Μετά από έντονες πολιτικές πιέσεις, το λεγόμενο Omnibus — το πακέτο κανονιστικών αλλαγών που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με στόχο την «απλούστευση» του πλαισίου εταιρικής βιωσιμότητας — πέρασε από την Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και αναμένεται να επιστρέψει για νέα συζήτηση και ψηφοφορία στις 13 Νοεμβρίου. Η εξέλιξη σηματοδοτεί νέα φάση στη διαμάχη μεταξύ όσων ζητούν ελάφρυνση των επιχειρήσεων και όσων προειδοποιούν για υπονόμευση των περιβαλλοντικών και κοινωνικών προτύπων της Ένωσης.
Η αρχική πρόταση είχε εγκριθεί από την Επιτροπή Νομικών Θεμάτων (JURI) τον Οκτώβριο, με στόχο να αποσταλεί απευθείας στην τριμερή διαδικασία (μεταξύ Κοινοβουλίου, Συμβουλίου και Επιτροπής). Ωστόσο, η πρωτοβουλία αυτή απορρίφθηκε ύστερα από έντονες αντιδράσεις Ευρωβουλευτών — η ψηφοφορία στην Ολομέλεια κατέληξε 318 κατά έναντι 309 υπέρ, διακόπτοντας την ταχεία προώθηση του κειμένου.
Η πολιτική συμφωνία που είχε διαμορφωθεί μεταξύ του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ), των Σοσιαλιστών & Δημοκρατών (S&D) και του Renew Europe κατέρρευσε κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή, καθώς μέλη των δύο τελευταίων ομάδων απέσυραν τη στήριξή τους. Οι Πράσινοι και η Αριστερά αντιτάχθηκαν ανοικτά, θεωρώντας ότι το Omnibus «αποδυναμώνει τον πυρήνα της ευρωπαϊκής βιωσιμότητας». Από την άλλη, οι ομάδες ECR και Patriots for Europe το απέρριψαν θεωρώντας πως «δεν προχωρά αρκετά» προς την απορρύθμιση.
Η πρόταση Omnibus περιλαμβάνει τροποποιήσεις σε βασικούς πυλώνες του ευρωπαϊκού πλαισίου ESG: την Οδηγία Εταιρικής Αναφοράς Βιωσιμότητας (CSRD), την Οδηγία Δέουσας Επιμέλειας Εταιρικής Βιωσιμότητας (CSDDD), την Ταξινομία της ΕΕ και τον Μηχανισμό Συνοριακής Προσαρμογής Άνθρακα (CBAM).
Σύμφωνα με το σχέδιο, το όριο υποχρέωσης για έκθεση βιωσιμότητας θα αυξηθεί από 250 σε 1.000 εργαζόμενους, προσθέτοντας παράλληλα κριτήριο εσόδων 450 εκατ. ευρώ — αλλαγές που εξαιρούν περίπου το 80% των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων από την υποχρέωση αναφοράς.
Στην CSDDD, διατηρείται το όριο των 1.000 εργαζομένων, αλλά περιορίζεται η ευθύνη των εταιρειών μόνο στους άμεσους επιχειρηματικούς εταίρους, αφαιρώντας ουσιαστικά τη νομική υποχρέωση ελέγχου ολόκληρης της εφοδιαστικής αλυσίδας.
Οι αντιδράσεις ήταν έντονες. Ο εισηγητής του ΕΛΚ Jörgen Warborn δήλωσε ότι «οι επιχειρήσεις χρειάζονται σαφήνεια και λιγότερη γραφειοκρατία», τονίζοντας πως η Ευρώπη πρέπει να παραμείνει ανταγωνιστική. Αντίθετα, η Kira Marie Peter-Hansen από τους Πράσινους χαρακτήρισε την απόρριψη «νίκη για τη δημοκρατία», επισημαίνοντας ότι «το Κοινοβούλιο δεν είναι έτοιμο να εγκρίνει μια συμφωνία που αποδυναμώνει τη βιωσιμότητα».
Στο πολιτικό παρασκήνιο, η Πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου Roberta Metsola και ο Γερμανός Καγκελάριος Friedrich Merz αντάλλαξαν αιχμές, με τον δεύτερο να χαρακτηρίζει την απόφαση «θανατηφόρο λάθος». Η Metsola, αναγνωρίζοντας την πίεση από τα κράτη-μέλη, δήλωσε: «Όταν 22 ηγέτες σου λένε να κινηθείς, δεν μπορείς να αγνοήσεις το μήνυμα».
Η επόμενη ψηφοφορία της 13ης Νοεμβρίου θα καθορίσει την τελική τύχη του Omnibus και, κατ’ επέκταση, την κατεύθυνση που θα πάρει η ευρωπαϊκή πολιτική βιώσιμης ανάπτυξης: προς την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας ή προς τη διατήρηση των υψηλών προτύπων εταιρικής υπευθυνότητας που έχουν καταστήσει την Ευρώπη παγκόσμιο σημείο αναφοράς.