Απόσπασμα από το βιβλίο “Αυτοδιοίκηση και Επιχειρηματικότητα” των Ν. Βαρσακέλη, Χρ. Κουτσουλιάνου, Ε. Ζήκου, Εκδόσεις ΖΥΓΟΣ, 2010
Ευρώπη και Επιχειρηματικότητα
Στην Ευρώπη, το μεγαλύτερο ποσοστό των επιχειρήσεων είναι μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ). Συγκεκριμένα, ο αριθμός των μικρομεσαίων επιχειρήσεων αγγίζει τα 20 εκατομμύρια, που αντιπροσωπεύουν το 90% των επιχειρήσεων, και αποτελούν το μοχλό για την οικονομική ανάπτυξη, την καινοτομία, την απασχόληση και την κοινωνική ένταξη.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στοχεύει στην προώθηση της επιτυχημένης επιχειρηματικότητας και στη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος των ΜΜΕ, που θα τους επιτρέψουν να αξιοποιήσουν πλήρως τις δυνατότητές τους στην παγκόσμια οικονομία.
Πιο συγκεκριμένα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ασχολείται με θέματα γενικής πολιτικής που επηρεάζουν την επιχειρηματικότητα και τις ΜΜΕ σε ολόκληρη την Ευρώπη και με μηχανισμούς και μέτρα υποστήριξης των επιχειρήσεων. Μάλιστα, η ίδια αναλαμβάνει δράση προς όφελος τόσο των υφιστάμενων, όσο και των δυνητικών επιχειρηματιών, ενώ δίνει ιδιαίτερη προσοχή σε συγκεκριμένες μορφές επιχειρηματικότητας όπως είναι η γυναικεία επιχειρηματικότητα, η μικρή βιοτεχνία, η κοινωνική επιχειρηματικότητα, κ.α.
Όλες οι δράσεις στήριξης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων ανήκουν σε ένα πλαίσιο πολιτικής, το Small Business Act for Europe (SBA), το οποίο τα κράτη – μέλη έχουν δεσμευθεί να εφαρμόζουν παράλληλα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Το SBA στοχεύει στη βελτίωση της συνολικής προσέγγισης της επιχειρηματικότητας, στην καθιέρωση της αρχής «Think Small First», στη χάραξη της πολιτικής από τις νομοθετικές αρχές, αλλά και στην προώθηση της ανάπτυξης των ΜΜΕ, στηρίζοντάς τις επιχειρήσεις κατά την αντιμετώπιση των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν.
Δεδομένου μάλιστα ότι οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις θα πρέπει να υποστηριχτούν σε τοπικό επίπεδο, οι δραστηριότητες της Επιτροπής συνίστανται στο να βοηθήσουν τα κράτη- μέλη και τις τοπικές κοινωνίες να αναπτύξουν πολιτικές που στοχεύουν στην προώθηση της επιχειρηματικότητας, στη βελτίωση της κατάστασης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων κατά τη διάρκεια ζωής τους και στην βελτίωση της πρόσβασης σε νέες αγορές. Έτσι, η αναγνώριση και η ανταλλαγή καλών πρακτικών αποτελούν βασικά στοιχεία της πολιτικής αυτής.
Όπως έχουμε αναφέρει παραπάνω, σε πολλούς τομείς της πολιτικής για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συνεργάζεται με τα κράτη – μέλη, διευκολύνοντας με αυτό τον τρόπο την αναγνώριση και την ανταλλαγή καλών πρακτικών. Με τον όρο καλή πρακτική(best practice) νοείτε μια προσέγγιση που αξίζει την προσοχή και το ενδιαφέρον άλλων φορέων που χαράσσουν ή βοηθούν στην χάραξη πολιτικής. Σκοπός είναι να υπάρξει έμπνευση για περαιτέρω αλλαγές και υιοθέτηση καλύτερων πρακτικών, ενώ οι επιχειρηματίες να διευρύνουν τον ορίζοντά τους πέρα από τις τοπικές αγορές και τα εθνικά σύνορα.
