EE: Μεγαλύτερη ώθηση στην ψηφιακή εκπαίδευση και στις ψηφιακές δεξιότητες

“Οι προτάσεις αυτές υπογραμμίζουν την ανάγκη να έχουν όλοι, σε κάθε σημείο της Ευρώπης, πρόσβαση στην ψηφιακή εκπαίδευση. Πρέπει να βελτιώσουμε κατά πολύ τις επιδόσεις μας όσον αφορά τις ψηφιακές δεξιότητες, τις οποίες πρέπει να αντιμετωπίσουμε με την ίδια βαρύτητα που αποδίδουμε στη γραφή και την ανάγνωση. Σκοπός μας είναι να επιτευχθεί ο στόχος της εξασφάλισης τουλάχιστον βασικών ψηφιακών δεξιοτήτων για τουλάχιστον το 80 % όλων των ενηλίκων και της απασχόλησης 20 εκατομμυρίων ειδικών στον τομέα των ΤΠΕ, με πολύ μεγαλύτερη παρουσία των γυναικών, έως το 2030.”

Μαργκρέιτε Βέστεϊγιερ, εκτελεστική αντιπρόεδρος για μια Ευρώπη Έτοιμη για την Ψηφιακή Εποχή – 18/04/2023

“Μια Ευρώπη έτοιμη για την ψηφιακή εποχή πρέπει να βρίσκεται στην πρωτοπορία όχι μόνο της τεχνολογίας αλλά και της εκπαίδευσης. Τα συστήματα εκπαίδευσης και κατάρτισης πρέπει να αξιοποιούν τις ευκαιρίες που προσφέρει η ψηφιακή εποχή και να ενδυναμώνουν τους εκπαιδευόμενους παρέχοντάς τους τις ικανότητες και τις δεξιότητες που απαιτούνται για την επιτυχία τους στο παρόν και το μέλλον. Πρέπει να ανταποκριθούμε αποτελεσματικότερα στις αυξημένες ανάγκες για ψηφιακές δεξιότητες στη μάθηση, τη ζωή και την αγορά εργασίας”

Μαργαρίτης Σχοινάς, αντιπρόεδρος για την Προώθηση του Ευρωπαϊκού Τρόπου Ζωής μας – 18/04/2023

“Η συνεργασία μας με τα κράτη μέλη της ΕΕ μέσω του σχεδίου δράσης για την ψηφιακή εκπαίδευση αποδείχθηκε χρήσιμη για τον εντοπισμό των αδυναμιών μας και την εξεύρεση λύσεων. Στις χώρες και στις κοινωνίες μας εξακολουθεί να υπάρχει ψηφιακό χάσμα. Οι σημερινές προτάσεις παρουσιάζουν το όραμά μας για ψηφιακή εκπαίδευση υψηλής ποιότητας χωρίς αποκλεισμούς. Είμαι πεπεισμένη ότι τα κράτη μέλη, τα σχολεία και τα ιδρύματα κατάρτισης, οι εκπαιδευτικοί, οι γονείς και οι εκπαιδευόμενοι θα ενώσουν τις δυνάμεις τους για να κάνουν το όραμά μας πραγματικότητα.”

Μαρίγια Γκαμπριέλ, επίτροπος Καινοτομίας, Έρευνας, Πολιτισμού, Εκπαίδευσης και Νεολαίας – 18/04/2023

Η Επιτροπή ενέκρινε δύο προτάσεις σύστασης του Συμβουλίου στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Έτους Δεξιοτήτων, με στόχο τη στήριξη των κρατών μελών και του τομέα της εκπαίδευσης και της κατάρτισης όσον αφορά την παροχή προσβάσιμης ψηφιακής εκπαίδευσης και κατάρτισης υψηλής ποιότητας, χωρίς αποκλεισμούς, σε όλους τους Ευρωπαίους πολίτες.

Οι προτάσεις επεξεργάζονται τις δύο βασικές κοινές προκλήσεις που προσδιόρισαν από κοινού η Επιτροπή και τα κράτη μέλη της ΕΕ: 1) την απουσία προσέγγισης στο επίπεδο του συνόλου της διοίκησης όσον αφορά την ψηφιακή εκπαίδευση και κατάρτιση και 2) τις δυσκολίες στην εξασφάλιση των απαραίτητων ψηφιακών δεξιοτήτων για τους πολίτες.

Ενίσχυση των βασικών ευνοϊκών παραγόντων

Παρά την πρόοδο και ορισμένα εξαιρετικά παραδείγματα καινοτομίας, οι συντονισμένες προσπάθειες δεν έχουν μέχρι στιγμής οδηγήσει σε συστημικό ψηφιακό μετασχηματισμό της εκπαίδευσης και της κατάρτισης. Τα κράτη μέλη εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν δυσκολίες όσον αφορά την εξασφάλιση επαρκών επιπέδων επενδύσεων σε υποδομές ψηφιακής εκπαίδευσης και κατάρτισης, εξοπλισμό και ψηφιακό εκπαιδευτικό περιεχόμενο, ψηφιακή κατάρτιση (αναβάθμιση των δεξιοτήτων) των εκπαιδευτικών και του προσωπικού, καθώς και την παρακολούθηση και αξιολόγηση των πολιτικών ψηφιακής εκπαίδευσης και κατάρτισης.

