληθυσμού των μελισσών είναι πολύ ανησυχητική καθώς αποτελεί σημάδι κινδύνου για όλη την τροφική αλυσίδα.Τα τελευταία 10 – 15 χρόνια οι μελισσοκόμοι αναφέρουν ότι τα μελίσσια τους είναι ασυνήθιστα αδύναμα (οι βασίλισσες ζουν λιγότερο από το αναμενόμενο και οι κηφήνες είναι στείροι) και χάνουν συνεχώς πληθυσμούς,ειδικά στις ΗΠΑ και στη Δυτική Ευρώπη σε χώρες όπως Γαλλία, Βέλγιο, Ελβετία, Γερμανία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ολλανδία, Ιταλία και Ισπανία.
Οι μέλισσες είναι οι κύριοι επικονιαστές για μια ποικιλία φυτών των οποίων οι καρποί φτάνουν στο τραπέζι μας, αλλά βοηθούν επίσης στην αναπαραγωγή φυτών που αποτελούν τροφή για τα ζώα. Tο καλαμπόκι, το ρύζι και το σιτάρι είναι από τις λίγες καλλιέργειες που δεν χρειάζονται έντομα ως επικονιαστές για να αναπαραχθούν. Όμως, οι μηλιές, οι φράουλες και οι αμυγδαλιές χρειάζονται τις μέλισσες να αγγίζουν τα άνθη τους για να μεταφέρουν τη γύρη στο επόμενο φυτό και έτσι να γίνει γονιμοποιήση και να παράγουν καρπούς.O Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO) εκτιμά ότι από τα 100 είδη φυτών από τα οποία προέρχεται το 90% των τροφίμων παγκοσμίως, τα 71 γονιμοποιούνται με τη μεταφορά γύρης από τις μέλισσες.
Χάρη στο έργο των μελισσών επίσης ένα υψηλό ποσοστό άγριων φυτών και λουλουδιών γονιμοποιούνται από αυτό το έντομο. Τα λουλούδια, τα φρούτα και τα φυτικά είδη αποτελούν τη βάση της διατροφής των φυτοφάγων πουλιών. Η μείωση των πληθυσμών των μελισσών θα οδηγούσε στην κατάρρευση ολόκληρης της τροφικής αλυσίδας, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης των ειδών των πτηνών που τρέφονται με φυτά και τα παράγωγά τους. Αν θέλουμε μια ψυχρή οικονομική αποτίμηση της δουλειάς που κάνουν για εμάς οι μέλισσες, αυτή ανέρχεται σε εκατοντάδες δισεκατομμύρια ευρώ.
Ωστόσο δεν παρουσιάζεται κάποιος συγκεκριμένος λόγος για τη δραστική μείωσή τους.Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που μπορεί να επηρεάσουν τους πληθυσμούς Επειδή η ακτίνα μετακίνησης της μέλισσας είναι περίπου 3 χλμ βασική απειλή είναι οι αλλαγές στη χρήση του εδάφους εξαιτίας της αστικοποίησης και της γεωργίας, γεγονός που οδηγεί στη υποβάθμιση των φυσικών οικοτόπων. Ένας ακόμη παράγοντας είναι η αλλαγή του κλίματος και η αύξηση της θερμοκρασίας.Η αύξηση της θερμοκρασίας στη γη μπορεί να προκαλέσει την αύξηση του ρυθμού ανάπτυξης ορισμένων ιών, ακάρεων και μυκήτων επικίνδυνων για τις μέλισσες. Από την άλλη πλευρά, οι κλιματικές διακυμάνσεις μπορούν να προκαλέσουν τον όλεθρο στις μέλισσες, επειδή τα έντομα αυτά ζουν σε μέρη όπου τα κλιματικές συνθήκες δεν έχουν μεγάλες διακυμάνσεις.Τα φυτοφάρμακα και άλλοι ρύποι επηρεάζουν επίσης τις μέλισσες γι’ αυτό το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο χαρακτηρίζει ως βασική προτεραιότητα τη μείωση της χρήσης φυτοφαρμάκων.
Σε κάθε περίπτωση οι μέλισσες πρέπει να ξανάρθουν.Δεν είναι τυχαίο ότι ο Αϊνστάιν ανέφερε ότι αν οι μέλισσες εξαφανιστούν, σε ελάχιστο χρονικό διάστημα το ανθρώπινο είδος θα ακολουθήσει την τύχη τους.Με λίγα λόγια, χωρίς τις μέλισσες είναι απίθανο ότι θα μπορέσουμε να εξασφαλίσουμε τη διατροφή μας και άρα την επιβίωσή μας.
Η Βίκυ Σχοινά είναι Διδάκτωρ Κτηνίατρος