Απόσπασμα από το βιβλίο “Αυτοδιοίκηση και Επιχειρηματικότητα” των Ν. Βαρσακέλη, Χρ. Κουτσουλιάνου, Ε. Ζήκου, Εκδόσεις ΖΥΓΟΣ, 2010
Κompass (Πυξίδα) – Φρανκφούρτη, Γερμανία
Η περιοχή
Η Φρανκφούρτη (Frankfurt am Main) είναι η μεγαλύτερη πόλη στο κρατίδιο της Έσσης (Hesse) και η πέμπτη μεγαλύτερη πόλη της Γερμανίας, σύμφωνα δε με την απογραφή του 2009 έχει πληθυσμό 667.330 κατοίκους. Η πόλη είναι το κέντρο της ευρύτερης περιοχής Φρανκφούρτης/ Ρήνου – Μάϊν, της δεύτερης μεγαλύτερης μητροπολιτικής περιοχής της Γερμανίας.
Για αιώνες, η Φρανκφούρτη αποτελεί το σημαντικότερο οικονομικό κέντρο της Γερμανίας και είναι η έδρα πολλών σημαντικών τραπεζών και χρηματοοικονομικών οργανισμών. Οι τρεις πυλώνες της οικονομίας της Φρανκφούρτης είναι οι χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, οι μεταφορές και οι εμπορικές εκθέσεις. Το χρηματιστήριο της Φρανκφούρτης (FWB Frankfurter Wertpapierbörse) είναι το μεγαλύτερο στη Γερμανία και ένα από τα σημαντικότερα του κόσμου. Επίσης στην Φρανκφούρτη βρίσκεται η έδρα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (European Central Bank – ECB), η οποία καθορίζει τη νομισματική πολιτική στην ευρωζώνη και της Γερμανικής Ομοσπονδιακής Τράπεζας (Deutsche Bundesbank). Επιπλέον, έχουν την έδρα τους οι μεγαλύτερες γερμανικές τράπεζες ενώ εκπροσωπούνται περισσότερες από 300 εθνικές και διεθνείς τράπεζες. Μπορεί να χαρακτηριστεί ως ένα από τα κορυφαία χρηματοοικονομικά κέντρα της Ευρώπης, ενώ σύμφωνα με την ετήσια μελέτη των Cushman και Wakefield (2007) είναι μία από τις τρεις κορυφαίες πόλεις μαζί με το Λονδίνο και το Παρίσι για τις διεθνείς εταιρείες.
Η Φρανκφούρτη αν και δεν υπήρξε ποτέ σημαντική βιομηχανική πόλη, ήταν και είναι σημαντικός συγκοινωνιακός κόμβος και κέντρο του εμπορίου, το οποίο προήγαγε με την Έκθεση της Φρανκφούρτης.
Αξίζει να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με την κατάταξη του Πανεπιστημίου του Λίβερπουλ του 2001, η Φρανκφούρτη είναι η πλουσιότερη πόλη στην Ευρώπη με βάση το κατά κεφαλήν της εισόδημα. Μετά τη Φρανκφούρτη ακολουθούν η Καρλσρούη, το Παρίσι και το Μόναχο. Επιπροσθέτως, σύμφωνα με την έρευνα “Mercer Human Resource Consulting Worldwide Quality of Living” του 2007, η Φρανκφούρτη κατατάσσεται στην έβδομη θέση των πόλεων με την υψηλότερη ποιότητα ζωής σε παγκόσμιο επίπεδο. Τέλος, με πάνω από 922 θέσεις εργασίας ανά 1.000 κατοίκους, η Φρανκφούρτη έχει την μεγαλύτερη συγκέντρωση θέσεων εργασίας στη Γερμανία. Ο μεγάλος αριθμός των περίπου 600.000 θέσεων εργασίας σε μια πόλη 667.330 κατοίκων, εξηγείται από τον υψηλό αριθμό των ατόμων από τις γύρω περιοχές που εργάζονται στην πόλη, αυξάνοντας έτσι σημαντικά το κατά κεφαλήν εισόδημα του μόνιμου πληθυσμού.
