Καθώς το καλοκαίρι κορυφώνεται και οι παραλίες γεμίζουν κόσμο, η παρουσία της μωβ μέδουσας (Pelagia noctiluca) σε πολλές ελληνικές ακτές προκαλεί ανησυχία. Πρόκειται για έναν οργανισμό βιοφωταύγειας, εντυπωσιακό στην όψη αλλά ενοχλητικό στην επαφή.
Παρά το γεγονός ότι τα περισσότερα περιστατικά τσιμπημάτων είναι ήπια και αυτοπεριοριζόμενα, οι εξάρσεις σε περιοχές όπως η Βόρεια Εύβοια, η Χαλκίδα, ο Παγασητικός Κόλπος και οι Βόρειες Σποράδες καθιστούν αναγκαία την ενημέρωση και την πρόληψη.
Τι ευνοεί την εξάπλωση των μεδουσών
Οι επιστήμονες του Ινστιτούτου «Αρχιπέλαγος» εξηγούν ότι η έξαρση της Pelagia noctiluca σχετίζεται με:
Την υπεραλίευση, που μειώνει τους φυσικούς θηρευτές της (τόνους, θαλάσσιες χελώνες, ορισμένα ψάρια).
Την αύξηση της θερμοκρασίας του νερού, που ευνοεί την αναπαραγωγή της.
Τις αλλαγές στα θαλάσσια ρεύματα, που οδηγούν τις μέδουσες προς τις ακτές.
«Το πρόβλημα δεν είναι μόνο οι μέδουσες – είναι κυρίως η ανθρώπινη παρέμβαση στο θαλάσσιο οικοσύστημα», τονίζει η περιβαλλοντική κοινότητα.
Είναι επικίνδυνο το τσίμπημα;
Οι ειδικοί του ΕΟΔΥ σημειώνουν ότι το τσίμπημα της μωβ μέδουσας:
Προκαλεί έντονο πόνο, κοκκίνισμα, φαγούρα ή πρήξιμο που μπορεί να διαρκέσει αρκετές ημέρες.
Σε πιο σπάνιες περιπτώσεις προκαλεί συστηματικά συμπτώματα, όπως ζάλη, ταχυκαρδία, δύσπνοια ή υπόταση.
Μπορεί να είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο για άτομα με αλλεργίες, μικρά παιδιά ή ηλικιωμένους.
Τι να κάνετε σε περίπτωση επαφής
ΜΗΝ αγγίζετε τα πλοκάμια με γυμνά χέρια.
Ξεπλύνετε την περιοχή με θαλασσινό νερό (όχι πόσιμο).
Τοποθετήστε πάγο ή ψυχρή κομπρέσα.
Χρησιμοποιήστε κορτιζονούχα αλοιφή και αν χρειαστεί, αντιισταμινικά.
Αν τα συμπτώματα δεν υποχωρούν ή είναι έντονα, αναζητήστε άμεσα ιατρική βοήθεια.
Μπορούμε να κολυμπήσουμε με ασφάλεια;
Ναι, αλλά με προσοχή και ενημέρωση. Το κολύμπι σε περιοχές με λίγες ή μεμονωμένες μέδουσες είναι ασφαλές, ειδικά με μάσκα ώστε να τις εντοπίζετε έγκαιρα. Παρακολουθήστε την κατεύθυνση των ρευμάτων και των ανέμων, καθώς επηρεάζουν την κατανομή των μεδουσών.
Μωβ μέδουσες και θαλάσσια ισορροπία
Η παρουσία μεδουσών, όπως η Pelagia noctiluca, δεν είναι ξένη στις ελληνικές θάλασσες. Είναι δείκτης περιβαλλοντικής ανισορροπίας. Όσο μειώνονται οι πληθυσμοί των θηρευτών τους και αυξάνονται οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, τέτοια φαινόμενα θα γίνονται πιο συχνά.
Η συζήτηση δεν πρέπει να περιορίζεται στον «πανικό της μέδουσας», αλλά να στρέφεται στην υγεία του θαλάσσιου οικοσυστήματος – και αυτό εξαρτάται από όλους μας.