Φίλος μου πανεπιστημιακός μού διηγήθηκε το εξής περιστατικό που συνέβη κατά τη διάρκεια της διδασκαλίας του. Κάποια στιγμή, λοιπόν, εν τη ρύμη του λόγου του, χρησιμοποίησε το γνωμικό: Μη στάξει η ουρά του γαϊδάρου. Όμως, από την απορία που ήταν ζωγραφισμένη στα πρόσωπα των φοιτητών του, συνειδητοποίησε ότι δεν αντιλαμβάνονταν τη μεταφορά. Έβαλε λοιπόν στην μπάντα τη Φυσική – που είναι το αντικείμενό του – και στράφηκε στη … Λαογραφία: άρχισε να τους διηγείται τη φανταστική ιστορία από την οποία προήλθε το γνωμικό.
Μη στάξει η ουρά του γαϊδάρου, θα πείτε. Και τι έγινε που οι σημερινοί 20άρηδες δεν γνωρίζουν τα γνωμικά και τις παροιμίες των γονέων τους και των παππούδων τους;
Γνώμη μου λοιπόν είναι, ότι από κάτι τέτοια αντιλαμβανόμαστε πως ο κοινός λόγος που επιτρέπει στις διαφορετικές γενιές μιας κοινωνίας να συνεννοούνται, να μεταβιβάζουν και να ανταλλάσσουν τις εμπειρίες τους, όσο πάει και χάνεται. Και να’ταν μόνον αυτό; Περνάει και από το μυαλό μου, ότι κάτι τέτοια δεν δημιουργούν το χάσμα των γενεών, μόνο. Καλλιεργούν και τη ψευδαίσθηση στους νέους- με την παντοδυναμία του τρέχοντος λόγου – ότι το παρελθόν δεν υπήρξε και ότι το παρόν τους, θα προεκτείνεται σε ένα αέναο, πάντα “πρωτεϊνικό” και πάντα απροβλημάτιστο μέλλον.
Ο Θάνος Καψάλης είναι Βιολόγος και συγγραφέας