Στη διάρκεια της συνόδου κορυφής COP30 στο Μπέλεμ της Βραζιλίας, η βρετανική ασφαλιστική και επενδυτική εταιρεία Aviva έστειλε ένα σαφές μήνυμα προς τις επιχειρήσεις και τις χρηματοπιστωτικές αγορές: η μετάβαση προς μια οικονομία χαμηλών εκπομπών δεν αποτελεί επιλογή, αλλά προϋπόθεση βιωσιμότητας και αξιοπιστίας.
Ο επικεφαλής βιωσιμότητας της εταιρείας υπογράμμισε ότι κάθε επιχείρηση –και κατ’ επέκταση κάθε επενδυτής– χρειάζεται ένα συγκεκριμένο, μετρήσιμο και δεσμευτικό “σχέδιο μετάβασης”. Η διαχείριση εκπομπών, όπως είπε, δεν αρκεί αν δεν συνοδεύεται από μακροπρόθεσμη στρατηγική, χρονοδιάγραμμα υλοποίησης και πραγματικά αποτελέσματα. Σύμφωνα με τη δήλωσή του, οι οικονομικοί και περιβαλλοντικοί κίνδυνοι από καθυστερημένες ή ανεπαρκείς στρατηγικές μετάβασης αυξάνονται σημαντικά. Η Aviva έχει θέσει στόχο μηδενικών καθαρών εκπομπών έως το 2040, αλλά προειδοποιεί ότι πολλές επιχειρήσεις εξακολουθούν να μην έχουν ξεκινήσει καν τη διαδικασία.
«Είναι ζήτημα αξιοπιστίας», ανέφερε. «Όχι μόνο για τη δική μας εταιρεία, αλλά για την αγορά συνολικά».
Για τους πιο δύσκολους κλάδους, το σχέδιο μετάβασης είναι κρίσιμο
Η Aviva αναγνωρίζει ότι τομείς όπως η ενέργεια, τα ορυκτά καύσιμα, η βαριά βιομηχανία και οι μεταφορές αντιμετωπίζουν πιο σύνθετες προκλήσεις. Ακριβώς γι’ αυτό, η ύπαρξη ολοκληρωμένου transition plan γίνεται ακόμη πιο αναγκαία: η απουσία του αυξάνει το «ρίσκο μετάβασης», απειλεί την αξία του χαρτοφυλακίου, δημιουργεί δυνητικά νομικά ζητήματα, και περιορίζει την πρόσβαση σε επενδυτικά κεφάλαια.
«Το χρειάζονται όλοι» – όχι μόνο οι μεγάλοι όμιλοι
Η Aviva τονίζει ότι η έννοια του transition plan δεν αφορά αποκλειστικά μεγάλες επιχειρήσεις. «Ο καθένας το χρειάζεται», δήλωσε χαρακτηριστικά ο επικεφαλής βιωσιμότητας, επισημαίνοντας πως ακόμη και μικρότερες εταιρείες ή επενδυτικά σχήματα πρέπει: να μετρούν το αποτύπωμά τους, να αξιολογούν τις επιπτώσεις της μετάβασης,
να θέτουν στόχους, και να χαράσσουν σαφή στρατηγική μείωσης εκπομπών και ενίσχυσης ανθεκτικότητας.
Σύμφωνα με την Aviva, πολλά συστήματα risk management εξακολουθούν να επικεντρώνονται μόνο σε Scope 1 και Scope 2 εκπομπές ή σε δείκτες που δεν αποτυπώνουν τις βαθύτερες αλλαγές της νέας κλιματικής πραγματικότητας.
Οι επιχειρήσεις δεν λαμβάνουν υπόψη:
τις μεταβολές που συνεπάγονται τα σενάρια 1.5°C,
τις τεχνολογικές μεταβάσεις,
τις διαταραχές στις αγορές ορυκτών καυσίμων,
τις πιέσεις από ρυθμιστικές αρχές και επενδυτές.
Το transition plan πρέπει να είναι «ζωντανό», να ανανεώνεται και να ευθυγραμμίζεται με τα πιο πρόσφατα επιστημονικά δεδομένα.
Μήνυμα προς τις ελληνικές επιχειρήσεις
Για τις ελληνικές επιχειρήσεις και επενδυτές, το μήνυμα της Aviva είναι σαφές:
η μετάβαση δεν είναι μόνο τεχνολογική υπόθεση.
Είναι ζήτημα: χρηματοδότησης, στρατηγικής, εταιρικής διακυβέρνησης, προσαρμογής στα νέα πρότυπα ESG και τις απαιτήσεις της αγοράς.
Όσες επιχειρήσεις δεν διαθέτουν ολοκληρωμένο σχέδιο μετάβασης, κινδυνεύουν με υψηλότερο κόστος κεφαλαίου, δυσκολότερη πρόσβαση σε δανεισμό και αυξανόμενη πίεση από επενδυτές και ρυθμιστές. Η Aviva καλεί σε συνεργασία σε όλη την αλυσίδα αξίας: με προμηθευτές, μετόχους, τράπεζες, επενδυτές και ρυθμιστικές αρχές, ώστε τα σχέδια να είναι ουσιαστικά και εφαρμόσιμα. Η εταιρεία ενσωματώνει στο δικό της transition plan όχι μόνο εκπομπές, αλλά και: ασφαλιστική δραστηριότητα, επενδυτικές επιλογές, φυσικούς κινδύνους και κινδύνους βιοποικιλότητας, στρατηγικές προσαρμογής στις κλιματικές επιπτώσεις.
Η τοποθέτηση της Aviva στο COP30 ενισχύει μια ευρύτερη διεθνή τάση: οι επενδυτές ζητούν πλέον από τις επιχειρήσεις όχι μόνο στόχους αλλά στρατηγική, όχι μόνο δεσμεύσεις αλλά υλοποίηση.
Καθώς οι απαιτήσεις των αγορών αυξάνονται, η απουσία σχεδίου μετάβασης παύει να είναι απλώς μια αδυναμία — και αρχίζει να θεωρείται ξεκάθαρη επιχειρηματική αδράνεια.