Η πρόταση για «Σύσταση του Συμβουλίου σχετικά με τους βασικούς παράγοντες που διευκολύνουν την επιτυχή ψηφιακή εκπαίδευση και κατάρτιση» καλεί όλα τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν καθολική πρόσβαση σε υψηλής ποιότητας και χωρίς αποκλεισμούς ψηφιακή εκπαίδευση και κατάρτιση, ώστε να αντιμετωπιστεί το ψηφιακό χάσμα, το οποίο έχει γίνει ακόμη πιο έντονο εξαιτίας της κρίσης COVID-19. Αυτό θα μπορούσε να επιτευχθεί με τη δημιουργία ενός συνεκτικού πλαισίου επενδύσεων, διακυβέρνησης και κατάρτισης των εκπαιδευτικών για αποτελεσματική ψηφιακή εκπαίδευση χωρίς αποκλεισμούς. Αντικείμενο της πρότασης αποτελούν κατευθυντήριες γραμμές και μέτρα που μπορούν να εφαρμόσουν τα κράτη μέλη για να υιοθετήσουν μια πολυσυμμετοχική προσέγγιση στο επίπεδο του συνόλου της διοίκησης και μια νοοτροπία καινοτομίας από τη βάση προς την κορυφή και να προωθήσουν την ψηφιοποίηση με κινητήρια δύναμη το προσωπικό εκπαίδευσης και κατάρτισης.

Βελτίωση της διδασκαλίας ψηφιακών δεξιοτήτων

Η δεύτερη κοινή πρόκληση που προσδιορίστηκε αφορά τα διαφορετικά επίπεδα ψηφιακών δεξιοτήτων στα διάφορα τμήματα του πληθυσμού και την ικανότητα των εθνικών συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης να αντιμετωπίσουν αυτές τις διαφορές. Η πρόταση για «Σύσταση του Συμβουλίου σχετικά με τη βελτίωση της παροχής ψηφιακών δεξιοτήτων στην εκπαίδευση και την κατάρτιση» αφορά κάθε βαθμίδα εκπαίδευσης και κατάρτισης. Καλεί τα κράτη μέλη να αναλάβουν έγκαιρα δράση εξασφαλίζοντας την παροχή ψηφιακών δεξιοτήτων με συνεκτικό τρόπο σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης και κατάρτισης. Αυτό μπορεί να διασφαλιστεί με τον καθορισμό κλιμακωτών στόχων και τη θέσπιση στοχευμένων παρεμβάσεων για συγκεκριμένες «ομάδες προτεραιότητας ή δυσπρόσιτες ομάδες». Η πρόταση καλεί τα κράτη μέλη να στηρίξουν την πληροφορική υψηλής ποιότητας στα σχολεία, να ενσωματώσουν την ανάπτυξη των ψηφιακών δεξιοτήτων για ενήλικες στις πολιτικές τους και να αντιμετωπίσουν τις ελλείψεις στα επαγγέλματα της τεχνολογίας των πληροφοριών υιοθετώντας στρατηγικές χωρίς αποκλεισμούς.

Η Επιτροπή είναι έτοιμη να προσφέρει στήριξη για εφαρμογή και των δύο προτάσεων διευκολύνοντας την αμοιβαία μάθηση και τις ανταλλαγές μεταξύ των κρατών μελών και όλων των σχετικών ενδιαφερόμενων μερών με τη χρήση ενωσιακών μέσων, όπως το Μέσο Τεχνικής Υποστήριξης. Η Επιτροπή προωθεί επίσης την ψηφιακή εκπαίδευση και τις ψηφιακές δεξιότητες μέσω της συνεργασίας στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού κόμβου ψηφιακής εκπαίδευσης και μέσω ενωσιακής χρηματοδότησης, όπως το πρόγραμμα Erasmus+ και το πρόγραμμα «Ψηφιακή Ευρώπη», το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο + και ο μηχανισμός ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» και ο Μηχανισμός Γειτονίας, Ανάπτυξης και Διεθνούς Συνεργασίας — Παγκόσμια Ευρώπη.

Πιλοτικό σχέδιο ευρωπαϊκού πιστοποιητικού ψηφιακών δεξιοτήτων

Μια βασική δράση της Επιτροπής θα είναι να διευκολύνει την αναγνώριση της πιστοποίησης των ψηφιακών δεξιοτήτων. Για τον σκοπό αυτόν, η Επιτροπή θα υλοποιήσει ένα πιλοτικό σχέδιο για το ευρωπαϊκό πιστοποιητικό ψηφιακών δεξιοτήτων από κοινού με αρκετά κράτη μέλη. Στόχος του πιστοποιητικού είναι να ενισχύσει την εμπιστοσύνη στην πιστοποίηση των ψηφιακών δεξιοτήτων και την αποδοχή της σε ολόκληρη την ΕΕ. Κατ’ αυτόν τον τρόπο θα είναι δυνατόν να αναγνωρίζονται ευρέως, εύκολα και γρήγορα, οι ψηφιακές δεξιότητες των πολιτών από τους εργοδότες, τους παρόχους κατάρτισης και όχι μόνο. Τα αποτελέσματα του πιλοτικού σχεδίου θα παρουσιαστούν στο πλαίσιο μελέτης σκοπιμότητας για το ευρωπαϊκό πιστοποιητικό ψηφιακών δεξιοτήτων προς το τέλος του έτους. Το τελικό ευρωπαϊκό πιστοποιητικό ψηφιακών δεξιοτήτων θα τεθεί σε εφαρμογή το 2024 με βάση τα αποτελέσματα του πιλοτικού σχεδίου και τις διαπιστώσεις της μελέτης.

