Καθώς η ομοσπονδιακή πολιτική των ΗΠΑ βιώνει κλυδωνισμούς ως προς τη συνέπεια και την κατεύθυνση της πράσινης ατζέντας, πολιτείες και τοπικοί φορείς στρέφονται στην Ευρώπη, αναζητώντας εργαλεία και εμπειρία. Τις τελευταίες εβδομάδες, διακομματικές αντιπροσωπείες από τις ΗΠΑ βρέθηκαν στις Βρυξέλλες, με στόχο την ανταλλαγή γνώσης και τεχνικής υποστήριξης κυρίως γύρω από συστήματα τιμολόγησης του άνθρακα, σε μια εποχή που ορισμένα πράσινα μέτρα βάλλονται ανοιχτά από την πλευρά του Ντόναλντ Τραμπ.
Ανταλλαγή τεχνογνωσίας αντί για αναμονή
Αντιπροσωπείες από πολιτείες όπως η Νέα Υόρκη, η Ουάσινγκτον, και η Καλιφόρνια συναντήθηκαν με στελέχη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το Κλίμα, ενώ ακόμη και επιχειρηματική αποστολή από το Τέξας – πολιτεία παραδοσιακά συνδεδεμένη με τα ορυκτά καύσιμα – συμμετείχε σε συζητήσεις γύρω από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τεχνολογίες δέσμευσης άνθρακα.
Ένας Ευρωπαίος αξιωματούχος ανέφερε χαρακτηριστικά ότι «υπάρχει επιχειρηματική δυναμική για την απανθρακοποίηση, η οποία ξεπερνά ακόμα και τις πολιτικές αντιστάσεις».
Ο άνθρακας έχει (και) τιμή – όχι μόνο κόστος
Η Ε.Ε. διαθέτει το πρώτο λειτουργικό και διεθνώς αναγνωρισμένο Σύστημα Εμπορίας Εκπομπών (ETS), το οποίο απαιτεί από τους μεγαλύτερους ρυπαντές να αγοράζουν δικαιώματα εκπομπής, διαμορφώνοντας μια σταθερή τιμή άνθρακα. Το σύστημα αυτό όχι μόνο αποτελεί βασικό εργαλείο μείωσης των εκπομπών, αλλά και αποτελεί παράδειγμα προς εξαγωγή.
Το 2026, θα τεθεί σε πλήρη ισχύ και ο Μηχανισμός Προσαρμογής Συνόρων Άνθρακα (CBAM), που θα επιβάλει εισφορά στις εισαγωγές προϊόντων υψηλής έντασης άνθρακα, όπως χάλυβας και τσιμέντο. Αυτό ήδη έχει πυροδοτήσει αυξανόμενο διεθνές ενδιαφέρον για συστήματα τιμολόγησης ρύπων.
Οι ΗΠΑ δρουν «από κάτω προς τα πάνω»
Αν και η ομοσπονδιακή πολιτική παραμένει ασταθής, πολιτείες και τοπικές κυβερνήσεις συνεχίζουν να εφαρμόζουν δικά τους συστήματα εμπορίας εκπομπών. Χαρακτηριστικά:
Η Καλιφόρνια διατηρεί ένα από τα πιο ώριμα προγράμματα cap-and-trade παγκοσμίως.
Η περιοχή RGGI (βορειοανατολικές πολιτείες) επεκτείνεται.
Το Όρεγκον και η Ουάσινγκτον βρίσκονται σε διαδικασία εισαγωγής παρόμοιων προγραμμάτων.
Ο Τζον Ποντέστα, υπεύθυνος για το κλίμα στην κυβέρνηση Μπάιντεν, παραδέχθηκε ότι οι πολιτειακές κυβερνήσεις οδηγούν τη συνέπεια στην αμερικανική κλιματική πολιτική, ειδικά υπό την απειλή πιθανής επιστροφής ανατροπών τύπου Τραμπ.
Βιώσιμη ανάπτυξη με δημοκρατική νομιμοποίηση
Η προσέγγιση αυτή υπογραμμίζει μια κρίσιμη διάσταση: η δράση για το κλίμα δεν είναι μονοπώλιο των κυβερνήσεων. Αντίθετα, υλοποιείται μέσω συμμαχιών μεταξύ κρατών, πόλεων, εταιρειών και κοινωνίας των πολιτών. Η ΕΕ το γνωρίζει αυτό – και επενδύει στην οριζόντια συνεργασία με τοπικούς παράγοντες από τις ΗΠΑ και άλλες χώρες.
Η συνεργασία Ε.Ε.–ΗΠΑ για το κλίμα, ακόμη και σε καιρούς γεωπολιτικής έντασης, δείχνει ότι η βιώσιμη ανάπτυξη είναι μια παγκόσμια γλώσσα που μιλιέται τοπικά. Με εργαλεία όπως η τιμολόγηση του άνθρακα, αποδεικνύεται ότι το περιβάλλον, η οικονομία και η δημοκρατία μπορούν να συνυπάρχουν – και να ενισχύονται.