Η πολιτική
Η Kompass, είναι μια πρωτοβουλία των τοπικών φορέων, με σκοπό την υποστήριξη και προώθηση των νέων επιχειρήσεων στην περιοχή της Φρανκφούρτης. Η προσέγγιση της Kompass έγκειται στο ότι συνδυάζει την χρηματοπιστωτική διάσταση της επιχειρηματικότητας με τα θέματα της αγοράς, εξετάζοντας όμως ταυτόχρονα και τις προσωπικές πτυχές του δυνάμει επιχειρηματία όπως τα κίνητρα και το κοινωνικό υπόβαθρο και τις ιδιαιτερότητες του επιχειρηματικού κλάδου στον οποίο θα αναπτύξει δραστηριότητα η νέα επιχείρηση, καθώς ο κλάδος απαιτεί συγκεκριμένη νοοτροπία, πείρα και επιχειρηματικές δεξιότητες. Οι ιδρυτικοί φορείς της Kompass είναι η Wirtschaftsförderung Frankfurt και η Frankfurt Economic Development GmbH., ενώ μεταξύ των χορηγών και συνεργατών της συγκαταλέγονται:
- πανεπιστήμια
- ενώσεις φοιτητών
- τράπεζες εγγυήσεων
- εμπορικές τράπεζες
- δικτυακές δράσεις βασισμένες στο internet
- ενώσεις κέντρων εύρεσης εργασίας
- ενώσεις τεχνολογικών κέντρων
- επιμελητήρια
- ενώσεις γυναικείας επιχειρηματικότητας
- η Οικονομική Ανάπτυξη Φρανκφούρτης Ε.Π.Ε.
- ο Δήμος Φρανκφούρτης
- το Κέντρο Καινοτομίας για τη Βιοτεχνολογία (FIZ)
- το Γραφείο Κέντρου Εύρεσης Εργασίας
- η δικτυακή πλατφόρμα WERM
- η Κυβέρνηση του Ομοσπονδιακού Κρατιδίου της Έσσης
- εργοδοτικές ενώσεις
- το Υπουργείο Οικονομικής Ανάπτυξης
- οι εμπορικές ενώσεις
Αρχικά, η εταιρεία προσέφερε συμβουλές μόνο σε γυναίκες επιχειρηματίες. Στη συνέχεια όμως, εξελίχθηκε σε ολοκληρωμένο κέντρο για τη δημιουργία νέων επιχειρήσεων εξαιτίας των κοινών προβλημάτων που αντιμετώπιζαν και οι άντρες δυνάμει επιχειρηματίες. Η Kompass έχει καθιερωθεί ως αναπόσπαστο μέρος της πολιτικής για την απασχόληση και την οικονομική ανάπτυξη της περιοχής της Φρανκφούρτης και θεωρείται διεθνώς ως παράδειγμα βέλτιστης πρακτικής.
Πιο συγκεκριμένα, το όραμα της Kompass είναι να μπορέσουν να συνεργαστούν οι δυνάμει και νέοι επιχειρηματίες με τους χορηγούς και τους συνεργάτες και να υπάρχει ένας χώρος στον οποίο οι δυνάμει επιχειρηματίες θα έχουν πρόσβαση σε σεμινάρια και κατάρτιση, σε πληροφορίες για το μάρκετινγκ, σε χρηματοδοτικές συμβουλές και σε συμβουλές για τη διοίκηση των επιχειρήσεων τους. Λόγω δε της βοήθειας που θα έχουν οι επιχειρηματίες από την Kompass, θεωρείται ότι θα έχουν και ευκολότερη πρόσβαση στους συνεργάτες και χορηγούς της. Σύμφωνα με το μότο της, η Kompass καλείται να παίξει τον ρόλο της πυξίδας για να δείχνει τον προσανατολισμό και την κατεύθυνση στους νέους επιχειρηματίες, παρέχοντας ένα ευρύ φάσμα υπηρεσιών, όπως είναι η θερμοκοιτίδα των 4500 τμ με τη βοήθεια 35 υπαλλήλων, εκ των οποίων οι 15 είναι σύμβουλοι επιχειρήσεων, και 20 περιφερειακών εταίρων. Σημαντικό όμως ρόλο στην όλη προσπάθεια της Kompass, παίζουν οι ιδρυτές και οι συνεργάτες της. Οι δημιουργοί και οι συνεργάτες της Kompass παρέχουν επαγγελματικού επιπέδου υπηρεσίες στους επιχειρηματίες, στις εταιρείες και στα ιδρύματα έτσι ώστε να βελτιώνεται το επιχειρηματικό κλίμα στη Φρανκφούρτη και να δημιουργούνται νέες θέσεις εργασίας.
