Στην ψηφιακή μας εποχή διαπιστώνουμε καθημερινά πως η χρήση των μετρητών (τραπεζογραμμάτια και κέρματα) έχει περάσει σε δεύτερη μοίρα και ας μην το συνειδητοποιούν οι περισσότεροι από μας.
Ελάχιστοι σκεφτόμαστε ότι φτάσαμε στο σημείο τα χρήματα στους τραπεζικούς μας λογαριασμούς να υπάρχουν μόνο ως χρήματα στην οθόνη του υπολογιστή. Η τράπεζα οφείλει βέβαια να έχει πάντα διαθέσιμα για μας αυτά τα χρήματα, αλλά μέχρι γίνει ανάληψη αυτά είναι νόμιμη ιδιοκτησία της τράπεζάς μας.
Τα μετρητά είναι το μόνο σύστημα πληρωμών που είναι εντελώς δωρεάν και προσβάσιμο σε όλους, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που δεν έχουν τραπεζικό λογαριασμό. Στην πραγματικότητα, τα κέρματα και τα τραπεζογραμμάτια είναι μια πολύτιμη υπηρεσία κοινής ωφέλειας.
Γιατί έχει σημασία το μέλλον των μετρητών;
Από κάρτες χωρίς επαφή έως εφαρμογές για κινητά και κρυπτονομίσματα, η ψηφιακή τεχνολογία σήμερα είναι παντού και μας δίνει τη δυνατότητα να κάνουμε φιλικές προς τον χρήστη πληρωμές.
Με την αύξηση της χρηματοοικονομικής τεχνολογίας, υπάρχει ο κίνδυνος να εξαφανιστούν τα μετρητά.
Από το 2020 η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει υπογραμμίσει ότι τα μετρητά συνεχίζουν να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην κοινωνία ως ένα μέσο πληρωμής ευρέως αποδεκτό και γρήγορο το οποίο έχει τα εξής χαρακτηριστικά:
1. Επιτρέπει στους πολίτες να διακανονίζουν μια συναλλαγή χωρίς χρεώσεις και διατηρώντας την ιδιωτικότητά τους.
2. Είναι ανθεκτικό έναντι των επιθέσεων στον κυβερνοχώρο, δεδομένου ότι οι πληρωμές με μετρητά δεν απαιτούν λειτουργική τεχνική υποδομή ή σχετικές επενδύσεις, αλλά είναι πάντα διαθέσιμα. Ως εκ τούτου ο ρόλος τους είναι σημαντικός σε τυχόν διαταραχές του συστήματος πληρωμών.
3. Δεν υπόκεινται σε ημερήσια ή εβδομαδιαία όρια πληρωμών που θέτουν οι οντότητες που παρέχουν τις υποκείμενες υπηρεσίες πληρωμών.
4. Δίνει τη δυνατότητα πληρωμής για ορισμένες κοινωνικές ομάδες που δεν έχουν πρόσβαση στο τραπεζικό σύστημα και στα ηλεκτρονικά μέσα πληρωμών. Στις ομάδες αυτές περιλαμβάνονται οι ηλικιωμένοι, πολίτες με αναπηρία, οι μετανάστες, οι κοινωνικά ευάλωτοι πολίτες, οι ανήλικοι και άλλοι.
Για όλους τους παραπάνω λόγους η ΕΚΤ παρακολουθεί στενά κάθε εξέλιξη της εθνικής νομοθεσίας που αποσκοπεί στον περιορισμό των δυνατοτήτων πληρωμών με μετρητά και ως εκ τούτου, παρεμβαίνει έτσι ώστε να διασφαλίσει το δικαίωμα των πολιτών να πληρώνουν με μετρητά.