Μια από τις κατηγορίες που ακούγονται συστηματικά από «Επιτροπές Αγώνων» διάφορους «ειδικούς» και από επαγγελματίες «αγωνιστές» εναντίον της αιολικής ενέργειας είναι ότι οι ανεμογεννήτριες αποτελούν θανάσιμο κίνδυνο για τα πουλιά, σε σημείο που κάποια είδη να κινδυνεύουν με εξαφάνιση.
Κανείς δεν αρνείται περιστατικά κρούσεων πουλιών με τα πτερύγια των ανεμογεννητριών στα αιολικά πάρκα που δημιουργήθηκαν για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και την προστασία του περιβάλλοντος.
Ωστόσο στην χώρα μας τα μεμονωμένα περιστατικά κρούσεων αυτών των πουλιών με ανεμογεννήτριες, προβάλλονται συνήθως πολύ περισσότερο σε σχέση με τις θανατώσεις από τις άλλες αιτίες που είναι οι πραγματικοί κίνδυνοι για αυτά. Η αντίφαση αυτή δεν είναι περίεργη. Οφείλεται στη συστηματική προσπάθεια ενοχοποίησης της αιολικής ενέργειας μέσω διασποράς fake news.
Στο πλαίσιο της ανάδειξης των πραγματικών αιτιών θανάτου των μεταναστευτικών πτηνών πραγματοποιήθηκε μια μεγάλη μελέτη (1) στην οποία συμμετείχε πλήθος επιστημόνων και ιδρυμάτων από όλες τις Ηπείρους του πλανήτη μας, μεταξύ αυτών και η Ελλάδα.
Εξετάσθηκαν οι αιτίες θανάτου των μεγάλων μεταναστευτικών πτηνών (αρπακτικά, γύπες, πελαργοί, γερανοί), που οφείλονται σε ανθρώπινο παράγοντα. Τα εντυπωσιακά αποτελέσματά της έρευνας που ανακοινώθηκαν πρόσφατα είναι ότι, μόλις το 2% των διαπιστωμένων θανάτων των πουλιών οφείλεται σε κρούση με ανεμογεννήτριες.
Η έρευνα συνέλεξε δεδομένα από μια περίοδο 20 σχεδόν ετών (2003-2021) τοποθετώντας πομπούς σε 4097 άτομα από 45 διαφορετικά είδη πτηνών, μελετώντας μια ευρεία περιοχή των μεταναστευτικών διαδρόμων Αφρικής-Ευρασίας σε πάνω από 90 χώρες.
Οι βασικές αιτίες θανάτου που διαπιστώθηκαν είναι η ηλεκτροπληξία (40,5%), η λαθροθηρία (21,66%) και δηλητηρίαση (16,33%) δηλαδή σε ένα μεγάλο ποσοστό οι θάνατοι οφείλονται σε παράνομες ενέργειες (λαθροθηρία και δηλητηρίαση με δηλητηριασμένα δολώματα ), κάτι που αντιμετωπίζει συχνά η χώρα μας. Τα αποτελέσματα ταιριάζουν και με τις ανακοινώσεις της Διεθνής Ορνιθολογικής Ένωσης, η οποία στην τελευταία της αναφορά State of the World;s Bird 2022 διαπιστώνει ότι οι ανανεώσιμες πηγές είναι η μικρότερη απειλή για τα πτηνά.
Τα πουλιά είναι ένα εξαιρετικό βαρόμετρο της υγείας του πλανήτη. Μας αποκαλύπτουν την κατάσταση στη φύση, την πίεση που ασκείται από την ανθρώπινη δραστηριότητα και τι πρέπει να γίνει γι αυτό. Ωστόσο παρατηρούμε ότι κατηγορείται αδίκως μια τεχνολογία για την εξαφάνιση ειδών πτηνών, ενώ είναι αυτή, η οποία αντιμετωπίζει επιτυχώς τον κύριο κίνδυνο…δηλαδή την κλιματική αλλαγή
(1). Juan Serratosa et al., Tracking data highlight the importance of human-induced mortality for large migratory birds at a flyway scale, Biological Conservation, Volume 293, 2024, 110525, ISSN 0006-3207, https://doi.org/10.1016/j.biocon.2024.110525
Η Δρ. Βίκυ Σχοινά είναι Διδάκτωρ Κτηνίατρος