Το Συμβούλιο της ΕΕ και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κατέληξαν σε προσωρινή συμφωνία για την απλοποίηση του Μηχανισμού Συνοριακής Προσαρμογής Άνθρακα (CBAM), στο πλαίσιο του νομοθετικού πακέτου Omnibus 1. Η συμφωνία διατηρεί τους κλιματικούς στόχους του μηχανισμού, μειώνοντας παράλληλα το διοικητικό βάρος, ιδίως για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) της ΕΕ.
Ο CBAM στοχεύει στη φορολογική εξίσωση του κόστους άνθρακα μεταξύ των προϊόντων της ΕΕ, τα οποία υπάγονται στο Σύστημα Εμπορίας Εκπομπών (EU ETS), και των εισαγόμενων προϊόντων από τρίτες χώρες. Οι πρώτες χρεώσεις ενεργοποιούνται την 1η Ιανουαρίου 2026, με σταδιακή αύξηση έως την πλήρη εξίσωση με το EU ETS το 2034.
Η συμφωνία:
Διατηρεί την προγραμματισμένη εφαρμογή, παρά τα αιτήματα για αναβολή (ιδίως στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας),
Προβλέπει ευρύτερες απαλλαγές de minimis για εισαγωγές κάτω των 50 τόνων ετησίως,
Επιτρέπει στους εισαγωγείς να συνεχίσουν τις δραστηριότητές τους εν αναμονή της εγγραφής στο μητρώο CBAM,
Καλύπτει το 99% των εκπομπών CO₂ από βασικά εισαγόμενα προϊόντα όπως σίδηρος, χάλυβας, αλουμίνιο και τσιμέντο.
Παρά τις αντιδράσεις από χώρες των Δυτικών Βαλκανίων και την Τουρκία, η Επιτροπή δεν εξετάζει αναβολή, εστιάζοντας στην πίεση προς τις τρίτες χώρες να αναπτύξουν συστήματα τιμολόγησης άνθρακα. Παράλληλα, το ENTSO-E προειδοποιεί για τεχνικά και θεσμικά προβλήματα στην εφαρμογή του μέτρου στον τομέα της ενέργειας.
Έως τις αρχές του 2026, η ΕΕ θα αξιολογήσει:
Πιθανή επέκταση του CBAM σε περισσότερους τομείς,
Μέτρα για τη στήριξη των εξαγωγών της ΕΕ, ώστε να αποφευχθεί η διαρροή άνθρακα.
Με βάση τις δηλώσεις της Επιτροπής, οι προβλεπόμενες μεταρρυθμίσεις εκτιμάται ότι θα οδηγήσουν σε εξοικονόμηση 6,3 δισ. ευρώ, διατηρώντας την ανταγωνιστικότητα και τη βιωσιμότητα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας.
Η επίσημη έγκριση της συμφωνίας αναμένεται έως τον Σεπτέμβριο.