Η εταιρεία ιδρύθηκε πριν από σχεδόν δέκα χρόνια στην περιοχή της Φρανκφούρτης, Ρήνου – Μάϊν και σήμερα αποτελεί βασικό πυλώνα ανάπτυξης της επιχειρηματικότητας στο δίκτυο Ρήνου – Μάϊν, παρέχοντας υπηρεσίες επιχειρηματικότητας σε δημόσιους και μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς, στις τοπικές κοινότητες και σε ιδιώτες, με στόχο την απελευθέρωση του καινοτόμου δυναμικού των νέων επιχειρηματιών. Η Kompass ενθαρρύνει των ανέργους και όσους απειλούνται από την ανεργία ώστε να μπορέσουν να επιδιώξουν τη αυτοαπασχόληση ως εναλλακτική προσέγγιση στην εξασφάλιση σταθερού οικογενειακού εισοδήματος. Επίσης εκπαιδεύει άτομα του ιδιωτικού τομέα, παρέχοντας γνώσεις αλλά και καθοδήγηση σχετικά με επιχειρηματικές πρακτικές, τόσο κατά τη δημιουργία, όσο και κατά τη λειτουργία της επιχείρησης.
Πιο συγκεκριμένα, στο πλαίσιο του προγραμματισμού της, η Kompass εφάρμοσε αρκετές δράσεις για την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας. Μεταξύ άλλων αναφέρουμε: α) την εκπαίδευση σε θέματα επιχειρηματικότητας, β) την υποστήριξη και παροχή συμβουλών στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις κατά τη διάρκεια του κύκλου ζωής τους, γ) την ανάπτυξη της γυναικείας επιχειρηματικότητας και της επιχειρηματικότητας άλλων ομάδων του πληθυσμού όπως οι εθνοτικές μειονότητες, οι άνεργοι και οι άνθρωποι μεγαλύτερης ηλικίας, δ) την παροχή δεύτερης ευκαιρίας σε περίπτωση πτώχευσης, ε) τη βελτίωση της πρόσβασης στη χρηματοδότηση, στ) την επέκταση των πωλήσεων στις διεθνείς αγορές, ζ) τη βελτίωση των δεξιοτήτων των επιχειρηματιών, η) την ανάπτυξη του καινοτομικού πνεύματος και την ενίσχυση της καινοτομικής δραστηριότητας των επιχειρήσεων και θ) την υπεύθυνη επιχειρηματικότητα, δηλαδή την επιχειρηματικότητα που ασκείται με σεβασμό στον πελάτη, τον εργαζόμενο, τον προμηθευτή, το περιβάλλον κ.α. Οι ομάδες – στόχοι είναι:
- Οι γυναίκες και οι άντρες με επιχειρηματικό πνεύμα ανεξάρτητα από την ηλικία και το επίπεδο σπουδών τους
- Οι νέες επιχειρήσεις
- Οι μετανάστες
- Τα άτομα που ψάχνουν για δουλειά
- Οι φοιτητές και οι απόφοιτοι
- Τα άτομα άνω των 50 ετών
- Οι ενδιαφερόμενοι σχετικά με τις μεταβιβάσεις επιχειρήσεων
- Τα ιδρύματα, οι ενώσεις και οι διάφορες εταιρείες
Η Kompass φαίνεται να αποτελεί τον σωστό προορισμό για οποιονδήποτε σκέφτεται να ξεκινήσει μια μικρομεσαία επιχείρηση στην περιοχή της Φρανκφούρτης. Μέχρι σήμερα, περίπου 4.150 άτομα έχουν δημιουργήσει επιτυχημένες επιχειρήσεις χρησιμοποιώντας τις δράσεις που εφαρμόζει. Από το σύνολο των επιχειρηματιών, ανδρών και γυναικών, που ξεκίνησαν μια νέα επιχείρηση και βοηθήθηκαν από την Kompass, πάνω από το 85% συνέχισαν με επιτυχία και στον δεύτερο χρόνο λειτουργίας τους.