Επόμενα βήματα

Η Επιτροπή καλεί τα κράτη μέλη να εγκρίνουν άμεσα τις σημερινές προτάσεις για δύο συστάσεις του Συμβουλίου.

Η Επιτροπή θα συστήσει ομάδα υψηλού επιπέδου για την ψηφιακή εκπαίδευση και τις ψηφιακές δεξιότητες προκειμένου να στηρίξει την εφαρμογή των δύο συστάσεων, αξιοποιώντας τον επιτυχή διαρθρωμένο διάλογο και την ομάδα εθνικών συντονιστών.

Ιστορικό

Οι δύο προτάσεις που παρουσιάζονται σήμερα βασίζονται στα συμπεράσματα του διαρθρωμένου διαλόγου για την ψηφιακή εκπαίδευση και τις ψηφιακές δεξιότητες, κατά τη διάρκεια του οποίου η Επιτροπή συνεργάστηκε με τα κράτη μέλη της ΕΕ καθ’ όλη τη διάρκεια του 2022. Με το πρόγραμμα «Ψηφιακή Δεκαετία», η ΕΕ έχει ως στόχο να διασφαλίσει ότι το 80 % των ενηλίκων θα διαθέτει τουλάχιστον βασικές ψηφιακές δεξιότητες και ότι 20 εκατομμύρια ειδικοί στον τομέα των ΤΠΕ θα απασχολούνται στην ΕΕ έως το 2030. Στόχος του διαλόγου ήταν να επιτευχθεί μεγαλύτερη δέσμευση για την ψηφιακή εκπαίδευση και τις ψηφιακές δεξιότητες και να επιταχυνθούν οι προσπάθειες σε επίπεδο ΕΕ, ώστε η Ευρώπη να επιτύχει τους στόχους της για το 2030 στον συγκεκριμένο τομέα. Επιπλέον, οι προτάσεις συνάδουν με τον βασικό πυλώνα της αλληλεγγύης και της ένταξης στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών ψηφιακών δικαιωμάτων και αρχών, σύμφωνα με τον οποίο όλοι θα πρέπει να έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο και σε ψηφιακές δεξιότητες, χωρίς να μένει κανείς στο περιθώριο.

Οι προτάσεις υλοποιούν τις δύο στρατηγικές προτεραιότητες του σχεδίου δράσης για την ψηφιακή εκπαίδευση: την προώθηση της ανάπτυξης ενός οικοσυστήματος ψηφιακής εκπαίδευσης υψηλών επιδόσεων και την ενίσχυση των ψηφιακών δεξιοτήτων και ικανοτήτων για τον ψηφιακό μετασχηματισμό. Το σχέδιο δράσης ζητεί μεγαλύτερη συνεργασία σε ευρωπαϊκό επίπεδο στον τομέα της ψηφιακής εκπαίδευσης προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις και να αξιοποιηθούν οι δυνατότητες που προέκυψαν λόγω της πανδημίας COVID-19, καθώς και να δημιουργηθούν ευκαιρίες για την κοινότητα εκπαίδευσης και κατάρτισης (εκπαιδευτικούς και σπουδαστές), τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής, την πανεπιστημιακή κοινότητα και τους ερευνητές σε εθνικό, ενωσιακό και διεθνές επίπεδο. Αποτελεί καταλυτικό παράγοντα για την υλοποίηση του οράματος δημιουργίας ενός Ευρωπαϊκού Χώρου Εκπαίδευσης έως το 2025 και συμβάλλει στην επίτευξη των στόχων του ευρωπαϊκού θεματολογίου δεξιοτήτων, του σχεδίου δράσης για τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων και της Ψηφιακής Πυξίδας 2030. Η σημερινή δέσμη μέτρων προωθεί και βελτιώνει τις ψηφιακές δεξιότητες των Ευρωπαίων, αποτελώντας επίσης βασικό παραδοτέο του Ευρωπαϊκού Έτους Δεξιοτήτων.

Η πρόταση βασίζεται στην ανάλυση που διενήργησε το Κοινό Κέντρο Ερευνών της Επιτροπής, στην οποία προσδιορίζονται τα κύρια διδάγματα και οι τάσεις που έχουν προκύψει μέσω του διαρθρωμένου διαλόγου, της πρόσκλησης υποβολής στοιχείων και των σχεδίων ανθεκτικότητας και ανάκαμψης από τα κράτη μέλη της ΕΕ.