Η Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 5 Ιουνίου και αποτελεί την κύρια εκδήλωση του ΟΗΕ από το 1972 για την ενημέρωση του παγκόσμιου κοινού σχετικά με περιβαλλοντικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα. Για το 2024 η Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος, με κεντρικό σύνθημα #GenerationRestoration, δίνει έμφαση στην αποκατάσταση, την ερημοποίηση και την ανθεκτικότητα στην ξηρασία.
Σύμφωνα με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για την Καταπολέμηση της Ερημοποίησης, έως και το 40% της γης του πλανήτη υποβαθμίζεται, επηρεάζοντας άμεσα το ήμισυ του παγκόσμιου πληθυσμού και απειλώντας περίπου το ήμισυ του παγκόσμιου ΑΕΠ (44 τρισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ). Ο αριθμός και η διάρκεια των ξηρασιών έχει αυξηθεί κατά 29% από το 2000 – χωρίς επείγουσα δράση και η ξηρασία μπορεί να επηρεάσει πάνω από τα τρία τέταρτα του παγκόσμιου πληθυσμού έως το 2050.
Η αποκατάσταση της γης είναι βασικός πυλώνας της «Δεκαετίας Αποκατάστασης των Οικοσυστημάτων (2021-2030)», μια έκκληση για την προστασία και την αναβίωση των οικοσυστημάτων σε όλο τον κόσμο, η οποία είναι κρίσιμη για την επίτευξη των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης.
Το 2024 σηματοδοτεί την 30ή επέτειο της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για την Καταπολέμηση της Ερημοποίησης. Η COP 16 της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για την Καταπολέμηση της Ερημοποίησης (UNCCD) θα πραγματοποιηθεί στην πρωτεύουσα της Σαουδικής Αραβίας, Ριάντ, από τις 2 έως τις 13 Δεκεμβρίου 2024.
Η Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος είναι το κύριο μέσο των Ηνωμένων Εθνών για την ενθάρρυνση της παγκόσμιας ευαισθητοποίησης και δράσης για το περιβάλλον. Πραγματοποιείται κάθε χρόνο από το 1973 και έχει γίνει επίσης μια ζωτικής σημασίας πλατφόρμα για την προώθηση της προόδου όσον αφορά τις περιβαλλοντικές διαστάσεις των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης. Με επικεφαλής το Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών (UNEP), πάνω από 150 χώρες συμμετέχουν κάθε χρόνο.
Μεγάλες εταιρείες, μη κυβερνητικές οργανώσεις, κοινότητες, κυβερνήσεις και διασημότητες από όλο τον κόσμο υιοθετούν το σήμα της Παγκόσμιας Ημέρας Περιβάλλοντος για να υπερασπιστούν περιβαλλοντικούς σκοπούς.
“Η ανθρωπότητα εξαρτάται από τη γη. Ωστόσο, σε όλον τον κόσμο, υπάρχει ο τοξικός συνδυασμός της ρύπανσης, της κλιματικής κρίσης και του αποδεκατισμού της βιοποικιλότητας που μετατρέπουν τα υγιή εδάφη σε ερήμους και τα ακμάζοντα οικοσυστήματα σε νεκρές ζώνες. Καταστρέφουν τα δάση και τα λιβάδια και δεν επιτρέπουν στη γη να στηρίξει τα οικοσυστήματα, τη γεωργία και τις κοινότητες.
Αυτό σημαίνει ότι οι καλλιέργειες δεν θα αποδώσουν, οι πηγές νερού θα εξαφανιστούν, οι οικονομίες θα αποδυναμωθούν και οι κοινότητες θα κινδυνεύσουν – οι φτωχότεροι θα υποστούν τις περισσότερες συνέπειες. Η βιώσιμη ανάπτυξη πλήττεται. Έχουμε παγιδευτεί σε ένα θανατηφόρο φαύλο κύκλο – η εκμετάλλευση της γης ευθύνεται για το έντεκα τοις εκατό των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα που επηρεάζουν τον πλανήτη μας. Ήρθε η ώρα να απελευθερωθούμε.
Οι χώρες πρέπει να τηρήσουν τις δεσμεύσεις τους σχετικά με την αποκατάσταση των υποβαθμισμένων οικοσυστημάτων και των εδαφών με βάση τη συμφωνία του Κουνμίνγκ-Μόντρεαλ για τη βιοποικιλότητα. Πρέπει να χρησιμοποιήσουν τα νέα εθνικά σχέδια δράσης για το κλίμα ώστε να καθορίσουν πως θα σταματήσουν και θα αντιστρέψουν την αποψίλωση των δασών μέχρι το 2030. Και θα πρέπει να αυξήσουμε δραστικά τη χρηματοδότηση για να στηρίξουμε τις αναπτυσσόμενες χώρες ώστε να προσαρμοστούν στα βίαια καιρικά φαινόμενα, να προστατεύσουν τη φύση και να προωθήσουν τη βιώσιμη ανάπτυξη.
Η αδράνεια μας κοστίζει ακριβά. Αλλά η ταχεία και αποτελεσματική δράση θα αναβιώσει την οικονομία. Κάθε δολάριο που επενδεύεται στην αποκατάσταση του οικοσυστήματος επιστρέφει τριάντα δολάρια ως οικονομικό όφελος.
Είμαστε η υπεύθυνη γενιά για την αποκατάσταση. Μαζί, ως δημιουργήσουμε ένα βιώσιμο μέλλον για τη γη και την ανθρωπότητα. “
Αντόνιο Γκουτέρες, Γενικού Γραμματέα ΟΗΕ