Ερευνητές στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου έχουν εντοπίσει μια οδό σηματοδότησης μέσω της οποίας η ασπιρίνη μπορεί να αναστείλει τον καρκίνο του παχέος εντέρου, όπως αναφέρει σε ανάρτησή του ο Κωνσταντίνος Τριανταφυλλίδης, Ομότιμος Καθηγητής Γενετικής και Γενετικής του Ανθρώπου του τμήματος Βιολογίας του ΑΠΘ
Ο καρκίνος του παχέος εντέρου είναι η τρίτη πιο συχνή μορφή καρκίνου παγκοσμίως, με περίπου 1,9 εκατομμύρια νεοδιαγνωσμένες περιπτώσεις και 900.000 θανάτους κάθε χρόνο. Επομένως, προληπτικές ουσίες αντιπροσωπεύουν επείγουσα κλινική ανάγκη. Η ασπιρίνη (ακετυλοσαλικυλικό οξύ) έχει αποδειχθεί ότι είναι ένας από τους πιο πολλά υποσχόμενους υποψηφίους για την πρόληψη του καρκίνου του παχέος εντέρου. Μεταξύ άλλων ευρημάτων, μελέτες έχουν δείξει ότι όταν οι ασθενείς με καρδιαγγειακά νοσήματα έπαιρναν χαμηλές δόσεις ασπιρίνης για αρκετά χρόνια, μειωνόταν ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου.
ΜΟΡΙΑΚΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ
Οι ερευνητές, με δημοσίευμά τους στο περιοδικό Cell Death and Disease, δείχνουν ότι η ασπιρίνη προκαλεί την παραγωγή δύο ογκοκατασταλτικών μορίων microRNA (miRNAs), που ονομάζονται miR-34a και miR-34b/c. Για να γίνει αυτό, η ασπιρίνη συνδέεται και ενεργοποιεί το ένζυμο AMPK (πρωτεϊνική κινάση ενεργοποιημένη από τη μονοφωσφορική αδενοσίνη), το οποίο με τη σειρά του μεταβάλλει τον μεταγραφικό παράγοντα NRF2 (πυρηνικός παράγοντας 2) έτσι ώστε να μεταναστεύει στον κυτταρικό πυρήνα και να ενεργοποιεί την έκφραση των γονιδίων miR-34. Για να επιτύχει αυτή η ενεργοποίηση, η ασπιρίνη καταστέλλει επιπλέον το ογκογονιδιακό προϊόν c-MYC, το οποίο διαφορετικά αναστέλλει τον παράγοντα NRF2.
Συνολικά, τα αποτελέσματα δείχνουν ότι τα γονίδια miR-34 είναι απαραίτητα για τη μεσολάβηση της ανασταλτικής δράσης της ασπιρίνης στα καρκινικά κύτταρα του παχέος εντέρου. Επομένως, η ασπιρίνη δεν ήταν σε θέση να αποτρέψει τη μετανάστευση, την εισβολή και τη μετάσταση σε καρκινικά κύτταρα με έλλειψη miR-34. Ήταν ήδη γνωστό ότι τα γονίδια miR-34 επάγονται από τον μεταγραφικό παράγοντα p53 και μεσολαβούν στις επιδράσεις του. Τα αποτελέσματά δείχνουν, ωστόσο, ότι η ενεργοποίηση των γονιδίων miR-34 από την ασπιρίνη λαμβάνει χώρα ανεξάρτητα από το μονοπάτι σηματοδότησης p53. Αυτό είναι σημαντικό επειδή το γονίδιο που κωδικοποιεί το p53 είναι το πιο συχνά αδρανοποιημένο ογκοκατασταλτικό γονίδιο στον καρκίνο του παχέος εντέρου. Επιπλέον, στα περισσότερα άλλα είδη καρκίνου, το p53 απενεργοποιείται από μεταλλάξεις ή ιούς στην πλειονότητα των περιπτώσεων. Επομένως, η ασπιρίνη θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί θεραπευτικά σε τέτοιες περιπτώσεις στο μέλλον.
*Chunfeng Liu, et al. (2023). Salicylate induces AMPK and inhibits c-MYC to activate a NRF2/ARE/miR-34a/b/c cascade resulting in suppression of colorectal cancer metastasis. Cell Death & Disease, 14 (10) DOI: 10.1038/s41419-023-06226-9