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια παρατηρείται σημαντική σύγκλιση στον τρόπο σκέψης των κρατών – μελών ως προς την πολιτικής για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και τις πρακτικές πτυχές υλοποίησής της. Όπως σημειώνει η αρμόδια διεύθυνση της Επιτροπής, όλο και περισσότερα κράτη- μέλη αναφέρουν ότι έχουν εμπνευστεί από τις πολιτικές και τις δράσεις που εφαρμόστηκαν σε άλλα κράτη- μέλη, με αποτέλεσμα την διάχυση της τεχνογνωσίας και ωφέλειας.
Πολλά είναι τα παραδείγματα που μαρτυρούν την επιτυχία αυτής της πρακτικής. Πιο συγκεκριμένα:
- Η εφαρμογή της αρχής Think Small First
- H απλούστευση της εκκίνησης των διαδικασιών
- Η διεθνοποίηση των ΜΜΕ
- Η εκπαίδευση για την επιχειρηματικότητα
- Η πτώχευση και νέο επιχειρηματικό ξεκίνημα
- Η μείωση των διαδικαστικών εμποδίων
Μία ακόμη απόδειξη αυτής της επιτυχίας αποτελούν τα Ευρωπαϊκά Επιχειρηματικά Βραβεία (European Enterprise Awards). Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ίδρυσε το θεσμό αυτό με στόχο την επιβράβευση της αριστείας στην προώθηση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και της επιχειρηματικότητας σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο. Τα Ευρωπαϊκά Επιχειρηματικά Βραβεία διοργανώνονται από την Γενική Διεύθυνση Επιχειρήσεων της Επιτροπής της Ε.Ε. από το 2006. Ο διαγωνισμός διεξάγεται σε δύο φάσεις. Στην πρώτη φάση οι πρωτοβουλίες για την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας συναγωνίζονται σε εθνικό επίπεδο. Στη συνέχεια, οι καλύτερες πρωτοβουλίες κάθε χώρας αξιολογούνται από μια υψηλού επιπέδου Ευρωπαϊκή κριτική επιτροπή η οποία επιλέγει τις καλύτερες συμμετοχές, οι οποίες βραβεύονται σε ειδική τελετή. Οι νικητές του Ευρωπαϊκού Επιχειρηματικού βραβείου για το 2010 βραβεύτηκαν σε ειδική τελετή που έγινε στην Μαδρίτη, όπου το Μεγάλο Βραβείο (Jury’s Grand Prize) απονεμήθηκε στην πολιτική «Entrepreneurs’ Residencies» της περιοχής Auvergne της Γαλλίας.
Οι πολιτικές που παρατίθενται στα επόμενα κεφάλαια είναι πολιτικές επιτυχημένες με διεθνή αναγνώριση, πολλές δε από τις οποίες ήταν υποψήφιες στα Ευρωπαϊκά Επιχειρηματικά βραβεία του 2010. Αναλυτικά, οι πολιτικές που θα αναλυθούν είναι:
Y4-Yrittäjyys Ylös Yhteiskunnassa Yhteistyöllä – Φιλανδία
H πολιτική αυτή ονομάζεται «Υ4» και ξεκίνησε με πρωτοβουλία του επιχειρηματία Jorma Nokkala, ο οποίος είχε την ιδέα της δημιουργίας ευνοϊκού πλαισίου για την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας στην Κεντρική Φιλανδία. Στόχος αυτής της πολιτικής είναι η κινητοποίηση για επιχειρηματική δράση και η άρση των εμποδίων κατά την άσκησή της, ενώ αποστολή της είναι η βελτίωση των προϋποθέσεων για την επιχειρηματικότητα μέσω της συνεργασίας και της δικτύωσης.
