Ένας από τους δασκάλους μου, ο Umberto Eco, είχε γράψει κάποτε: «τον Αύγουστο δεν υπάρχουν ειδήσεις». Κι όμως:
“Το κλίμα της γης έχει απορυθμιστεί” τονίζει ο ακαδημαϊκός Χρήστος Ζερεφός.
Καύσωνες, πυρκαγιές, ξηρασίες· καταιγίδες, πλημύρες και χαλάζι· λιώσιμο πάγων, άνοδος στάθμης της θάλασσας, αύξηση της επιφανειακής θερμοκρασίας του πλανήτη· μετακινήσεις πληθυσμών, αστυφιλία, αστικές θερμικές νησίδες, ρύπανση της ατμόσφαιρας.
Κατάκαυση και εξαφάνιση δασών και περιοχών πρασίνου. Η χαρά των εμπρηστών και των οικοπεδοφάγων (έζησα παλιότερα την πυρκαγιά στο πρώτο πόδι της Χαλκιδικής. Αναδάσωση! Ναι, φύτρωσαν βίλλες και τουριστικά συγκροτήματα… γέμισε το άλλοτε καταπράσινο βουνό…)
Πρόσφατα η IPCC (Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή) δημοσίευσε το 2023 την εκτίμηση πως ακόμα και 1,5oC αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη θα έχει σοβαρές, ίσως και μη αναστρέψιμες συνέπειες για το περιβάλλον και τον άνθρωπο.
Ταυτόχρονα, ο ΟΗΕ προβλέπει πως μέχρι το 2050 ο πληθυσμός της γης θα πλησιάζει τα 10 δισεκατομμύρια και ότι η αστυφιλία θα οδηγήσει σχεδόν το 70% των ανθρώπων να ζουν σε αστικές περιοχές. Φυσικά η αστυφιλία δημιουργεί όχι μονάχα αυξημένες προκλήσεις για την κάλυψη των αναγκών των κατοίκων (στέγαση, ενέργεια, μετακινήσεις, απασχόληση, υγεία) αλλά και περιβαλλοντική επιβάρυνση, εφόσον ο ΟΗΕ θεωρεί ότι οι πόλεις ευθύνονται για το 70% των παγκόσμιων εκπομπών σε CO2.
Επίσης, ενόψει της διάσκεψης για την κλιματική αλλαγή COP 28, ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (IEA), αναφέρει ότι η μόνη λύση για σημαντική μείωση των εκπομπών είναι ο τριπλασιασμός των τεχνολογιών καθαρής ενέργειας μέσα σε μία δεκαετία (ως το 2030), ώστε να μειωθεί έως να καταργηθεί η ζήτηση για ορυκτά καύσιμα.
Η εισβολή στην Ουκρανία μας άνοιξε τα μάτια, στο πόσο υπερβολικά είμαστε εξαρτημένοι από ορυκτά καύσιμα, και πόσο εξαρτημένοι από εισαγόμενους πόρους σαν συνέπεια της “ήπιας” περιόδου της παγκοσμιοποίησης.
Οι χώρες αναδιπλώθηκαν και στράφηκαν σε ίδιους πόρους (ήλιο και άνεμο) και τις αντίστοιχες τεχνολογίες, καθώς και σε ότι με τα τοπικά κριτήρια βοηθά σε απεξάρτηση από εισαγωγές, αλλά και ταυτόχρονα, μη ρύπανση του περιβάλλοντος.
Τελικά, εμείς σαν χώρα ας μην απεξαρτητοποιηθούμε ποτέ από το εισαγόμενο πετρέλαιο και το εισαγόμενο φυσικό αέριο. Ας γκρινιάζουμε μόνιμα για τις υψηλές τιμές στο ηλεκτρικό και την θέρμανση, κι ας φωνάζουμε για να παίρνουμε επιδόματα! Φτάνει να μην εγκαταστήσουμε φωτοβολταϊκά και ανεμογεννήτριες! Κάτι που ήδη έχουν κάνει όλες οι χώρες της Ευρώπης, και όχι μόνο μετά την οικονομική/ενεργειακή κρίση και τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Ποια συμφέροντα άραγε εξυπηρετούμε; Γιατί αντιδρούμε τόσο πολύ στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας; Τί θέλουμε να επιτύχουμε άραγε;
Εκτός και αν επιθυμία μας είναι να απομείνουμε στο να πουλάμε ήλιο και θάλασσα στους τουρίστες, και να γίνουμε γκαρσόνια της Ευρώπης, και ας μείνουμε με μεγάλο εθνικό χρέος…
Ο Πάνος Κοσμόπουλος είναι Δρ. Αρχιτέκτων Μηχανικός ΕΜΠ, M.Sc. Surrey U., τ. Διευθυντής Εργαστηρίου Περιβαλλοντικού και Ενεργειακού Σχεδιασμού Κτιρίων και Οικισμών, ΔΠΘ