Ο Καναδός καλλιτέχνης και ακτιβιστής Benjamin Von Wong εδώ και μια δεκαετία μεταμορφώνει απορρίμματα σε εντυπωσιακές εγκαταστάσεις, φέρνοντας το ζήτημα της κλιματικής αλλαγής στο επίκεντρο παγκόσμιων συζητήσεων. Τα έργα του δεν περιορίζονται σε εκθεσιακούς χώρους· εκτίθενται σε συνέδρια του ΟΗΕ, διεθνείς διαπραγματεύσεις και διπλωματικές εκδηλώσεις, εκεί όπου λαμβάνονται αποφάσεις για το μέλλον του πλανήτη.
«The Thinker’s Burden»: τέχνη με πολιτικό μήνυμα
Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά έργα του, το The Thinker’s Burden, παρουσιάστηκε μπροστά από τα Ηνωμένα Έθνη στη Γενεύη. Πρόκειται για μια γιγάντια ανθρώπινη μορφή από ανακυκλωμένο πλαστικό που κρατά στο ένα χέρι ένα μπουκάλι και στο άλλο ένα παιδί, ενώ στο έδαφος εμφανίζεται η Γη παγιδευμένη σε μια σπείρα DNA. Η εγκατάσταση μεγάλωνε όσο οι εθελοντές πρόσθεταν απορρίμματα, συμβολίζοντας τις καθυστερήσεις των πολιτικών διαπραγματεύσεων. Το έργο συγκέντρωσε πάνω από 5,5 δισεκατομμύρια ψηφιακά αποτυπώματα και καλύφθηκε από περισσότερα από 2.000 μέσα ενημέρωσης.
Από τη μηχανική στην περιβαλλοντική τέχνη
Αρχικά μηχανικός μεταλλείων, ο Von Wong εγκατέλειψε την παραδοσιακή καριέρα του για να στραφεί στη φωτογραφία, τις εγκαταστάσεις και τελικά στην περιβαλλοντική τέχνη. Μελέτησε σε βάθος την κρίση των πλαστικών και της κλιματικής αλλαγής και αποφάσισε να χρησιμοποιήσει την τέχνη του ως εργαλείο ακτιβισμού. Σήμερα, πέρα από καλλιτέχνης, λειτουργεί ως συντονιστής: κινητοποιεί εθελοντές, συνεργάζεται με ΜΚΟ, οργανώνει πόρους και στρατηγικές προβολής.
Η δύναμη του αισθητικού σοκ
Οι εγκαταστάσεις του συνδυάζουν την ομορφιά με την τραγικότητα. Από απόσταση εντυπωσιάζουν, ενώ από κοντά αποκαλύπτουν την περιβαλλοντική καταστροφή. Αυτό το «ωραίο–τρομακτικό» επιδιώκει να προκαλέσει συναισθηματική αντίδραση, ώστε να μην αφήσει αδιάφορο τον θεατή.
Μια κρίση σε αριθμούς
430 εκατ. τόνοι πλαστικού παράγονται ετησίως
Τα 2/3 καταλήγουν σε χωματερές ή στο περιβάλλον
Μόνο το 9% ανακυκλώνεται
Μέχρι το 2050, εκτιμάται ότι σε όγκο θα υπάρχει περισσότερο πλαστικό παρά ψάρια στις θάλασσες
Η τέχνη ως υπενθύμιση
Ο Von Wong αναγνωρίζει ότι η πολιτική βούληση συχνά υποχωρεί μπροστά σε ζητήματα όπως ο πληθωρισμός, οι πόλεμοι ή ο οικονομικός εθνικισμός. Ωστόσο, επιμένει: «Ορισμένες μάχες δεν δίνονται για να κερδηθούν, αλλά γιατί είναι σωστές». Οι εγκαταστάσεις του είναι εφήμερες και κοστοβόρες, αλλά λειτουργούν ως μνημεία της εποχής μας, υπενθυμίζοντας τι διακυβεύεται.
«Η τέχνη από μόνη της δεν θα σώσει τον πλανήτη», τονίζει, «αλλά μπορεί να μας εμποδίσει να τον ξεχάσουμε. Αν ο καθένας κάνει ό,τι καλύτερο μπορεί στον τομέα του, ο κόσμος μπορεί να αλλάξει».