4×4 pour entreprendre – Βέλγιο
Το 4×4 είναι ένα πρόγραμμα πολιτικής ανάπτυξης της επιχειρηματικότητας που εφαρμόστηκε στην περιφέρεια της Βαλονίας του Βελγίου. Η συγκεκριμένη πολιτική οφείλει τη δημιουργία της στο γεγονός ότι στην Βαλονία οι δημόσιες υπηρεσίες αντιμετωπίζονται αρνητικά και θεωρούνται ως άκρως γραφειοκρατικές, η εκπαίδευση θεωρείται ανεπαρκής για την τόνωση της επιχειρηματικότητας, ενώ τα κυριότερα εμπόδια για τη δημιουργία μιας επιχείρησης είναι η χρηματοδότηση και ο φόβος της αποτυχίας.
Kompass – Γερμανία
Η Kompass, είναι μια τοπική πρωτοβουλία με σκοπό την ίδρυση και την προώθηση των νέων επιχειρήσεων στην Φρανκφούρτη της Γερμανίας. Στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας αυτής εξετάζονται όχι μόνο οι προσωπικές πτυχές της επιχειρηματικότητας, όπως τα κίνητρα, το κοινωνικό υπόβαθρο, οι ιδιαιτερότητες του επιχειρηματικού κλάδου, αλλά και η πείρα και οι βασικές επιχειρηματικές δεξιότητες που απαιτούνται. Μάλιστα, το όραμα της Kompass, είναι η συνεργασία των δυνάμει ή νέων επιχειρηματιών και των χορηγών και δημιουργία ενός χώρου όπου οι πελάτες θα έχουν πρόσβαση σε σεμινάρια και κατάρτιση, σε πληροφορίες για το μάρκετινγκ, σε χρηματοδοτικές συμβουλές και σε συμβουλές για τη διοίκηση των επιχειρήσεων.
Construction of houses by means of a training system for unemployed persons- Πολωνία
Η δράση αυτή στο πλαίσιο της πολιτικής ανάπτυξης της επιχειρηματικότητας στην πόλη Paczków της Πολωνίας αφορά στην κατασκευή σπιτιών με τη βοήθεια ενός συστήματος κατάρτισης για ανέργους. Στο πλαίσιο της πολιτικής για την αντιμετώπιση της μακροχρόνιας ανεργίας εφαρμόζετε η συγκεκριμένη πρακτική που υποστηρίζει τη δημιουργία νέων επιχειρήσεων και βοηθά τους εργοδότες να δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας, ενώ η ιδέα του συγκεκριμένου έργου προέκυψε μετά την ανάλυση του συστήματος κατάρτισης που υλοποίησε το Επαρχιακό Γραφείο Εργασίας στη Nysa.
Entrepreneurs’ Residencies – Γαλλία
Η τοπική Αναπτυξιακή Εταιρεία στη γαλλική περιφέρεια της Auvergne, σχεδίασε και εφάρμοσε αυτή την πολιτική. Η πολιτική αυτήαποτελείται από μια σειρά βραχυχρόνιων και μακροχρόνιων μέτρων στήριξης για δημιουργούς ή αγοραστές επιχειρήσεων, οι οποίοι ενώ δεν προέρχονται από την περιοχή είναι πρόθυμοι να εγκατασταθούν εκεί. Η πολιτική έχει σχεδιαστεί ώστε να υποστηρίζει, να διευκολύνει, να επιταχύνει τη δημιουργία νέων επιχειρήσεων, καθοδηγώντας τους εν δυνάμει επιχειρηματίες και ταυτόχρονα να χρηματοδοτεί τα πρώτα έξοδα διαβίωσής τους.
Ο Χριστόδουλος Κουτσουλιάνος είναι συγγραφέας και αρθρογράφος σε ελληνικά και ξένα έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα. Πρώην διευθυντής της Κοινωφελούς Επιχείρησης του Δήμου Καλαμαριάς. Επικοινωνία: http://www.koutsoulianos.gr/ Youtube Facebook Linkedin