Η Kompass έχει επηρεάσει θετικά και την τοπική αγορά εργασίας, προωθώντας την αύξηση του αριθμού των αυτοαπασχολούμενων. Από το 2000, έτος ίδρυσης της Kompass, η αύξηση αυτή ξεπερνά το 15%. Το ποσοστό των αυτοαπασχολούμενων ανέρχεται στο 8% του συνόλου των εργαζόμενων. Φαίνεται λοιπόν να υπάρχει στην Φρανκφούρτη ιδιαίτερα ελκυστικό κλίμα για τη δημιουργία επιχειρήσεων και η Kompass μαζί με το δίκτυο των συνεργατών της έχει παίξει πολύ σημαντικό ρόλο στην δημιουργία του κλίματος αυτού. Σήμερα, εν μέρει και λόγω της λειτουργίας της Kompass, η Φρανκφούρτη κατέχει την πρώτη θέση ανάμεσα στις γερμανικές πόλεις σε θέματα επιχειρηματικότητας, ενώ η Γερμανία παρουσιάζεται πλέον ως η πιο δυναμική χώρα το 2010 στον τομέα αυτό. Τέλος, αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι στην κατάταξη για τη δημιουργία επιχειρήσεων του Ινστιτούτου Μεσαίων Επιχειρήσεων, η Φρανκφούρτη καταλαμβάνει τη 2η θέση ανάμεσα σε 439 περιοχές παγκοσμίως.
Η Kompass προκειμένου να μπορέσει να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις των πελατών της, εφάρμοσε μια συγκεκριμένη διαδικασία στήριξης προς τις νέες επιχειρήσεις, ενώ από το 2000 μέχρι σήμερα, έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικές, τόσο οι πολυεπίπεδες διαδικασίες επιλογής, όσο και οι πρακτικές ενσωμάτωσης, που εφαρμόζονται στην αγορά εργασίας. Ο συνδυασμός του υφιστάμενου μοντέλου κατάρτισης και ανάπτυξης δεξιοτήτων με το Κέντρο Έναρξης Λειτουργίας και Ανάπτυξης των Επιχειρήσεων γίνεται σε 4+1 φάσεις που περιγράφονται αναλυτικά στο σχήμα 4.1. Οι φάσεις χωρίζονται σε δύο μέρη, τις φάσεις πριν από τη έναρξη και τις φάσεις μετά την έναρξη της επιχείρησης. Προηγείται όμως η φάση της προσέγγισης μεταξύ επιχειρηματία και Kompas και η αποδοχή ή απόρριψη του για ένταξη σε δράσεις. Στις φάσεις πριν από την έναρξη, ο επιχειρηματίας μέσω της ενημέρωσης προσπαθεί να διαμορφώσει τον προσανατολισμό – την κατεύθυνση (πυξίδα) και στην συνέχεια να προγραμματίσει και να επιλέξει. Στις φάσεις που ανήκουν στην έναρξη της επιχειρηματικής δραστηριότητας ο επιχειρηματίας υποβοηθείται με δράσεις στήριξης κατά το ξεκίνημα και δράσεις ανάπτυξης της επιχείρησής του.
Σχετικά με την τελευταία φάση, η μελέτη βιωσιμότητας εισάγει μια καινοτομία, αφού χάρη στο συνδυασμό της κατάρτισης με το Κέντρο Έναρξης Λειτουργίας και Ανάπτυξης των Επιχειρήσεων, μπορεί ο κάθε ενδιαφερόμενος να δοκιμάσει την επιχειρηματική του ιδέα απευθείας στην αγορά.
Στο σημείο αυτό, αναφέρουμε ενδεικτικά τους παρακάτω δείκτες, που αφορούν σε δεδομένα και στοιχεία μέχρι το τέλος του 2009:
- Συμμετέχοντες από το 2000 (σύνολο): 16.700 άτομα
- Μέσος ετήσιος αριθμός ατόμων που χρηματοδοτήθηκαν και έλαβαν συμβουλές: 702 άτομα
- Επιχειρήσεις που δημιουργήθηκαν από το 2000: 4.154
- Ποσοστό δημιουργίας επιχειρήσεων (σχετίζεται με τον αριθμό των ατόμων που δέχτηκαν συμβουλές – καθοδήγηση το 2008):54,7 %
- Ποσοστό αυτοαπασχολούμενων, σύμφωνα με μελέτη του 2005: 80 %
- Συνολικός αριθμός συμμετεχόντων το 2008 (όλες οι περιπτώσεις): 1.418 άτομα
Τέλος, όσον αφορά στα προγράμματα που υλοποιούνται από την Kompass, αυτά υποστηρίζονται και χρηματοδοτούνται από την Stadt Frankfurt am Main, την Jugend- und Sozialdezernat, την Wirtschaftsförderung Frankfurt GmbH, την Rhein-Main-Jobcenter GmbH, την Agentur für Arbeit, Frankfurt am Main και το Consult Personaldienstleistungen GmbH.
Ο Χριστόδουλος Κουτσουλιάνος είναι συγγραφέας και αρθρογράφος σε ελληνικά και ξένα έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα. Σύμβουλος Επιχειρήσεων.
Επικοινωνία: