Ανησυχητικές είναι οι εξελίξεις για το μέλλον της ανακύκλωσης πλαστικών, σύμφωνα με τη μελέτη “HDPE & PP Market in Europe” (Απρίλιος 2025) του οργανισμού Plastics Recyclers Europe. Την ώρα που η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία απαιτεί επιτάχυνση στους ρυθμούς ανάκτησης και επαναχρησιμοποίησης, η δυναμικότητα ανακύκλωσης παρέμεινε στάσιμη το 2023 στα 3,5 εκατ. τόνους, με σημάδια υποχώρησης και στο PET.
Η στασιμότητα οφείλεται σε πολλαπλούς παράγοντες: ελλιπή συστήματα συλλογής, υψηλό ενεργειακό κόστος, μειωμένη ζήτηση και αθρόες εισαγωγές ανακυκλωμένων ή παρθένων υλικών χωρίς επαρκή ελέγχους. Το πρόβλημα έχει πλέον συστημικό χαρακτήρα: η απουσία αποτελεσματικής εποπτείας δημιουργεί συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού και αποτρέπει τις επενδύσεις.
Στην Ελλάδα, η κατάσταση επιδεινώνεται από την εκτεταμένη εισφοροδιαφυγή στο πλαίσιο της Διευρυμένης Ευθύνης του Παραγωγού (EPR), που υπολογίζεται στο 50%. Πολλοί παραγωγοί δεν εγγράφονται στο Εθνικό Μητρώο (ΕΜΠΑ), στερώντας πόρους από τα Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΣΕΔ). Χωρίς ισχυρό θεσμικό πλαίσιο και ελέγχους, η ανακύκλωση παραμένει αναποτελεσματική.
Ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Πλαστικών Ελλάδος (ΣΒΠΕ) και οι ευρωπαϊκοί εταίροι του ζητούν άμεση λήψη μέτρων για:
Πάταξη της εισφοροδιαφυγής μέσω υποχρεωτικής εγγραφής στο ΕΜΠΑ
Ενίσχυση των ελέγχων αγοράς και ποιότητας των εισαγωγών
Αναβάθμιση υποδομών διαλογής και επεξεργασίας
Στήριξη του Συστήματος Επιστροφής Εγγυοδοσίας (DRS) για την αύξηση των ποσοστών συλλογής
Η κυκλική οικονομία δεν μπορεί να βασίζεται σε αδιαφανή υλικά και μη αξιόπιστες ροές. Απαιτείται πολιτική βούληση, αυστηρός έλεγχος και συντονισμένη δράση για να μην χαθεί το στοίχημα της βιωσιμότητας – κρίσιμο για την παραγωγική βάση και το περιβάλλον της Ευρώπης.